S&P Global Ratings przedstawiło raport po niedawnych wyborach parlamentarnych w Polsce, wskazując na potencjalne wyzwania dla nowo formującego się rządu. W dokumencie eksperci podkreślają kluczowe kwestie gospodarcze, fiskalne oraz relacji z Unią Europejską, które będą miały wpływ na przyszłość polityczną i ekonomiczną kraju w nadchodzących latach.
1. Gospodarka i finanse: Mimo spowolnienia gospodarczego w pierwszej połowie 2023 roku, S&P prognozuje korektę prognoz wzrostu PKB na 2023 i 2024 rok do odpowiednio 0,7% i 3%. Mimo spadającej tendencji, inflacja bazowa pozostaje na wysokim poziomie (8,2% w stosunku rok do roku we wrześniu 2023), co jest znacznie powyżej celu Narodowego Banku Polskiego wynoszącego 2,5% +/- 1 punkt procentowy. Warto też zwrócić uwagę na fakt, że Polska utrzymuje jeden z największych programów obronnych w Unii Europejskiej, który pochłania aż 4% PKB kraju.
W obliczu spowolnienia gospodarczego, wysokich wydatków i napiętego rynku pracy, zarówno rząd, jak i bank centralny będą musieli dokonać trudnych wyborów.
2. Polityka fiskalna: Przedwyborcze propozycje wydatków będą obciążeniem dla pozycji fiskalnej rządu. Wielu polityków prowadziło kampanie na rzecz dodatkowych transferów budżetowych dla gospodarstw domowych, co oznacza, że polityka fiskalna pozostanie luźna, niezależnie od składu nowego rządu. To dodatkowe obciążenie po decyzjach o obniżeniu podatków, podwyższeniu płac i emerytur oraz utrzymaniu jednego z największych programów obronnych w UE.
3. Relacje z UE: Jednym z priorytetów będzie prawdopodobnie odblokowanie środków z KPO. Dotychczasowe opóźnienia w wypłacie tych funduszy wynikają z napięć między Komisją Europejską a rządem kierowanym przez Prawo i Sprawiedliwość na tle reform, które zdaniem Komisji osłabiły równowagę między polskimi instytucjami. Jednakże większość opozycyjnych partii jest gotowa wycofać się z niektórych kontrowersyjnych zmian, co przyspieszyłoby wypłatę środków z KPO.
4. Formowanie rządu: Oficjalne wyniki wskazują, że partia Prawo i Sprawiedliwość zdobyła najwięcej miejsc w Sejmie. Niemniej jednak, partia i jej ewentualni koalicjanci nie zdobędą większości miejsc. Procesy parlamentarne i negocjacje mogą potrwać nawet ponad dwa miesiące, co oznacza, że zmiana władzy może nie zostać sfinalizowana do grudnia 2023 roku.
Podsumowanie: Przed nadchodzącym rządem stoją liczne wyzwania, zarówno wewnętrzne, jak i związane z relacjami międzynarodowymi. Kluczowe będzie podejście do finansów publicznych, relacji z UE oraz prób stymulacji wzrostu gospodarczego w trudnych warunkach globalnych. W kontekście tych decyzji pojawia się pytanie o to, jak nowy rząd poradzi sobie z wyzwaniami fiskalnymi i czy będzie w stanie zrównoważyć potrzeby społeczne z koniecznością zachowania zdrowych finansów państwa. Odpowiedź na to pytanie poznamy prawdopodobnie już w najbliższych miesiącach.