Na terenie Unii Europejskiej żyje ok. 15 mln osób w wieku 70 lat i więcej[1]. Pandemia spowodowała, że domy spokojnej starości przestały być postrzegane jako bezpieczne – skupiają bowiem w jednym miejscu dużą liczbę osób z grupy podwyższonego ryzyka. Fale zarażeń przypomniały o atutach alternatywnego rozwiązania: profesjonalnej opieki domowej. Zapotrzebowanie na usługi wykwalifikowanych opiekunów, które sukcesywnie zwiększa się od lat, w najbliższym okresie wzrośnie skokowo.
Jeszcze przed pandemią 59 proc. badanych mieszkańców UE zgadzało się z opinią, że opiekunowie domowi wykonują wspaniałą pracę, a 45 proc. sądziło, że instytucje takie jak domy opieki oferują niewystarczające standardy[2]. Dzisiaj przewlekłe i nawracające ryzyko pandemiczne w całej Europie, w tym w Polsce, okazuje się czynnikiem, który dodatkowo wpływa na postrzeganie kwestii opieki nad seniorami.
– COVID-19 stanowi dla seniorów szczególne zagrożenie. Czas pandemii to okres, kiedy osoby te potrzebują wyjątkowej troski. Zamartwianie się o przyszłość, obawa o zdrowie członków rodziny czy kwarantanna w placówce opiekuńczej – to wszystko wpływa ujemnie na ich samopoczucie. Z tego względu na znaczeniu zyskuje profesjonalna opieka domowa, dzięki której starsza osoba poczuje się bezpiecznie – wskazuje Agnieszka Niedziela, Dyrektor Marketingu w Promedica24.
Uwarunkowania związane z przewidywanymi kolejnymi falami pandemii – i ogólnie bezpieczeństwem zdrowotnym – nałożyły się na trend demograficzny. Wydłużająca się średnia przewidywana długość życia, przy jednoczesnej niskiej stopie urodzeń, przyczynia się do rosnącego udziału osób starszych w ogólnej liczbie mieszkańców krajów UE-28. Podobnie będzie w Polsce. W naszym kraju już za 30 lat osoby w wieku 65 lat i więcej będą stanowić niemal 1/3 populacji[3].
Seniorzy potrzebują wsparcia w domu
Dla wielu seniorów możliwość przebywania we własnym domu jest ważna nie tylko z powodu troski o zdrowie, ale też poczucia ogólnego komfortu w czasie „jesieni życia”. Przykładowo, w Niemczech aż 83 proc. z nich chciałoby żyć i funkcjonować w swojskim otoczeniu domowym najdłużej, jak to możliwe[4].
W Polsce, jak wynika z badań PolSenior, jeszcze przed pandemią prawie połowa seniorów w grupie wiekowej 80-84 lata deklarowała, że raczej lub zdecydowanie potrzebuje pomocy innych osób w codziennym funkcjonowaniu. W grupie 85-89 lat było to już 62,5 proc., a wśród 90-latków i starszych aż ośmiu na dziesięciu badanych doceniłoby taką pomoc. Jako najbardziej przydatne oceniano wsparcie w cięższych pracach domowych oraz robieniu zakupów[5].
Taki scenariusz wymaga zaoferowania seniorom profesjonalnego wsparcia. Branża domowej opieki senioralnej wyłania się jako ogromny obszar, który przy odpowiednim zagospodarowaniu może wygenerować dodatkowe setki tysięcy miejsc pracy na terenie Polski oraz innych krajów unijnych.
Opłacalna inwestycja w siebie
Profesjonalny opiekun nie jest jednak profesją, której może się podjąć każdy. Wymaga ona sumienności i umiejętności reagowania na różnorodne sytuacje, przy jednoczesnym zachowaniu cierpliwości i wysokiej kultury osobistej. Nic więc dziwnego, że jedną z profesji, która cieszy się w Polsce największym poważaniem społecznym, jest pokrewny do zawodu opiekuna zawód pielęgniarki[6].
– Uwagę zwraca fakt, że oba te zawody trudno zautomatyzować w jakikolwiek sposób. Niezależnie od postępu technologicznego w wielu sektorach i innowacji, które wspierają opiekę nad osobami starszymi, sztuczna inteligencja czy roboty nie zastąpią ludzkiej troski i empatii. Profesjonalny opiekun to także doskonały zawód dla osób w wieku 50+, bo procentuje tu bezcenne doświadczenie życiowe – dodaje Agnieszka Niedziela z Promedica24.
Praca opiekuna domowego pozwala na pozyskanie nowych kwalifikacji i rozwój zawodowy, niezależnie od wieku. W sytuacji, gdy trendy demograficzne, obawy związane z COVID-19 i preferencje samych seniorów powodują coraz większe zapotrzebowanie na usługi zawodowych opiekunów, nabycie tych kompetencji staje się coraz bardziej opłacalną inwestycją w samego siebie.
[1] Promedica24, Raport Perspektywy rozwoju opieki senioralnej w Europie
[2] Tamże
[3] Tamże
[4] Tamże
[5] Tamże
[6] Promedica24, Raport Perspektywy rozwoju opieki senioralnej w Europie, 2019 r.
