Jeszcze do 14 czerwca br. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju czeka na zgłoszenia do udziału w przedsięwzięciu „Ciepłownia Przyszłości, czyli system ciepłowniczy z OZE”.
NCBR przeznacza 38 mln zł z Funduszy Europejskich w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój na opracowanie technologii, która pozwoli na przekształcanie instalacji ciepłowniczych opartych na paliwach kopalnych w nowoczesne, a przy tym efektywne energetycznie i kosztowo systemy, które będą zaopatrywać mieszkańców w ciepło i ciepłą wodę. Mają one bazować w 80%, a może nawet 90% na odnawialnych źródłach energii.
Aplikować mogą wszystkie podmioty, które mają pomysł, wymagany potencjał i wolę przygotowania technologii „Ciepłowni Przyszłości”. Wnioski będą przyjmowane do 14 czerwca br., do godz. 12.00.
NCBR zakłada, że konwencjonalne ciepłownie zostaną zastąpione przez instalacje złożone z: kolektorów słonecznych, instalacji fotowoltaicznych, pomp ciepła, farm wiatrowych, biogazowni korzystających z odpadów rolniczych oraz magazynów ciepła.
– Modernizacja systemów ciepłowniczych przy wykorzystaniu technologii OZE to poważne wyzwanie. Poprzez nasze przedsięwzięcie chcemy pokazać, że jest możliwe przekształcenie systemów, w przypadku których energia pozyskiwana jest obecnie z paliw kopalnych w procesach spalania, w systemy ciepłownicze bazujące nawet w 80-90% na energii odnawialnej. I to przy zapewnieniu akceptowalnej ceny ciepła dla odbiorcy – mówi Wojciech Kamieniecki, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.
Nowe szlaki w ciepłownictwie
W całej inicjatywie nie bez znaczenia jest element rywalizacji. Dziesięć firm, które w wyniku postępowania ogłoszonego w trybie zamówień przedkomercyjnych zostanie wybranych do pierwszej fazy przedsięwzięcia, będzie miało za zadanie przeprowadzenie prac badawczo-rozwojowych. Powinny one potwierdzić, że można opracować system ciepłowniczy, który zamiast energii pochodzącej ze spalania paliw kopalnych dostarczać będzie odbiorcom ciepło pozyskane ze źródeł odnawialnych o udziale co najmniej 80% Aby to wykazać, uczestnicy zaprojektują cyfrowe modele demonstratorów innowacyjnej technologii „ciepłowni przyszłości”. Na wykonanie tych prac przewidziano w sumie 5 mln zł.
Do kolejnego etapu, z budżetem 33 mln zł, NCBR zakwalifikuje jednego wykonawcę, który następnie przeniesie wyniki swoich dotychczasowych badań do postaci demonstratora nowej technologii i uruchomi go na terenie Polski. Przy czym nie jest wykluczone, że NCBR sfinansuje więcej demonstratorów technologii niż tylko jeden.
Pracujący demonstrator, jak i wykonane w ramach przedsięwzięcia modele cyfrowe nowych ciepłowni OZE, będą wzorem dla całego rynku ciepłownictwa w Polsce. Na ich podstawie kolejne systemy ciepłownicze będą mogły skutecznie modernizować się z ery paliw kopalnych do świata OZE. Realizacja tych zamierzeń wpisuje się w strategię Europejskiego Zielonego Ładu.
Dlaczego konieczna jest zmiana
W naszym kraju ciepłownictwo systemowe obejmuje dziś 42% gospodarstw domowych i jest jednym z największych w Europie. Obecnie około 83% koncesjonowanych przedsiębiorstw ciepłowniczych nie spełnia kryterium przedsiębiorstwa efektywnego energetycznie. Coraz niższa jest też ich rentowność, co wynika m.in. ze stale rosnących cen emisji CO2. Tylko znikoma ilość przedsiębiorstw ciepłowniczych korzysta z energii pozyskiwanej z OZE.
Zdaniem ekspertów Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, mniejszym systemom ciepłowniczym będzie coraz trudniej funkcjonować – dlatego potrzebna jest zmiana modelu działania i nowa technologia oparta o odnawialne źródła energii. Stąd najważniejszym założeniem przedsięwzięcia jest zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii w tych ciepłowniach, gdzie obecnie energia pozyskiwana jest z przetwarzania paliw kopalnych i/lub współspalania biomasy. Chodzi o to, aby przekształcić je w systemy optymalnie zeroemisyjne.
„Ciepłownia Przyszłości, czyli system ciepłowniczy z OZE” jest jednym z dziewięciu nowych przedsięwzięć zainicjowanych przez NCBR, które wpisując się w założenia strategii Europejskiego Zielonego Ładu, mają na celu stworzenie nowych technologii dla polskiej gospodarki. W ramach projektów, realizowanych dzięki Funduszom Europejskim, opracowane zostaną również m.in. elektrociepłownia w lokalnym systemie energetycznym, nowoczesne oczyszczalnie ścieków, budynki efektywne procesowo i energetycznie, systemy wentylacji dla szkół i domów, technologie domowej retencji, magazyny energii elektrycznej oraz magazyny ciepła i chłodu. Wszystkie przedsięwzięcia zostały wybrane pod kątem ich potencjału do masowego wdrożenia i możliwości stania się polską specjalnością.
Przedsięwzięcie jest realizowane z Funduszy Europejskich w ramach projektu pozakonkursowego pn. Podniesienie poziomu innowacyjności gospodarki poprzez wdrożenie nowego modelu finansowania przełomowych projektów badawczych (Poddziałanie 4.1.3 Innowacyjne metody zarządzania badaniami Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014 – 2020, nr POIR 04.01.03-00-0001/16).
Projekt finansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
