Niski poziom edukacji finansowej, brak przejrzystej oferty, a także ograniczone zaufanie do instytucji finansowych to według badania „(Nie)inwestycyjny obraz Polaków” główne czynniki powstrzymujące nas przed inwestowaniem. Wyzwaniem dla branży inwestycyjnej okazał się także szybki rozwój technologiczny, który nie tylko udostępnił narzędzia do ulepszenia doświadczeń klientów, ale jednocześnie przyczynił się do wzrostu ich oczekiwań. Polscy inwestorzy są otwarci na nowinki technologiczne – 51 proc. ankietowanych jest w stanie zaufać rekomendacji inwestycyjnej stworzonej przez algorytm, który uwzględniałby sytuację finansową, preferencje oraz cele inwestora. Punktem odniesienia dla rodzimych graczy mogą być zagraniczne firmy inwestycyjne, w których co najmniej 20 proc. klientów polskich biur maklerskich otwiera dodatkowe konto w poszukiwaniu niższych opłat i ofert akcji spółek zagranicznych czy kryptowalut. Odpowiedzią polskiej branży inwestycyjnej powinno być rozszerzenie oferty, inwestycja w kanał mobilny i robodoradztwo.
Zamożność Polaków rośnie wraz z gospodarką, a nawet szybciej. W ciągu ostatnich 20 lat w relacji do PKB aktywa finansowe Polaków urosły o 17 pp. (z 74 proc. do 91 proc.). Z drugiej strony nadal więcej oszczędzamy niż inwestujemy. Prym wiodą depozyty bankowe oraz gotówka, w których zgromadziliśmy ponad 1,5 bln zł, co stanowi aż 80 proc. naszych aktywów finansowych. Niską popularność produktów inwestycyjnych w naszym kraju potwierdza też globalne badanie Accenture z 2023 roku[1], w którym jedynie co piąta osoba z Polski (22 proc.) zdeklarowała posiadanie jakichkolwiek produktów inwestycyjnych.
Najnowsze badanie Accenture „(Nie)inwestycyjny obraz Polaków” wskazuje na ostrożność Polaków w zarządzaniu majątkiem. Produktem pierwszego wyboru ankietowanych bez względu na doświadczenie w inwestowaniu są lokaty i rachunki bankowe, w których Polacy według danych NBP zgromadzili ponad 1,2 bln zł. Co drugi ankietowany deklaruje posiadanie gotówki o wartości powyżej 5 tys. zł, w tym często w walutach obcych. Główną motywacją oszczędzających, którzy wybierają lokaty i rachunki bankowe, jest budowanie rezerw finansowych na wypadek zdarzeń losowych, w przypadku których kluczowe znaczenie ma szybki dostęp do skumulowanych środków. Prawie połowa osób stosuje ten rodzaj lokowania kapitału jako formę ochrony przed inflacją. Ponad jedna trzecia wskazuje, że oszczędza z myślą o emeryturze.
– Według naszych szacunków, przy zachowaniu obecnych preferencji dotyczących oszczędzania, do końca 2025 roku Polacy mogą zgromadzić na rachunkach i lokatach dodatkowe ponad 200 mld zł. Gdyby tylko połowa z tych środków została przeznaczona np. na inwestycje w akcje, to nominalna ich wartość w portfelach gospodarstw domowych wzrosłaby dwukrotnie. W polskim społeczeństwie wciąż tkwi potężny potencjał inwestycyjny. Jeśli polska branża maklerska podejmie wyzwanie, aby go uwolnić, zyskają na tym zarówno firmy, jak i ich klienci – komentuje Michał Bazarnik, Dyrektor Zarządzający, Accenture w Polsce.
Polski inwestor ucieka z kapitałem
Wraz z globalizacją rynków finansowych polskie podmioty zaczęły konkurować o inwestorów nie tylko z lokalnymi firmami, ale też z zagranicznymi. Co piąty klient, posiadający główny rachunek maklerski w polskiej firmie, korzysta również z usług zagranicznych platform inwestycyjnych. Z drugiej strony, ponad 40 proc. inwestorów, dla których pierwszym wyborem jest rachunek w zagranicznej firmie, korzysta też z usług polskich biur maklerskich. Zagraniczne firmy przyciągają inwestorów szeroką ofertą, poziomem opłat oraz jakością i dostępnością aplikacji mobilnych. Średni odsetek osób zadowolonych z usług zagranicznych podmiotów jest o 15 pp. wyższy niż w przypadku krajowych firm. Przeprowadzone badanie pokazuje także, że klienci maklerscy coraz rzadziej wykazują przywiązanie do brokerów, co było ich cechą charakterystyczną jeszcze kilka lat temu. Obecnie ponad 40 proc. osób, które korzystają z usług zagranicznych podmiotów, oraz 34 proc. klientów polskich biur maklerskich, deklaruje chęć zmiany firmy „z czystej ciekawości”.
Oprócz akcji spółek zagranicznych, jednym z głównych powodów, dla których inwestorzy kierują się w stronę zagranicznych firm są kryptowaluty. Według szacunków od 2 mln do nawet 3 mln polskich inwestorów posiada w portfelu inwestycyjnym tego typu aktywa. Polacy inwestują w kryptowaluty głównie poprzez wyspecjalizowane w tym obszarze giełdy (61 proc.). Najpopularniejszymi kryptowalutami pozostają Bitcoin i Ether, ale ponad 87 proc. ankietowanych przyznaje, że posiada inne, mniej popularne rodzaje. Razem są one już traktowane jako pełnoprawne aktywa finansowe, które zdaniem 40 proc. ankietowanych są przyszłością rynków finansowych. Prawie 60 proc. inwestorów, również ze względów bezpieczeństwa, chciałoby, aby kryptowaluty były oferowane przez tradycyjne instytucje finansowe, co ich zdaniem pozwoliłoby w prostszy sposób przechowywać te aktywa.
Postęp technologiczny musi przyśpieszyć
Polscy przedstawiciele branży maklerskiej zdają sobie sprawę z tego, że technologia na rynku odgrywa coraz ważniejszą rolę. Aby dorównać poziomowi oferowanemu przez zagranicznych konkurentów, rodzime aplikacje mobilne do inwestowania wymagają poprawy funkcjonalności i dostępnych produktów, a także zwiększenia intuicyjności i przejrzystości. Mobilną rewolucję w inwestowaniu można przyspieszyć wykorzystując doświadczenia z transformacji bankowości mobilnej, która odnotowała już sukces na polskim rynku.
Za sprawą rozwoju technologii, wkrótce możemy stać się świadkami rewolucji AI i robodoradztwa w branży inwestycyjnej. Postawy inwestorów są pełne optymizmu. Ponad połowa ankietowanych jest w stanie zaufać rekomendacji inwestycyjnej stworzonej przez algorytm. Co więcej, aż 43 proc. osób bardziej zaufałoby takiej rekomendacji, niż tej przygotowanej przez wyspecjalizowane osoby działającej w obszarze doradztwa inwestycyjnego.
– Mobilna rewolucja nie ominie branży inwestycyjnej, ponieważ jej klienci już oczekują, że aplikacja dla inwestora w intuicyjny sposób zapewni dostęp do pełnej transakcyjności, a także umożliwi wgląd do ich portfeli inwestycyjnych. Tworzenie przejrzystej, zróżnicowanej i atrakcyjnej oferty z możliwością inwestowania w akcje firm zagranicznych oraz kryptowaluty, a także rozwój technologii i budowanie zaufania do instytucji finansowych powinny definiować działania branży – podsumowuje Tomasz Bilczyński, Brokerage Business Lead, Accenture w Polsce.
[1] Accenture Global Banking Consumer Study 2023. Reignite human connections to discover hidden value
