Praca fizyczna a pokolenie Z: czy młodzi widzą w niej przyszłość?

Pokolenie Z, wychowane w świecie pełnym technologii, wkracza na rynek pracy z oczekiwaniami zupełnie innymi niż ich rodzice. Dla osób z tej grupy kariera to często coś więcej niż etat – to styl życia, balans między pracą a pasją, a także chęć nieustannego rozwoju. W tym kontekście praca fizyczna – powszechnie dostępna, lecz często marginalizowana, ale też niezwykle ważna dla wielu sektorów gospodarki – wydaje się stać na dalszym planie. Jak zatem pokolenie Z ją postrzega? Badanie przeprowadzone z inicjatywy Job Impulse, członka Polskiego Forum HR pokazuje, że odpowiedź nie jest tak jednoznaczna, jak mogłoby się wydawać.

• 53% badanych z pokolenia Z uważa, że praca fizyczna może być atrakcyjna (42.89% “raczej tak” i 10.44% “zdecydowanie tak”).
• Główne powody atrakcyjności pracy fizycznej dla pokolenia Z to przede wszystkim dobre wynagrodzenie (50%), możliwość szybkiego wejścia na rynek pracy (48%) oraz stabilna praca, na którą jest popyt (44%).
• Z drugiej strony wśród prawie 33% ankietowanych (8% „zdecydowanie nie” i 24,7% „raczej nie”), brak atrakcyjności tej formy zatrudnienia najczęściej wynika z takich czynników, jak fizycznie wymagający charakter pracy (55%), zbyt niskie płace (50%) oraz niski prestiż społeczny (48%).

Zaskakujące wyniki – praca fizyczna wciąż ma szansę

Badanie wykazało, że blisko 43% przedstawicielek i przedstawicieli pokolenia Z uznaje pracę fizyczną jako „raczej atrakcyjną”, a 10% za „zdecydowanie atrakcyjną”. W ogólnym rozrachunku ponad połowa respondentów to duży odsetek, biorąc pod uwagę rosnące znaczenie pracy umysłowej i zawodów związanych z nowymi technologiami. Choć 24% badanych postrzega tę formę zatrudnienia raczej negatywnie, a 14% pozostaje niezdecydowanych, to można zauważyć, że praca fizyczna nie jest całkowicie odrzucana przez młodych ludzi. Może ona stanowić realną opcję zawodową, pod warunkiem, że zostaną spełnione określone warunki związane z wynagrodzeniem, organizacją pracy oraz możliwością rozwoju zawodowego.

– W kontekście rotacji, deficytów kadrowych i przy jednoczesnym wzroście sektorów logistycznych, budowlanych czy produkcyjnych, kluczowym elementem rozwoju gospodarki wciąż pozostaje praca fizyczna. Pracodawcy powinni zatem skupić się na „modernizacji” jej wizerunku – pokazać, że to już nie tylko siła mięśni, ale także umiejętność korzystania z nowoczesnych narzędzi oraz technologii. To pozwoli pracownikom nie tylko na rozwój praktycznych umiejętności, ale także na zdobywanie specjalistycznej wiedzy, która może prowadzić do awansów i nowych ról w strukturach przedsiębiorstw – mówi Łukasz Koszczoł, Prezes Job Impulse.

Jak pokolenie Z postrzega pracę fizyczną?

Główne powody atrakcyjności pracy fizycznej dla pokolenia Z to przede wszystkim dobre wynagrodzenie – 50%, możliwość szybkiego wejścia na rynek pracy – 48% oraz stabilne zatrudnienie, na które jest rynkowy popyt – 44%. Te czynniki szczególnie przyciągają osoby młode, nieposiadające wykształcenia wyższego i dla których praca fizyczna stanowi naturalną ścieżkę zawodową.

A z jakich powodów traci na atrakcyjności w oczach tej generacji? Trzy główne wskazania to kolejno obciążenie fizyczne – 55%, zbyt małe wynagrodzenie – 50%, a także niski prestiż społeczny – 48%. Szczególnie kobiety widzą w tych czynnikach istotne bariery – wymagająca natura takiej pracy oraz jej status społeczny wywołują bardziej negatywne oceny.

– Warto dodać, że badanie opinii publicznej, które przeprowadziliśmy w maju 2024 roku, potwierdza, iż wyrównanie szans kobiet na stanowiskach związanych z pracą fizyczną wymaga przede wszystkim właściwego dostosowania miejsc pracy oraz zmian w przepisach. Wyniki te w dużej mierze korespondują z naszym najnowszym sondażem, co stanowi istotną wskazówkę dla pracodawców, podkreślając potrzebę tworzenia bardziej sprzyjającego środowiska pracy, które przyciągnie więcej kobiet i tym samym pozwoli uzupełniać luki kadrowe, z którymi się borykają – dodaje Łukasz Koszczoł.

Jak zatrzymać młodych? Praca fizyczna 2.0

Zmiany kulturowe, jakie zaszły w ciągu ostatnich dekad, wpłynęły na postrzeganie pracy fizycznej. Coraz większy nacisk kładzie się na rozwój zawodowy w obszarach wymagających wykształcenia oraz kompetencji cyfrowych, co powoduje, że jest ona często uważana za mniej prestiżową. Tymczasem dynamicznie rozwijająca się gospodarka potrzebuje zarówno pracowników umysłowych, jak i fizycznych.

Co więc zrobić, by praca fizyczna stała się bardziej atrakcyjna? Jak pokazują odpowiedzi, ponad połowa respondentów, bo aż 53%, wskazała na poprawę warunków pracy i bezpieczeństwa. Ale to nie wszystko. Pokolenie Z ceni sobie elastyczność czasu pracy – 48%, trzecim ważnym elementem są zaś atrakcyjne pakiety świadczeń dodatkowych – 46%. Niemniej ważne okazały się inwestycje w nowoczesne technologie, prowadzące do automatyzacji procesów – 35% oraz programy rozwoju zawodowego i szkoleń – 33%.

– Dzisiejsze zakłady produkcyjne znacząco różnią się od tych, które działały zaledwie 15-20 lat temu. Innowacje technologiczne, takie jak digitalizacja i automatyzacja, zmieniły sposób pracy, eliminując wiele uciążliwych oraz powtarzalnych zadań, a w rezultacie znacznie poprawiając warunki zatrudnienia. W BSH powszechnie stosujemy rozwiązania z obszaru Przemysłu 4.0, które wspierają pracowników na każdym etapie produkcji. Wielu kandydatów z pokolenia Z, po zapoznaniu się z realiami funkcjonowania nowoczesnej fabryki, szybko dostrzega korzyści wynikające z pracy fizycznej w takim środowisku – mówi Kamil Szymański, Specjalista ds. Procesów i Projektów HR w BSH Sprzęt Gospodarstwa Domowego.

Podsumowanie

Przyszłość pracy fizycznej w erze cyfrowej zależy od tego, jak skutecznie pracodawcy potrafią dostosować swoje oferty do oczekiwań młodego pokolenia. Automatyzacja, technologia, elastyczne godziny pracy i perspektywy rozwoju to klucze, które mogą otworzyć drzwi pokolenia Z do kariery w zawodach fizycznych.

Rynek pracy stoi przed wyzwaniem, ale też ogromną szansą. Czy pokolenie Z znajdzie w pracy fizycznej swoją przyszłość? Wszystko zależy od tego, jak szybko uda się dostosować oferty do ich potrzeb i oczekiwań.

O badaniu

Przeprowadzone zostało przez SW Research na zlecenie Job Impulse we wrześniu 2024 roku. Grupa badawcza obejmowała 450 osób z generacji Z, tj. urodzonych między 1995 a 2012 rokiem.