Straty netto górnictwa węgla kamiennego przekroczyły w zeszłym roku 11 mld zł. O skali zapaści branży świadczy to, że tym czasie dostała też 7 mld zł dotacji z kieszeni podatnika.
Wiadomo było, że nie należy się mamić wynikiem za 2023 r., kiedy to zysk netto wynosił 4,8 mld zł. Sytuacja po „wojennym” szoku po prostu wróciła do normy czyli stanu finansowej katastrofy na koszt podatnika, będącej skutkiem opóźniania nierentownych kopalń, które fedrują także na koszt tych nielicznych będących na granicy rentowności.
– Jeżeli przeliczymy na przeciętna rodzinę roczną dotację do górnictwa, to już zbliżamy się do 1 tys. zł z naszej kieszeni – mówi w rozmowie z MarketNews24 Bartłomiej Derski, ekspert WysokieNapiecie.pl. – Mniej więcej co dziesiąta złotówka płacona do budżetu państwa w formie podatku dochodowego od osób fizycznych, tak więc są to już gigantyczne pieniądze przeznaczane na dotacje.
W zeszłym roku wydobycie spadło nieznacznie – z 42,5 do 41 mln ton. Ale na ograniczenie wydobycia poszło owe 7 mld zł dotacji, jak widać bez istotnego efektu.
Węgiel cały rok taniał, w styczniu 2024 roku średnia cena tony wynosiła 665 zł, a w grudniu już 598 zł. Przychody ze sprzedaży były o jedną trzecią niższe – 25,4 mld zł wobec 37,9 mld zł w 2023 r. Tymczasem koszty wzrosły – z 48 mld zł do niemal 54 mld zł.
I wreszcie dochodzimy do jednego z najważniejszych wskaźników, czyli wydajności. W zeszłym roku na jednego zatrudnionego wydobycie węgla wynosiło 577 ton, a jeszcze rok wcześniej 626 ton. Jeżeli ta druga liczba jest nieporównywalnie mniejsza z wydajnością kopalni węgla w innych krajach, to zeszłoroczny wskaźnik wygląda już na coś kompletnie abstrakcyjnego. Jedynym pocieszeniem jest spadek zatrudnienia o 2 tys. osób – do 74 114 pracowników.
– Ten rok dla polskiego górnictwa będzie jeszcze gorszy ponieważ ceny węgla na światowych rynkach nadal spadają. Dziś już koszty wydobycia węgla w Polsce dwukrotnie przekraczają wartość rynkową węgla kamiennego – dodaje B.Derski z WysokieNapiecie.pl. – Na 2025 r. zaplanowano 9 mld zł dotacji, ale może okazać się niewystarczająca i jesienią czy na początku zimy rząd może być zmuszony do zwiększenia dotacji o kilka miliardów.