Pandemia, wojna w Ukrainie, kryzys gospodarczy – mechanicy samochodowi w ostatnich latach nie mieli łatwo. Przeobrażenia na rynku warsztatowym trwają, co jasno pokazują statystyki. W 2023 roku w Polsce według danych Instytutu GiPA funkcjonowało 22,1 tysiąca serwisów samochodowych, co oznacza że ich łączna liczba od 2017 roku zmalała o 11%! Ale czy tendencja spadkowa utrzymuje się w całej branży? Na początku 2024 roku eksperci PETRONAS przeanalizowali jej kondycję i wskazali z jakimi wyzwaniami mierzą się mechanicy w Polsce.
Przeobrażenia branży warsztatowej w ostatnich latach
W 2023 roku w Polsce funkcjonowało łącznie 22 119 (zmiana r/r – 0%) warsztatów samochodowych. Na przestrzeni ostatnich 7 lat liczba firm działających w branży skurczyła się o 11%, z niespełna 25 tysięcy, do 22 tysięcy podmiotów. Wśród głównych przyczyn tego zjawiska warto wskazać koncentrację biznesów i profesjonalizacje zakładów naprawczych. Jednocześnie na liczbę przedsiębiorstw wpłynęły również czynniki makroekonomiczne, takie jak inflacja czy wzrost kosztów prowadzenia działalności. Mimo to, widzimy pewne odbicie. Od kryzysowego 2020 roku liczba warsztatów wzrosła o 1,6% i to pomimo gospodarczych skutków pandemii i wojny w Ukrainie.
Nie tylko liczba firm w branży ewoluuje, zmienia się także poziom zatrudnienia. W przeciętnym warsztacie niezależnym pracuje dzisiaj 6 osób, w tym 4 mechaników, jeden pracownik biurowy i magazynier. Czasy serwisów prowadzonych w pojedynkę powoli odchodzą do lamusa, na rzecz wielostanowiskowych zakładów. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku serwisów wulkanizacyjnych.
– Oczekiwania polskich kierowców ewoluują, obecnie 85% z nich dokonuje wymiany oleju bezpośrednio w warsztacie. Dzisiaj, większość prostych czynności serwisowych zleca się mechanikom. Dlatego zmieniają się także warsztaty, powstają stanowiska przeznaczone do konkretnych typów napraw i rośnie tempo obsługi. Innymi słowy, przeobrażenia branży warsztatowej wynikają ze zmiany przyzwyczajeń właścicieli samochodów – tłumaczy Adam Bober, Market Manager PETRONAS w Polsce.
Sieci partnerskie stanowią alternatywę dla niezależnych warsztatów
W 2023 roku co trzeci warsztat niezależny w kraju był stowarzyszony w ramach jednej z sieci partnerskich. Takie formy współpracy oferują zarówno dystrybutorzy części, jak i dostawcy olejów, tacy jak PETRONAS. Najliczniejszą siecią może pochwalić się dystrybutor części, firma Profiauto – 1800 partnerów. W pierwszej piątce, wraz z 500 – stowarzyszonych warsztatów, znalazła się również sieć partnerska koncernu PETRONAS.
– Podmioty niezależne to często mikro i małe przedsiębiorstwa prowadzone z pokolenia na pokolenie i to także do nich kierujemy swoją ofertę współpracy w ramach sieci partnerskiej. Jako dostawca olejów i innych płynów, nie przejmujemy kontroli nad naszymi partnerami, ale wspieramy ich w prowadzeniu ich biznesu. W końcu sprzedaż olejów to przeciętnie 20-25% przychodów takiego warsztatu – tłumaczy Adam Bober.
O rosnącej popularności sieci partnerskich świadczy liczba stowarzyszonych w nich serwisów, w 2016 roku było to około 3,5 tysiąca zakładów, dzisiaj liczba ta przekracza 5,1 tysiąca. Dane rynkowe zebrane przez instytut GiPA odzwierciedla rozwój sieci PETRONAS, która w minionym roku urosła o 25%, przekraczając liczbę 500 partnerów. Właściciele firm doceniają korzystne warunki współpracy, obejmujące dedykowane ceny, wsparcie marketingowe i szkoleniowe. Wybrane firmy mogą stać się także warsztatami flagowymi i otrzymać stosowny branding i środki na modernizacje zakładu.
Ewolucja parku samochodowego wpływa na warsztaty
W 2023 roku liczba pojazdów elektrycznych w Polsce zbliżyła się do poziomu 100 tysięcy. Jednocześnie, w 2022 roku, co trzeci (38%) nowy samochód osobowy miał napęd hybrydowy. Nowoczesne układy napędowe wymagają od mechanika nie tylko odpowiedniej wiedzy, ale także specjalnych narzędzi i zaplecza technicznego. Choć nowe, będące jeszcze na gwarancji samochody częściej odwiedzają autoryzowane serwisy, to 63% ogólnej liczby wizyt u mechanika przypada na warsztaty niezależne. Dlatego, wszystkie firmy muszą stale podnosić swoje kompetencje, aby przystawać do rynkowych realiów.
– W ostatnich latach obserwujemy zmianę wizerunku mechaników w Polsce. Powszechny dostęp do internetu, a z tym możliwość błyskawicznej wymiany opinii czy wyceny naprawy pozytywnie wpływają na branżę. Warsztaty dążą do profesjonalizacji, nie tylko w zakresie wykonywanych usług, ale także obsługi klienta, czy dodatkowej sprzedaży. Dlatego dla naszych partnerów organizujemy stosowne szkolenia czy spotkania branżowe, takie jak PETRONAS Gokart Challenge – podsumowuje Danuta Michałus-Sokołowska, Marketing Manager PETRONAS w Europie Centralnej i Północnej.
Badania Instytutu GiPA:
- Badanie nastrojów branży Warsztatowe 2023 – przeprowadzone we wrześniu 2023 roku na próbie 729 przedstawicieli branży warsztatowej (właściciele, kierownicy, osoby decyzyjne), w formule wywiadów IDI.
- Badanie opinii kierowców 2023 – przeprowadzone w 1. i 2. kwartale 2023 roku na próbie 2511 kierowców serwisujących swoje samochody, w formule wywiadów IDI.