Rok 2020 przyniósł wzrost niewypłacalności, ale nie w formie postanowień sądowych. Nietypowe statystyki odzwierciedlają specyfikę działalności w okresie pandemii: duży wpływ regulacji prawnych, kłopoty małych przedsiębiorców i branży usługowej.
UWAGA! Raport roczny za 2020 rok, podobnie jak ostatnie raporty kwartalne, wymaga odmiennego podejścia do danych i nietypowego komentarza ze względu na specyfikę sytuacji podczas pandemii. Po 12 miesiącach sytuacja stała się bardziej jasna, a zmiany widoczne. Możemy jednak podsumować, że w 2020 roku wiodącą rolę w statystykach odgrywały programy pomocowe państwa, regulacje prawne zawarte w tarczach antykryzysowych oraz ograniczona praca sądów, co powstrzymało wzrost liczby upadłości i restrukturyzacji potwierdzanych na drodze sądowej.
Jednak wzrost przypadków niewypłacalności stał się faktem, na co zdecydowany wpływ ma liczba nowych uproszczonych postępowań o zatwierdzenie układu wprowadzonych ustawą covidową z 19 czerwca, które pojawiły się w 2.półroczu 2020 r. Ogłoszenie otwarcia tej formy postępowania restrukturyzacyjnego następuje wyłącznie poprzez obwieszczenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym i nie jest rejestrowane przez sąd (więcej szczegółów poniżej). Z tego względu – aby zachować rzetelność w ocenie bieżącej sytuacji dotyczącej niewypłacalności firm – w niniejszym raporcie dane te zostały dodane do statystyk przedstawiających postępowania ogłoszone przez sądy.
- Łączna liczba niewypłacalności polskich przedsiębiorstw w 2020 r. wyniosła 1243 przypadki i jest wyższa o 22 proc. w porównaniu z rokiem 2019:
a) W ciągu 12 miesięcy 2020 r. sądy ogłosiły postanowienia o upadłości i restrukturyzacji 887 polskich firm, (wg danych na koniec grudnia 2020) czyli o 13 proc. mniej niż w całym 2019 r.
b) Dodatkowo w Monitorze Sądowym i Gospodarczym niewypłacalność w formie nowego uproszczonego postępowania o zatwierdzenie układu (bez rejestracji w sądzie) obwieściło 356 podmiotów gospodarczych.
- Wśród wszystkich rodzajów postępowań najwięcej ogłoszono upadłości likwidacyjnych – 507. Stanowią one 41 proc. wszystkich niewypłacalności.
- Na drugim miejscu znalazły się nowe uproszczone postępowania o zatwierdzenie układu. Zaledwie w ciągu pół roku obowiązywania kryzysowej, pozasądowej procedury (od 19.06), skorzystało z niej 356 przedsiębiorstw, obwieszczając niewypłacalność w Monitorach.
- Nowa procedura spowodowała spadek popularności przyspieszonych postępowań układowych, których liczba spadła z 298 w 2019 roku do 213 w roku 2020.
- Branżowo połączone statystyki odzwierciedlają sytuację rynkową związaną z obostrzeniami wynikającymi z pandemii i dwoma lockdown’ami dla gospodarki. Najwyższy wzrost niewypłacalności o 54 proc. zanotowały usługi (w tym zakwaterowanie i gastronomia o 186 proc.!), a także handel detaliczny (+39 proc.) i transport (+36 proc.). Obserwujemy także bardzo duży wzrost niewypłacalności w rolnictwie (+52 proc.) powodowany także coraz częstszym wykorzystywaniem tego postępowania do zakończenia działalności.
- Jeśli chodzi o formy prawne, należy zwrócić uwagę, że 57 proc. (203 przypadki) wszystkich uproszczonych postępowań o zatwierdzenie układu, obwieszczanych w Monitorach dotyczyło przedsiębiorców (osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą).
