Firmy z sektora MŚP czekają po kilka miesięcy na wynik postępowań wyjaśniających w zakresie rozliczenia subwencji uzyskanej z Programu Tarcza Finansowa 1.0. Problem z rozliczeniem powstał z powodu błędu w systemie bankowym za który przedsiębiorcy nie odpowiadają i pomimo iż złożyli oświadczenie właściwej treści już ponad pół roku czekają na załatwienie problemu.
Przedsiębiorcy zwrócili się do Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców z wnioskami o interwencję w związku z przedłużającymi się postępowaniami wyjaśniającymi prowadzonymi przez PFR S.A. w zakresie rozliczenia subwencji finansowej otrzymanej w ramach programu rządowego – „Tarcza Finansowa 1.0 Polskiego Funduszu Rozwoju dla Małych i Średnich Firm”. Przedsiębiorcy sygnalizują, że wskazanie nieprawidłowej wartości do zwolnienia w oświadczeniu o rozliczeniu wynikało z oczywistego błędu w udostępnionym elektronicznym formularzu bankowym, który to błąd beneficjenci naprawili złożeniem odpowiedniego oświadczenia o właściwej kwocie do zwrotu w toku wszczynanych postępowań wyjaśniających, a pomimo to ww. postępowania prowadzone są przez PFR przez okres wielu miesięcy (w niektórych przypadkach ponad pół roku). Brak nowej decyzji po stronie PFR o rozliczeniu subwencji finansowej skutkuje powstaniem nadpłaty w kwocie obowiązanej do zwrotu w ramach Tarczy PFR 1.0, jak też niepewnością beneficjentów w zakresie prognozowana bieżących wydatków.
Rzecznik MŚP wielokrotnie zwracał się do PFR o przyśpieszenie rozpatrywania zgłoszeń wyjaśniających w sprawach, gdzie rozbieżności zostały niezwłocznie usunięte. W odpowiedzi uzyskał jedynie zapewnienie, że PFR wraz z Bankiem (…) podejmuje wszelkie niezbędne czynności, żeby umożliwić Beneficjentom jak najszybsze ponowne złożenie oświadczeń w ramach Programu. Rzecznik MŚP podkreśla, że przeważająca część Beneficjentów oświadczenie o właściwej kwocie do zwrotu złożyła niezwłocznie po wszczęciu postępowania reklamacyjnego. Przedsiębiorcy do dziś nie otrzymali jednak stanowiska PFR o zakończeniu prowadzonych postępowań wyjaśniających, jak też ewentualnej informacji o zmianie decyzji w sprawie zwolnienia z obowiązku zwrotu otrzymanych subwencji finansowych.
Taki stan rzeczy skutkuje koniecznością spłaty przez Przedsiębiorców comiesięcznych rat prowadząc do zapłaty wyższej kwoty niż ta, do której w świetle postanowień Regulaminu powinni być zobligowani. Przedsiębiorcy zgłaszają Rzecznikowi MŚP, że jest to dla nich znaczącym obciążeniem, w sytuacji gdy spełniają warunki Programu 1.0. Ponadto do Rzecznika MŚP dochodzą niepokojące informacje o przedsiębiorcach działających w branży turystycznej, którzy w związku z brakiem jasnej informacji odnośnie tego kiedy zostanie wydana właściwa decyzja o umorzeniu pokrywają koszty utrzymania pracowników z majątku prywatnego takich jak emerytury, renty, likwidacja lokat oszczędnościowych. Dalsza niepewność i konieczność spłaty wysokich rat doprowadzi w ich przypadku do podjęcia decyzji o zwolnieniu pracowników, a nawet zamknięciu działalności gospodarczej. W takich okolicznościach cel programu Tarczy 1.0 polegający na ochronie i zabezpieczeniu miejsc pracy zostanie wypaczony.
Zauważenia wymaga, również fakt, że termin na rozliczenie z Tarczy 2.0 dla małych średnich przedsiębiorców uległ wydłużeniu, a po ocenianych pozytywnie przez Rzecznika MŚP zmianach terminów Beneficjenci zostali zobowiązani do dokonania zwrotu nadwyżki otrzymanej subwencji finansowej nie później niż do 30 czerwca 2022 r. (pierwotnie do 15 marca 2022 r.). Jednak jednocześnie PFR wskazuje, że decyzje dotyczące rozliczenia subwencji zostaną wydane nie później niż do 30 lipca 2022 r. (pierwotnie do 30 kwietnia 2022 r.). Rzecznik MŚP wyraża obawę (tak jak ma to w rzeczywistości miejsce przy Tarczy 1.0), że praktyka PFR polegająca na wielomiesięcznym prowadzeniu postępowań wyjaśniających, w sytuacji gdy dokumentacja zgromadzona w sprawie pozwala na niezwłoczne ustalenie właściwej kwoty do umorzenia, może powtórzyć się także w przypadku Tarczy 2.0.
W ocenie Rzecznika MŚP w sytuacji kryzysu wywołanego pandemią COVID-19 przewlekłe prowadzenie przez PFR postępowań wyjaśniających z którą mamy w przypadku Tarczy 1.0, w sytuacji gdy wyłączną przyczyną wadliwej decyzji był błąd w formularzu bankowym, nie leży w interesie publicznym, generując po stronie przedsiębiorców znaczne szkody. Mając na uwadze dobro obrotu gospodarczego oraz sytuację finansową przedsiębiorców, w ocenie Rzecznika MŚP zasadne jest niezwłoczne zakończenie przez PFR postępowań wyjaśniających w ramach Tarczy 1.0 i zwolnienie przedsiębiorców z obowiązku ponoszenia nadmiarowych obciążeń.
