Ceny nieruchomości w Polsce rosną w zastraszającym tempie. Jak wynika z danych Eurostatu, w latach 2015–2023 średni wzrost cen mieszkań w Unii Europejskiej wyniósł 48%. W Polsce jednak wzrost ten był jeszcze bardziej dynamiczny, osiągając poziom 79,8%. Wpływa to bezpośrednio na możliwości zakupowe Polaków, zwłaszcza w kontekście wysokich rat kredytowych i ograniczonej zdolności kredytowej.
Według najnowszych danych, we wrześniu 2024 r. średnia wartość wnioskowanego kredytu mieszkaniowego wyniosła 444 740 zł, a w trzecim kwartale tego roku średnia cena transakcyjna za 1 m² mieszkania w Warszawie osiągnęła 14 548 zł. W obliczu wysokich cen i niepewności dotyczącej rządowych programów wsparcia, wielu potencjalnych nabywców wstrzymuje się z decyzją o zakupie nieruchomości, licząc na spadek cen mieszkań i stóp procentowych.
Poszukiwanie rozwiązań – ulga hipoteczna
Związek Przedsiębiorców i Pracodawców zaproponował rozwiązanie, które mogłoby ułatwić dostęp do mieszkań dla osób fizycznych – zmianę ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i wprowadzenie tzw. „ulgi hipotecznej”. Zakłada ona możliwość odliczenia od dochodu wydatków związanych z zakupem pierwszej nieruchomości, w tym spłaconych rat kredytu hipotecznego, do maksymalnej kwoty 200 000 zł. Odliczenie byłoby możliwe w ciągu 5 lat od zakupu, z limitem 40 000 zł rocznie.
Proponowana ulga byłaby dostępna dla wszystkich osób fizycznych, niezależnie od ich stanu cywilnego, liczby dzieci, wysokości dochodów czy wartości pierwszej nieruchomości. Zdaniem ekspertów takie rozwiązanie mogłoby realnie wesprzeć osoby kupujące pierwsze mieszkanie, bez ryzyka sztucznego podbijania cen nieruchomości, jak ma to miejsce w przypadku dopłat do kredytów hipotecznych.
Czy ulga hipoteczna to realne wsparcie dla rynku mieszkaniowego?
Największą zaletą tej propozycji jest jej powszechność oraz brak negatywnego wpływu na ceny mieszkań. Dodatkowo, ulga ta byłaby tańsza dla budżetu państwa niż dotychczasowe programy wsparcia mieszkaniowego i mogłaby zostać uruchomiona w stosunkowo krótkim czasie. Wprowadzenie takiego mechanizmu zwiększyłoby także dostępność kredytów hipotecznych, co mogłoby pobudzić rynek mieszkaniowy.
Związek Przedsiębiorców i Pracodawców apeluje do ministerstw odpowiedzialnych za politykę mieszkaniową o rozważenie tej propozycji jako elementu kompleksowego wsparcia mieszkalnictwa w Polsce. W dobie rosnących kosztów zakupu nieruchomości i trudności z dostępem do kredytów hipotecznych ulga hipoteczna może stać się rozwiązaniem, które realnie wesprze Polaków w spełnieniu marzenia o własnym mieszkaniu.