ORLEN we współpracy z Instytutem Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk rozpoczyna projekt poświęcony wyznaczeniu nowego Szczególnie Chronionego Obszaru Antarktyki (ASPA) na jednym z najbardziej niedostępnych terenów świata. To unikalne przedsięwzięcie w historii polskich badań na kontynencie południowym, łączące działania naukowe, edukacyjne i środowiskowe.
Projekt „Antarktyka pod skrzydłami ORLENU” to inicjatywa badawczo-edukacyjna, której celem jest ustanowienie nowego Szczególnie Chronionego Obszaru Antarktyki. Obecnie tereny objęte ścisłą ochroną stanowią zaledwie 0,02% powierzchni tego rejonu. Rozpoczęty właśnie pięcioletni program ma doprowadzić do wyznaczenia kolejnego rezerwatu, co zwiększy powierzchnię obszarów chronionych i wzmocni międzynarodową pozycję Polski w ramach prowadzonej już działalności badawczej na Antarktyce. „Antarktyka pod skrzydłami ORLENU” to wspólna inicjatywa ORLEN, Fundacji ORLEN i Instytutu Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk.
– Zaangażowanie w ten unikalny projekt odzwierciedla naszą strategię zrównoważonego rozwoju oraz priorytety ORLENU, takie jak wsparcie polskiej nauki, wdrażanie innowacyjnych technologii i realizację działań z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu – podkreśla Lidia Kołucka, Dyrektor Wykonawcza ds. Sponsoringu ORLEN. – Współpraca biznesu i nauki otwiera nowe możliwości w zakresie poszerzania wiedzy i budowania wartościowych inicjatyw. Antarktyka ma ogromne znaczenie dla globalnej równowagi klimatycznej, a my chcemy wspierać badania, które pomagają ją chronić – dodaje.
Na początku współpracy sfinansowany zostanie zakup nowoczesnego sprzętu – w tym specjalistycznej łodzi typu Sea Rescue and Assistance oraz skuterów śnieżnych niezbędnych do zabezpieczenia i prowadzenia prac terenowych w trudno dostępnych lokalizacjach Wyspy Króla Jerzego oraz osiągnięcia założonych celów projektu.
– Współpraca z ORLENEM i Fundacją ORLEN, w tym zakup specjalistycznego sprzętu, otwiera przed polskimi naukowcami nowe możliwości badawcze. Zwiększy również bezpieczeństwo pracy naukowców z całego świata prowadzących swoje badania i monitoringi w zasięgu Polskiej Stacji Antarktycznej im. H. Arctowskiego, zarządzanej przez IBB PAN od 2012 roku. Należy pamiętać, że to dzięki ich aktywności społeczność międzynarodowa nieustannie otrzymuje bezcenne dane na temat tempa topnienia lodowców, dynamiki klimatu czy zmian wielkości populacji poszczególnych gatunków antarktycznych zwierząt i roślin – powiedział Dyrektor IBB PAN prof. Jarosław Poznański. – Nasza współpraca z całą pewnością przyczyni się do poszerzenia wiedzy na temat ekosystemu antarktycznego, a finalnie może doprowadzić do sprawczego udziału Polski w ochronie tego wyjątkowego miejsca na naszej planecie – dodaje.
Równolegle, w ramach projektu, zostanie przeprowadzona inwentaryzacja Ostoi Ptaków i Bioróżnorodności (IBAs). Obserwacja populacji ptaków ma kluczowe znaczenie, ponieważ efekty prowadzonych badań są ważnym elementem systemu wczesnego ostrzegania przed skutkami zmiany klimatu. Projekt „Antarktyka pod skrzydłami ORLENU” skoncentruje się na Wyspie Króla Jerzego w Archipelagu Szetlandów Południowych w Antarktyce Zachodniej, w szczególności w rejonie Zatoki Destrukcji.
– Dodatkową, równie kluczową składową finansowanego sprzętu będą Bezzałogowe Systemy Powietrzne najnowszej generacji, potocznie zwane dronami, które pozwolą na wiele zaskakujących odkryć w dziewiczych rejonach Wyspy Króla Jerzego. Przybliży nas to do objęcia tych obszarów szczególną troską, co pozwoli uchronić je przed zintensyfikowaną w ostatnich latach obecnością człowieka w Antarktyce i zachować w ich naturalnej formie dla przyszłych pokoleń – podkreśla kierownik projektu dr hab. Robert Bialik, prof. PAN.
Ważną częścią projektu będą również działania edukacyjne prowadzone w Polsce. ORLEN wesprze m.in. realizację filmu oraz prowadzenie relacji dokumentujących niniejszy projekt, organizację wydarzeń naukowych oraz specjalnych zajęć szkolnych. Dzięki temu uczniowie i pasjonaci nauki będą mogli lepiej poznać ten odległy i fascynujący region świata.
Antarktyka to obszar Antarktydy oraz oblewających go wód Oceanu Południowego. Obowiązujący na tym terenie międzynarodowy Traktat Antarktyczny stanowi, że Antarktyka to obszar przeznaczony na cele naukowe i pokojowe. Dokument ten zakazuje eksploatacji surowców naturalnych i działań militarnych. Prowadzone tam badania mają duże znaczenie dla zrozumienia procesów klimatycznych i funkcjonowania całej planety. Polska jako jeden z sygnatariuszy Traktatu Antarktycznego, jest jednym z 29 państw zarządzających tym obszarem.