- Badanie przeprowadzone na zlecenie Mastercard pokazuje, że 1 na 4 właścicieli firm
w Europie jest celem cyberoszustów. W Polsce dotyczy to 18% badanych przedsiębiorstw. - 82% ankietowanych właścicieli małych firm w Polsce twierdzi, że ich wiedza na temat cyberbezpieczeństwa nie jest wystarczająca.
Najnowsze badanie przeprowadzone na zlecenie Mastercard wśród właścicieli małych firm w Europie ujawnia niepokojący trend: 1 na 4 ankietowanych przedsiębiorców przynajmniej raz stało się celem cyberoszustów, przy czym najwyższe wskaźniki odnotowano w Irlandii (38%), Danii (35%) i Francji (29%). W Polsce 18% badanych przedsiębiorców przyznało, że ich firma znalazła się na celowniku cyberprzestępców.
Ile z tych ataków faktycznie się udaje? 27% szwajcarskich przedsiębiorstw twierdzi, że padło ofiarą skutecznego ataku cybernetycznego – to najwyższy wynik w Europie. W Polsce odsetek takich firm wynosi 14%. Natomiast najmniej tego typu incydentów miało miejsce w Hiszpanii – zaledwie 3%.
Oszustwa cyfrowe są coraz bardziej złożone, a właściciele małych firm stają przed niespotykanymi dotąd na taką skalę wyzwaniami związanymi z ochroną swoich biznesów przed cyberzagrożeniami. Skuteczna obrona jest o tyle kluczowa, że 23 miliony małych firm w Europie to 99% wszystkich przedsiębiorstw, które zapewniają około trzech czwartych miejsc pracy.
Niewystarczająca wiedza o cyberbezpieczeństwie naraża firmy na zagrożenia
W czasie stale ewoluujących zagrożeń związanych z cyberatakami, niemal co drugi właściciel firmy nie wie, jak się przed nimi chronić. Kolejno Szwecja (61%), Francja (59%) oraz Austria (58%) są w czołówce państw europejskich, w których przedsiębiorcy nie są pewni, w jaki sposób zagwarantować swojej firmie bezpieczeństwo w tym obszarze. W Polsce wyzwanie to dotyczy prawie połowy właścicieli biznesów (48%). Co więcej, aż 67% przedsiębiorców w Europie uważa, że ich wiedza na temat cyberbezpieczeństwa nie jest wystarczająca. Największe obawy w tym zakresie deklarują przedsiębiorcy z Irlandii (83%), Polski (82%) i Portugalii (79%). Powyższe liczby sugerują zatem, że konieczna jest edukacja w tym zakresie.
Według badania Mastercard, 11% ankietowanych europejskich przedsiębiorców twierdzi, że straciło pieniądze w wyniku cyberoszustw, podczas gdy 9% badanych doświadczyło utraty klientów po tym, jak ich firma stała się celem ataków. W Polsce odsetek ten wyniósł odpowiednio 7% i 13%. Skutki oszustw odczuwalne są nie tylko przez firmy, których dotyczyły one bezpośrednio, lecz także przez ich partnerów, klientów i cały ekosystem biznesowy. Aż 44% ankietowanych właścicieli polskich firm przyznaje, że choć sami nie zostali ofiarami ataków, znają innych przedsiębiorców, którzy doświadczyli takich incydentów.
Strach przed cyberoszustwami blokuje rozwój przedsiębiorstw
Niemal połowa europejskich przedsiębiorców (49%) przyznaje, że strach przed oszustwem powstrzymuje ich przed rozwojem firmy – obawy te szczególnie silnie odczuwane są na Słowacji (80%), w Polsce (79%) i Hiszpanii (68%). Co więcej, 1 na 4 ankietowanych właścicieli firm w Polsce obawia się, że gdyby ich firma została zaatakowana, musieliby ją zamknąć. 32% badanych polskich przedsiębiorców dodatkowo przyznaje, że strach, iż padną ofiarą cyberataku towarzyszy im codziennie, a 40% z nich uznaje ryzyko cyberoszustwa za największe zagrożenie, z jakim mierzą się w biznesie. To najwyższy wynik w Europie. Na drugim końcu skali znalazła się Belgia, gdzie 14% przedsiębiorców postrzega cyberataki jako główne niebezpieczeństwo dla firmy.
Najbardziej zaniepokojeni cyberprzestępczością są młodzi przedsiębiorcy: średnio 36% europejskich właścicieli firm z pokolenia Z martwi się, że padnie ofiarą ataku, w porównaniu do 27% Millenialsów i 25% Baby Boomers. 61% przedstawicieli pokolenia Z twierdzi, że obawy związane z oszustwami stanowią główną przeszkodę w skalowaniu ich działalności.
AI w obronie małych przedsiębiorstw
40% badanych polskich przedsiębiorców regularnie korzysta z rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji (AI) w biznesie. W Europie odsetek ten jest podobny i wynosi 39%. Wśród przedstawicieli pokolenia Z w Europie aż 58% z nich posiłkuje się wsparciem AI w działaniach biznesowych. 48% polskich przedsiębiorców konsultuje się ze sztuczną inteligencją, jeśli nie są pewni, jaką decyzję podjąć. 35% ankietowanych przyznaje, że dzięki AI nie musieli zatrudniać nowych osób, 32% deklaruje, że korzysta ze sztucznej inteligencji przy pisaniu tekstów, a 46% właścicieli firm przyznaje, że dzięki AI zaoszczędziło czas i pieniądze. W Polsce blisko 60% badanych zauważa potencjał AI, ale jeszcze z niego nie korzysta. Natomiast 41% z nich jeszcze nie do końca ufa AI.
„Zagrożenia cybernetyczne są obecnie jednym z największych wyzwań, stojących przed małymi firmami. Ze względu na fakt, że co czwarte europejskie MŚP obawia się, iż cyberatak może zmusić je do zamknięcia działalności, oczywiste jest, że niezbędne są silniejsze środki bezpieczeństwa. W Mastercard dokładamy wszelkich starań, aby zapewnić małym firmom narzędzia i ochronę, których potrzebują, aby poruszać się w coraz bardziej cyfrowym i złożonym środowisku zagrożeń. Nasze badanie podkreśla potrzebę lepszej edukacji, silniejszych środków bezpieczeństwa i ściślejszej współpracy branżowej, aby pomóc firmom w skutecznej ochronie”– mówi Marta Życińska, dyrektorka generalna polskiego oddziału Mastercard Europe.
Jednym z działań mającym zapewnić niezbędne wsparcie instytucjom, firmom i konsumentom w obszarze odporności cybernetycznej było otwarcie Europejskiego Centrum Cyberbezpieczeństwa Mastercard w Belgii. Centrum obchodzi właśnie pierwszą rocznicę istnienia. Początkowo składało się ono z 20 zespołów, a obecnie może pochwalić się ponad 30 wyspecjalizowanymi grupami, w tym ekspertami ds. wywiadu, specjalistami ds. odzyskiwania danych technicznych i menedżerami kryzysowymi, którzy współpracują w celu ochrony gospodarki cyfrowej.
Metodologia badania
- Badanie zostało zlecone przez Mastercard, a prace terenowe przeprowadziła niezależna agencja badawcza Opinium. W okresie od 16 grudnia 2024 r. do 3 stycznia 2025 r. w 18 krajach Europy przeprowadzono internetowe badanie ilościowe.
- W badaniu wzięło udział 1830 założycieli MŚP w wieku powyżej 18 lat, którzy założyli firmy zatrudniające mniej niż 250 pracowników.
- Do krajów objętych badaniem należą: Austria, Belgia, Czechy, Dania, Francja, Niemcy, Grecja, Irlandia, Włochy, Holandia, Norwegia, Polska, Portugalia, Słowacja, Hiszpania, Szwecja, Szwajcaria, Wielka Brytania