Księgowość przez ostatnie lata przechodzi rewolucję. Z jednej strony specjaliści nadal borykają się ze zmianami w przepisach, a z drugiej, na plecach czują oddech automatyzacji oraz AI. Mogą jednak spać spokojnie – sztuczna inteligencja ich nie zastąpi.
Symboliczna data święta księgowych obecna jest w biznesowych kalendarzach od 2007 roku. Wtedy właśnie Stowarzyszenie Księgowych w Polsce oficjalnie ogłosiło dzień 9 czerwca dorocznym Dniem Księgowego. Święto zostało dzięki temu wznowione po wieloletniej przerwie, stanowiąc bezpośrednią kontynuację tradycji międzywojennych.
W oparciu o dane Głównego Urzędu Statystycznego oraz zestawienia własne, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce szacuje liczbę osób działających w zawodzie na około 350 tysięcy. Ta grupa, poszerzana regularnie przez absolwentów studiów, koordynuje zdrowe, finansowe podstawy polskiej gospodarki.
Polacy dostrzegają ten fakt, słusznie uznając zawód księgowego za zawód wysokiego zaufania społecznego. W badaniach CBOS z grudnia 2019 roku zajął on miejsce w pierwszej dziesiątce zawodów najbardziej poważanych. Wysoką ocenę postawy księgowych zadeklarowało wówczas aż 75% respondentów. W obrębie zestawienia przedstawiciele tego zawodu wyprzedzili między innymi policjantów, adwokatów czy działaczy politycznych. Widać zatem, że wizerunek księgowego niesie za sobą prestiż.
Prestiż swojego zawodu dostrzegają również sami księgowi. Według przygotowanego przez SKwP raportu „Autoportret księgowego” pozytywnie do swojego statusu społecznego odniosło się ponad 70% ankietowanych przedstawicieli zawodu. Zarazem ponad ¾ respondentów wśród księgowych oceniło poziom swojej satysfakcji z wykonywanej pracy na 4 lub 5 w pięciostopniowej skali. Oznacza to, że obopólne uznanie istotnej roli tego zawodu w naszym kraju rośnie z wzajemnością. Wysiłek księgowych szczególnie doceniony został w ostatnich latach.
Wysokie tempo roszad w przepisach prawa, poprawianych w kolejnych transzach, to szczególne wyzwanie dla wszystkich pracujących w branży. Tylko dzięki sumiennej, rzetelnej pracy i dużej odporności księgowych możemy przejść bezpiecznie przez dynamicznie zmieniający się świat. Wówczas nieodzowne stają się wszystkie najważniejsze cechy dobrego księgowego, wymienione w badaniu SKWP: skrupulatność, uczciwość, pracowitość, chęć rozwoju i cierpliwość.
Obecne wyzwania polskiej księgowości
W ostatnich latach działy księgowości zostały wystawione na szczególną próbę. Kilkukrotnie wprowadzano szereg głębokich zmian w systemie finansów publicznych, obciążając dodatkowo księgowych. Od tarcz antykryzysowych, wprowadzanych w okresie pandemii COVID-19, przez zmiany związane z tzw. Polskim Ładem, po rozwiązania antyinflacyjne – każdy pakiet nowej legislacji pociągał za sobą konieczność zapoznania się z nierzadko rewolucyjnymi przepisami. Wiele z nich postrzegano również jako niejednoznaczne. Obecnie coraz częściej mówi się o automatyzacji procesów księgowych oraz włączeniu sztucznej inteligencji. Czy to oznacza, że księgowy przestanie być potrzebny?
Producent enova365, oprogramowania ERP, które m.in. automatyzuje procesy księgowo-kadrowe, uspokaja: – Dobry księgowy jest sercem programu księgowego. Program może i maksymalnie utrudnia popełnianie błędów przez pracownika, automatyzuje powtarzalne czynności, a sam w sobie jest zgodny z przepisami, jednak nie zastąpi człowieka. To człowiek odpowiada za to, jak ułożyć procesy, jak usprawnić obieg dokumentów z pomocą narzędzia, oraz najważniejsze, wie, jak wykorzystać potencjał narzędzia, aby sam mógł skupić się na tym, czego AI nie ogarnie, choćby niejednoznaczne zmiany w przepisach. – tłumaczy Magdalena Sala, Kierownik Działu Marketingu w Sonecie. – Zamiast zastanawiać się jak zastąpić księgowego, należy zastanowić się, jak zatrzymać dobrego księgowego w swojej firmie. – dodaje.
enova365 i Stowarzyszenie Księgowych w Polsce pochylili się nad wyzwaniami współczesnych księgowych i oddali głos trzem pokoleniom księgowych, którzy opowiedzieli o wyzwaniach swojego zawodu. Honorata Ścisłowicz, Sławomir Szuba oraz Stanisław Gładysz zgodnie potwierdzają: choć programy księgowe są nieodzownym elementem zawodu księgowego, wiedza pozostaje najważniejsza. Bez niej nie będzie efektywnej pracy.
video:
Poznaj złote zasady, które sprawią, że księgowy i pracodawca spełnią swoje wzajemne oczekiwania.
Choć raport „Autoportret księgowych”, opracowany przez Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, ma już pięć lat, jego wydźwięk na tle Polskiego Ładu oraz gwałtownej cyfryzacji biznesu w ostatnich latach jest jeszcze mocniejszy. Warto poznać, jak zadbać o rozwój zawodowy księgowego oraz jego komfort pracy.
- Upewnij się, że Twój księgowy nie ma przeszkód, by mógł w pełni korzystać ze swoich kompetencji.
Jakie trudności trapią księgowych?
Ogromna odpowiedzialność, niedocenianie, brak szacunku, wrogie nastawienie kierownictwa, brak czasu na urlop, siedzący tryb pracy, nielimitowany czas pracy, kontrole, brak wiedzy przełożonych, brak zrozumienia przez inne działy jednostki, krótkotrwałe docenianie księgowego – tylko w czasie kontroli, stereotypowe postrzeganie, oczekiwanie wszechwiedzy, niski prestiż zawodu, monotonia, wymaganie cudów, konieczność walki o podwyżkę.
Co, jako pracodawca, możesz zrobić, aby spełnić potrzeby księgowego?
Księgowi najczęściej wymieniają takie potrzeby, jak:
– dostęp do szkoleń miękkich: efektywna komunikacja, sposoby radzenia sobie ze stresem;
– edukacja pracowników innych działów, którzy współpracują z księgowościa: terminy dostarczania dokumentów, sposób opisania dokumentów, spójność raportowania;
– benefity: aktywność fizyczna, zorientowanie na wellness.
- Dbaj o rozwój. Dla księgowych największym wyzwaniem są niejednoznaczne i niestabilne przepisy oraz ich interpretacja.
Jakie trudności trapią księgowych?
Dowolność interpretacji przepisów przez organy państwowe, ciągłe rozwiązywanie problemów rachunkowych nawet w czasie wolnym.
Co, jako pracodawca, możesz zrobić, aby spełnić potrzeby księgowego?
Księgowi najczęściej wymieniają takie potrzeby, jak:
– dostęp do szkoleń twardych: interpretacja przepisów;
– konsultacje branżowe – analiza konkretnych przypadków.
- Dla księgowych dużą przeszkodą w efektywności ich pracy są przestarzałe narzędzia pracy.
Jakie trudności trapią księgowych?
– brak dobrych narzędzi informatycznych, utożsamianie pracy księgowego z konieczną papierologią.
Co, jako pracodawca, możesz zrobić, aby spełnić potrzeby księgowego?
Księgowi najczęściej wymieniają takie potrzeby, jak:
– praca z oprogramowaniem, które jest zawsze spójne z przepisami (jest to zawodowy benefit dla księgowego);
– cyfryzacja i automatyzacja procesów – wprowadzenie elektronicznego obiegu dokumentów.
Kolejne pokolenie księgowych wkracza na rynek pracy. Warto zadbać o ich potrzeby, aby ci zadbali o biznes.
Magdalena Sala
