W badaniu, które objęło prezesów największych firm na świecie i w Polsce, odsetek polskich zarządzających pewnych rozwoju globalnej gospodarki w ciągu najbliższych trzech lat spadł o 24 p.p. z 72% w 2023 roku do 48%. Nowe technologie są dla badanych priorytetowym obszarem inwestycji kapitałowych (72% w Polsce, 59% globalnie). Jednocześnie to właśnie rewolucyjne technologie ankietowani z Polski wskazują jako największe ryzyko zagrażające rozwojowi ich firm – nawet 88% z nich uważa, że sztuczna inteligencja negatywnie wpłynie na dobrobyt ich organizacji w ciągu najbliższych trzech lat – wynika z nowej edycji raportu „KPMG 2024 CEO Outlook”.
Na skróty:
Perspektywy gospodarcze – wzrost niepewności wśród CEO z Polski
Jak wynika z raportu KPMG, zarządzający coraz bardziej odczuwają rosnące wyzwania związane z prowadzeniem dużych organizacji – niemal trzy czwarte z nich przyznaje, że odczuwa większą presję, by zapewnić długoterminowy sukces swoich firm. Największe obawy liderów na świecie związane z rozwojem ich przedsiębiorstw w nadchodzących trzech latach dotyczą wpływu zakłóceń w łańcuchu dostaw i problemów operacyjnych. Na trzecim miejscu jest cyberbezpieczeństwo. Nieco inaczej ocena wyzwań wygląda w Polsce, gdzie najczęściej respondenci wskazywali na nowe technologie zmieniające rynek, niepewność polityczną i cyberzagrożenia. Częściowo obszary te pokrywają się z trzema priorytetowymi wyzwaniami współczesnego świata według polskich zarządzających czyli: wzrostem niepewności gospodarczej, narastającą złożonością geopolityczną oraz wyścigiem w zakresie wdrażania AI/GenAI i innych nowoczesnych technologii.
Ostatnia dekada upłynęła pod znakiem zmienności – od globalnej pandemii, przez rosnącą inflację, aż po dynamiczny rozwój sztucznej inteligencji. W obliczu tych wyzwań liderzy muszą być bardziej odporni, elastyczni i innowacyjni niż kiedykolwiek wcześniej. W perspektywie najbliższych lat, prezesi, którzy wyznaczą odważne strategie, dostosują się do szybko zmieniającego się świata oraz zainwestują w odpowiednie technologie i talenty, mogą osiągnąć zrównoważony, długoterminowy wzrost. – Bill Thomas, Global Chairman i CEO KPMG International
Polscy liderzy wykazują znacznie większy pesymizm co do perspektyw rozwoju globalnej gospodarki niż CEO z grupy 11 kluczowych gospodarek świata (wskazanych w raporcie jako Core Countries1). Tylko 48% ankietowanych prezesów z Polski wyraża pewność co do jej rozwoju w ciągu najbliższych trzech lat, co oznacza spadek o 24 p.p. r/r, podczas gdy w grupie porównawczej odsetek zarządzających pewnych takiego rozwoju zmienił się jedynie o 1 p.p. na niekorzyść. Co ciekawe, wśród polskich CEO pewność co do poprawiającej się kondycji kraju była bardzo wysoka i wyniosła 92% wskazań.
Remedium na wyzwania ma być wzmacnianie odporności organizacyjnej. W Polsce aż 52% osób zarządzających największymi firmami wskazało na budowanie odporności na inflację kosztów kapitału i nakładów jako kluczowy priorytet operacyjny w ciągu najbliższych trzech lat. To ogromny wzrost w porównaniu do zeszłego roku, kiedy wskazało tak jedynie 8% respondentów z Polski. Kolejnym istotnym priorytetem operacyjnym jest wzrost nieorganiczny poprzez fuzje i przejęcia (połowa wskazań). Na wzroście organicznym, tj. poprzez zwiększenie przychodów i zysków chce skupić się niespełna jedna czwarta respondentów z Polski.
1 Core Countries stanowi grupa 11 krajów: Australia, Chiny, Francja, Hiszpania, Indie, Japonia, Kanada, Niemcy, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania i Włochy.
Tegoroczna edycja raportu KPMG CEO Outlook pokazuje, jak prezesi adaptują się do nowych realiów i kształtują przyszłość swoich organizacji w obliczu licznych niepewności. Ich zadaniem jest tworzenie struktur odpornych i przygotowanych na nadchodzące wyzwania. Zdolność do elastycznego reagowania i innowacyjnego myślenia to fundament ciągłego postępu oraz sukcesu. Kluczowe jest także przywództwo oparte na celowości i współpracy, stanowiące podstawę trwałego, zrównoważonego wzrostu. – Stacy Ligas,
Country Managing Partner, KPMG w Polsce
Prezesi w Polsce ostrożni wobec AI
Liderzy największych firm w Polsce coraz bardziej koncentrują się na nowych technologiach – aż 72% respondentów wskazało ten obszar jako priorytet inwestycyjny, co stanowi wyraźny wzrost w porównaniu z poprzednimi latami. W kwestii sztucznej inteligencji widać różnicę między Polską a 11 kluczowymi gospodarkami. Podczas gdy 64% globalnych firm uznaje generatywną AI za priorytet inwestycyjny, w Polsce zgadza się z tym jedynie 48%, a 36% polskich respondentów nie dostrzega w niej takiej roli. Wyścig w zakresie wdrażania AI oraz innych nowoczesnych technologii to jedno z kluczowych wyzwań współczesnego biznesu według polskich liderów.
92% polskich CEO uważa, że AI nie spowoduje redukcji miejsc pracy, ale wymusi podniesienie kwalifikacji pracowników. Prezesi dostrzegają w AI głównie potencjał do zwiększenia wydajności i automatyzacji rutynowych zadań – to korzyść, którą wskazało 28% polskich i 16% globalnych zarządzających.
Chociaż nowe technologie zyskują na znaczeniu w kontekście budowania przewagi konkurencyjnej, cyberzagrożenia pozostają istotnym wyzwaniem. W Polsce i na świecie są one na podium ryzyk dla rozwoju organizacji. Jednocześnie jedynie 48% polskich liderów planuje zwiększyć inwestycje w cyberbezpieczeństwo, mimo że 64% obawia się, że cyberprzestępczość może negatywnie wpłynąć na ich działalność.
Inwestycje w technologie to nie sprint, a maraton. Choć potencjał sztucznej inteligencji jest ogromny, firmy muszą być przygotowane na długoterminową perspektywę. Dopiero za kilka lat będziemy w pełni świadomi transformacji, jaką przyniesie ta technologia. Kluczem do sukcesu jest nie tylko wdrożenie narzędzi, ale także budowa wiarygodnej bazy danych i odpowiednich kompetencji w organizacji. – Alina Wołoszyn, Partner, Szef Advisory w Polsce i Deal Advisory w Europie Środkowo-Wschodniej, KPMG w Polsce
Wyzwania ESG – rosnąca presja, ograniczone zasoby
Firmy z Polski kontynuują wdrażanie praktyk ESG (Environmental, Social, Governance), lecz napotykają liczne wyzwania. Jedynie 40% liderów z Polski uważa, że ich organizacje dysponują wystarczającymi zasobami do spełnienia nowych wymogów raportowania, co kontrastuje z 76% globalnie. Co więcej, tylko 28% firm w Polsce biorących udział w badaniu KPMG zakłada osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2030 roku, w porównaniu do 52% w kluczowych gospodarkach.
Respondenci z Polski wskazują na trudności w dostosowywaniu strategii do szybko zmieniających się oczekiwań interesariuszy. Aż 64% z nich przyznaje, że tempo zmian w obszarze ESG jest większe, niż są w stanie nadążyć. Choć brak technologii do gromadzenia i analizy danych wciąż stanowi barierę, jest ona mniej krytyczna niż w poprzednich latach (24% w 2024 roku, 60% w 2023 roku).
Firmy, które podejmują realne działania w obszarze odpowiedzialności społecznej i środowiskowej, mogą nie tylko zwiększać swoją konkurencyjność, ale także budować lojalność pracowników i przyciągać talenty. W obliczu dynamicznie rosnących oczekiwań interesariuszy w zakresie ESG, kluczowym wyzwaniem dla zarządzających staje się wdrożenie wiarygodnych strategii ESG, elastyczność w podejmowaniu decyzji oraz szybka adaptacja do zmieniających się warunków rynkowych, a także transparentne i wiarygodne raportowanie zrównoważonego rozwoju. – Iwona Galbierz-Sztrauch, Partner, Szef Działu Usług Finansowych, KPMG w Polsce
Powrót do biur i inwestycje w pracowników
Aż 84% prezesów największych firm w Polsce i 83% liderów na świecie planuje pełny powrót do pracy stacjonarnej w ciągu najbliższych trzech lat, co sugeruje wyraźny trend odchodzenia nawet od modelu hybrydowego, który zadeklarowało jedynie 12% badanych największych firm w Polsce i 13% globalnie.
Zarządzanie różnorodnymi pokoleniami, utrzymanie ciągłości wiedzy oraz spełnianie oczekiwań społecznych stają się coraz większymi wyzwaniami dla liderów. Blisko jedna trzecia respondentów obawia się o rosnącą liczbę pracowników zbliżających się do emerytury oraz o brak wystarczająco wykwalifikowanych osób, które mogłyby ich zastąpić. W odpowiedzi na ten problem, 68% prezesów z Polski oraz 80% liderów z kluczowych gospodarek deklaruje, że zapewnienie dostępu do wykwalifikowanej kadry w przyszłości będzie wymagało inwestowania w lokalne społeczności.
W kontekście różnorodności, równości i włączenia (DEI), polscy liderzy wskazują, że zmiany w przywództwie na wyższym szczeblu są kluczowe dla osiągnięcia tych celów – zgadza się z tym 68% respondentów, podczas gdy globalnie podobne zdanie ma 76% badanych.
Jeśli chodzi o plany zatrudnienia, prezesi największych firm w Polsce przyjmują bardziej zachowawcze podejście. Choć wszyscy respondenci deklarują chęć zwiększenia liczby pracowników w ciągu najbliższych trzech lat, tylko niespełna jedna czwarta z nich planuje wzrost o 6-10%, co stanowi spadek o 16 p.p. w porównaniu z ubiegłoroczną edycją badania.
