Rozwiązania cyfrowe stały się integralną częścią naszego życia, zarówno w sferze prywatnej, jak i zawodowej. Technologia wkroczyła już na stałe na rynek pracy i wpłynęła na wiele aspektów zarówno w życiu pracodawców, jak i pracowników. Rośnie bowiem liczba ofert, w których kompetencje cyfrowe odgrywają szczególną rolę. Aż 6 na 10 respondentów najnowszego badania Pracuj.pl uważa, że jeśli nie będą nabywać nowych kompetencji cyfrowych, to coraz trudniej będzie im utrzymać pracę. Technologia może jednak wspierać rekrutację i ją ułatwiać. Z danych Pracuj.pl wynika, że dziś już ponad połowa (53%) aplikacji na oferty w serwisie jest składana dzięki systemowi rekomendacji sztucznej inteligencji. Cyfryzacja wspiera więc talenty, ale też przynosi wyzwania.
Najważniejsze informacje:
- 7 na 10 Polaków kompetencje cyfrowe rozumie jako zdolność sprawnego korzystania z technologii.
- Zdaniem 70% badanych, kompetencje cyfrowe będą kluczowe na rynku pracy przyszłości.
- By sprostać wyzwaniom zawodowym 68% badanych jest zdania, że musi podnosić umiejętności cyfrowe.
- Algorytmy sztucznej inteligencji wspierają lepsze dopasowanie ofert pracy do umiejętności kandydatów.
- 53% aplikacji na oferty w serwisie Pracuj.pl jest składana dzięki systemowi rekomendacji sztucznej inteligencji.
Na skróty:
Kompetencje cyfrowe – Polaka obraz własny
7 na 10 Polaków kompetencje cyfrowe rozumie jako zdolność sprawnego korzystania z technologii. W najbliższej przyszłości to właśnie te umiejętności będą odgrywać kluczową rolę na rynku pracy – aż 70% badanych Polaków zgadza się z tą tezą. Z badań Europejskiego Banku Inwestycyjnego „Cyfryzacja w Europie 2022-2023” wynika, że zaawansowane technologie cyfrowe wykorzystuje obecnie 66% polskich firm. To stawia przed kandydatami nowe wyzwania.
Polski pracownik jest świadomy zachodzących zmian – taki obraz wyłania się z najnowszych badań Pracuj.pl. 6 na 10 respondentów uważa, że jeśli nie będą nabywać nowych kompetencji cyfrowych, to coraz trudniej będzie im znaleźć nową pracę, a nawet utrzymać aktualne stanowisko. Co więcej, ponad ⅓ Polaków obawia się wzrostu znaczenia sztucznej inteligencji oraz automatyzacji procesów związanych z ich obecnym miejscem pracy.
W ubiegłorocznym badaniu Pracuj.pl Polacy wykazywali większy optymizm niż dziś. Wówczas aż ⅔ badanych oceniało swoje kompetencje cyfrowe pozytywnie. Dziś 47% respondentów obawia się, że te umiejętności ma zbyt słabo rozwinięte i może to stanowić dla nich problem w momencie poszukiwania możliwości zawodowych. Rzeczywiście, aż 35% ofert pracy zamieszczonych w serwisie Pracuj.pl w 2022 roku wiązało się ze specjalizacjami, w których kompetencje cyfrowe odgrywają szczególną rolę. Aby sprawdzić stan kompetencji cyfrowych polskich pracowników dziś, serwis Pracuj.pl przeprowadził badanie na grupie 2044 Polaków w wieku 18-65.
Polacy w pracy są mobile first
W mediach często pojawiają się informacje dotyczące średniego czasu, jaki dziennie spędzamy przed ekranami urządzeń cyfrowych – telefonów, laptopów czy telewizorów. Owa światowa średnia wg raportu firmy Electronics Hub wynosi już ponad 6 godzin dziennie i regularnie wzrasta, co z jednej strony wciąż zaskakuje, a z drugiej staje się coraz bardziej zrozumiałe, biorąc pod uwagę choćby fakt, że część tego czasu ekranowego wynika z naszych zawodowych obowiązków.
Jak wynika z badania Pracuj.pl, w naszym życiu królują smartfony – są one narzędziem najczęściej wykorzystywanym przez respondentów w pracy, na co dzień korzysta z nich zawodowo aż 54% badanych. Szczególnie widoczne jest to w gronie młodszych pracowników. Wśród badanych w wieku 18-24 lata, aż 61% osób wybiera smartfon jako główne narzędzie do celów zawodowych. W tej grupie wiekowej codzienne korzystanie z laptopa w pracy deklaruje niemal o połowę mniej, bo 32% badanych, w porównaniu do 38% ogółu respondentów. Z komputera stacjonarnego korzysta 36% osób, a 9% ankietowanych deklaruje, że w pracy wykorzystuje tablet.
Co ciekawe, wyniki badania pokazują nie tylko, jak innowacje i narzędzia cyfrowe wpływają na środowisko pracy, ale także na sposób, w jaki pracownicy funkcjonują w tej zawodowej rzeczywistości. Technologia jest dla nich zarówno czynnikiem wspierającym, jak i rozpraszającym. Choć 1/4 badanych deklaruje, że w pracy nie korzysta z mediów społecznościowych, to niemal tyle samo osób wskazuje, że poświęca na ten cel w godzinach pracy aż jedną do dwóch godzin dziennie. To bardzo duża skala. Dziś jako społeczeństwo jesteśmy uzależnieni od technologii i musimy zacząć rozgraniczać strefy, w których jest ona pomocna i konieczna od obszarów, które wpływają na nas w negatywny sposób. Aby technologia była dla nas pomocna w pracy w przyszłości, musimy przede wszystkim korzystać z niej mądrze.
Technologia dominuje nasze życie w pracy i po pracy. Już we wcześniejszych badaniach Pracuj.pl, 69% respondentów jako swoją ulubioną formę odpoczynku wskazywało oglądanie filmów i seriali. Z badania Urzędu Komunikacji Elektronicznej wynika, że połowa Polaków (50,2%) korzysta z urządzeń cyfrowych do oglądania treści wideo na platformach streamingowych. Co więcej, Polacy wykorzystują technologię cyfrową do prowadzenia spraw osobistych, takich jak choćby budżet domowy i codzienna bankowość.
Żeby więc nie pozostawać w tyle z rozwiązaniami, które oferują nam dostawcy codziennie wykorzystywanych usług, warto stale dbać o poziom własnych kompetencji cyfrowych. Umiejętne posługiwanie się najnowszymi narzędziami może znacznie ułatwić życie – przykładowo w momencie poszukiwania pracy.
AI uczy się preferencji kandydatów
Jeszcze w 2021 roku Polacy postrzegali wykorzystanie algorytmów sztucznej inteligencji na rynku pracy w inny sposób niż dziś, choć już wtedy widać było optymizm w przyjmowaniu technologii wspomagających rekrutację. W przeprowadzonym wówczas przez Pracuj.pl badaniu, blisko 2/3 respondentów deklarowało, że nie mieliby nic przeciwko, gdyby przy ich rekrutacji do pracy wykorzystano sztuczną inteligencję. Dziś systemy, o których mowa są jeszcze bardziej zaawansowane i powszechniej wykorzystywane, a świadomość społeczna wzrasta.
Widzimy, że Polacy wykazują się dużą otwartością na wsparcie przez sztuczną inteligencję. Dlatego uważnie obserwujemy ten trend, jednocześnie stale tworząc nowe rozwiązania. Jako Grupa Pracuj już od 10 lat pracujemy nad rozwojem systemów, które ułatwiają naszym użytkownikom poszukiwanie pracy. Dziś widzimy, że to procentuje, a kandydaci przyzwyczajają się do wprowadzanych innowacji, o czym świadczą liczby. Ponad 50% aplikacji na oferty w serwisie Pracuj.pl jest składana dzięki systemowi rekomendacji sztucznej inteligencji. W praktyce oznacza to, że bazując na wcześniejszych działaniach użytkownika na portalu, system jest w stanie zasugerować sprofilowane pod niego oferty. Ponadto, zestawiając wymagania danej oferty z zestawem kompetencji kandydata, robi to w sposób bardzo efektywny. Zrozumiałe jest więc, że jest to rozwiązanie, z którego kandydaci korzystają coraz częściej i chętniej. – komentuje Paweł Moszyński, Dyrektor ds. Strategii i Rozwoju Produktu w Grupie Pracuj.
Rozwiązania rekrutacyjne wykorzystujące AI są bardzo rozwinięte na zachodnich rynkach. Skupiają się one na dwóch obszarach wsparcia użytkowników. Pierwszym i głównym z nich jest skrócenie czasu dotarcia kandydata do dopasowanej oferty, czy to za pomocą rekomendacji wykorzystujących mechanizmy AI, czy poprzez inteligentne mechanizmy wyszukiwania. Drugim obszarem są zestawy narzędzi udostępniane użytkownikom, które mają wspomóc ich w procesie poszukiwania pracy. Mowa tutaj o narzędziach takich, jak inteligentne kreatory CV, testy kompetencji czy symulacje rozmów kwalifikacyjnych.
Widoczny jest też bardzo dynamiczny rozwój i wykorzystanie AI w narzędziach dla rekruterów. Portale pracy i systemy wspierające pracę rekruterów ATS (ang. Applicant Tracking System) coraz częściej posiadają takie funkcje, jak automatyczne generowanie treści ogłoszeń czy narzędzia, które mają za zadanie skrócić lub zautomatyzować czas pracy rekrutera, jak np. automatyczne zaznaczanie dopasowanych do ogłoszenia kandydatów, inteligentne sortowanie i wykorzystanie sztucznej inteligencji w procesie organizacji grafików czy umawiania spotkań.
Obszar wykorzystania sztucznej inteligencji we wsparciu pracy rekruterów jest kolejnym bardzo dużym polem do zagospodarowania. Dziś intensywnie rozwijamy także tę część biznesu, rozbudowując zakres i specyfikę dostępnych narzędzi w oparciu o AI. Widzimy, że dla naszych klientów to są duże usprawnienia, z których również chętnie korzystają. Pracodawcy mogą dziś z pomocą AI tworzyć treść ogłoszeń rekrutacyjnych – na podstawie nazwy stanowiska narzędzie oparte o ChatGPT generuje wymagania i opis. Oczywiście klient może je edytować i dostosować do swoich potrzeb. W naszych systemach aplikacyjnych rozwijamy funkcje, dzięki którym rekruterzy mogą też z pomocą ChatGPT wygenerować pytania przydatne podczas spotkań z kandydatami. Pytania te są generowane na podstawie nazwy rekrutacji oraz poziomu stanowiska. Stale obserwujemy, jak działają te nowe narzędzia i jesteśmy gotowi je usprawniać, by jak najlepiej odpowiadały na potrzeby naszych klientów. – dodaje Paweł Moszyński.
Wykorzystanie wszystkich tego rodzaju elementów i innowacyjnych rozwiązań dostępnych na rynku może zapewnić kandydatom najlepiej dopasowane do nich oferty pracy, a pracodawcom usprawnić proces poszukiwania nowych pracowników. To oczywiście wymaga od serwisów rekrutacyjnych dużej ilości unikalnych danych o kandydatach, pracodawcach, ich zachowaniach i sposobach korzystania z portali pracy.
Kompetencje cyfrowe = zatrudnienie
W dzisiejszej cyfrowej rzeczywistości pozostanie konkurencyjnym na rynku pracy wymaga stałego kształcenia się i zdobywania nowych umiejętności. Ta świadomość jest obecna u większości badanych. Aż 68% Polaków przyznaje, że rzeczywiście będą musieli nabyć nowe umiejętności, aby sprostać nadchodzącym wyzwaniom zawodowym. Co ciekawe, aż 70% badanych w wieku powyżej 35 lat widzi szkolenia z zakresu posługiwania się nowymi rozwiązaniami cyfrowymi jako kluczowy element utrzymania swojego stanowiska. W grupie badanych pracowników poniżej 35 roku życia, to odsetek ten jest tylko nieco niższy – wynosi 65%.
Istotna większość badanych potwierdza tendencję wzrostu znaczenia umiejętności cyfrowych na rynku pracy. Jednocześnie niemal 1/3 pracowników odczuwa dysonans między oczekiwaniami rozwoju ze strony pracodawcy, a brakiem czasu na dokształcanie się z uwagi na ilość bieżących obowiązków.
75% badanych kobiet uważa, że przyszłość rynku pracy wiąże się ze znacznie większym wykorzystaniem technologii, a więc i umiejętności sprawnego posługiwania się nimi. Mężczyźni zgadzają się z tą opinią, choć są nieco bardziej sceptyczni – to zdanie podziela 66% z nich. Niewątpliwie badani zgadzają się z tezą, że sztuczna inteligencja stawia rynkowi nowe wymogi i daje sygnał, że musimy w Polsce kształcić odpowiednie kompetencje oraz uczyć pracowników, jak maksymalizować korzyści z technologii w kontekście rozwoju zawodowego.
Bez cyfryzacji ani rusz
Sztuczna inteligencja, będąca potężniejszym narzędziem od wielu technologii, które pojawiły się w przeszłości, wymaga odpowiedniego podejścia i regulacji. Kluczowe jest tu wprowadzenie zasad, które pozwolą na rozwijanie najnowocześniejszych rozwiązań, jednocześnie zapewniając wysoki poziom bezpieczeństwa. W erze cyfryzacji, zrozumienie i wykorzystanie potencjału najnowszych technologii nie jest już wyłącznie szansą na rozwój, ale staje się koniecznością. Zarówno w pracy, biznesie, edukacji, czy rozwoju osobistym, odpowiednie kompetencje i umiejętności w zakresie technologii cyfrowych stają się kluczem do przyszłości.
O BADANIU
Badanie zostało przeprowadzone w marcu 2023 roku przez ARC Rynek i opinia na zlecenie serwisu Pracuj.pl. Pomiar wykonany metodą CAWI przeprowadzono na grupie 2044 Polaków, reprezentatywnej dla populacji osób czynnych zawodowo w wieku 18-65 pod względem płci, wieku oraz wielkości miejscowości zamieszkania.
