Bardziej niż zielonego hurraoptymizmu potrzebujemy dyskusji i… edukacji. Wreszcie powstaje baza wiedzy o ESG będąca również przestrzenią, w której głos zabiorą praktycy. Portal Akademia ESG pokaże firmom, jak ugryźć temat zrównoważonego rozwoju. Zwłaszcza w obliczu mnożących się wątpliwości wokół unijnych dyrektyw.
Kiepska świadomość u progu ważnych zmian
ESG odmienia się w mediach przez wszystkie przypadki, a mimo to w 2023 r. nadal ponad 20 proc. polskich firm nigdy nie słyszało o tym zagadnieniu – wynika z raportu Polskiego Stowarzyszenia ESG. Najgorzej wypadł handel – z wymogami dotyczącymi zrównoważonego rozwoju nie spotkało się aż 36 proc. badanych. Jednocześnie zaledwie 7 proc. firm, które deklarują, że są zaznajomione z ESG, oceniło swoją wiedzę wysoko i kształci w tym kierunku swoich pracowników. W szerokiej perspektywie z roku na rok rośnie liczba osób, które są świadome unijnych wyzwań, ale grono osób wykwalifikowanych wciąż pozostaje niewielkie.
Potrzeba edukacji wciąż jest ogromna, a konieczność dostosowania się do nowych wytycznych bliska. Dyrektywa CSRD już od przyszłego roku zobliguje do raportowania około 3500 największych firm (obecnie obowiązkowi podlega tylko ok. 150 podmiotów), a za 3 lata raportowanie w zakresie wpływu firm na społeczeństwo i środowisko stanie się codziennością także dla małych i średnich przedsiębiorstw, które spełniają co najmniej 2 z 3 warunków: zatrudniają powyżej 10 pracowników, mają przychody powyżej 3 mln zł, a ich suma bilansowa przekracza 1,5 mln zł.
HR-owe wyzwania
Polskie firmy podchodzą do tematu ESG z coraz większym optymizmem. W 2023 r. aż 55% badanych przez Polskie Stowarzyszenie ESG postrzegało dyrektywę CSRD jako szansę – rok wcześniej było to tylko 33%. Ale – podobnie jak w 2022 r. – aż trzyczwarte badanych nie jest w stanie oszacować kosztów związanych z dostosowaniem się do wymogów ESG. Największą barierą we wdrażaniu ESG stanowią zasoby ludzkie (wzrost z 26% w 2022 r. do 34% w 2023 r.) oraz dostęp do ekspertów (wzrost z 22% do 44%).
W związku z zieloną transformacją na HR-owe poszukiwania muszą nastawić się praktycznie wszyscy pracodawcy. Jak podaje Konfederacja Lewiatan firmy niemal jednogłośnie uznają, że trudno jest zatrudnić osoby o odpowiednich kompetencjach, łączących wiedzę techniczną z umiejętnościami strategicznego planowania.
– Zielona edukacja jest przyszłością. W całej UE na fali transformacji może powstać nawet 2,5 mln nowych miejsc pracy, wynika z prognoz Europejskiego Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego. Rozwój kompetencji związanych z zieloną transformacją potrzebny jest nie tylko wśród firm zobligowanych do raportowania ESG, ale też szerokiego grona przedsiębiorstw w ich łańcuchu dostaw. W sumie na polskim rynku pojawia się potrzeba wyedukowania ponad 40 000 osób To kolosalne wyzwanie dla wszystkich sektorów – zauważa Przemysław Chimczak-Bratkowski, założyciel Akademii ESG.
Akademia ESG została stworzona, aby przekładać skomplikowane pojęcia na zrozumiałe i praktyczne porady. To miejsce, gdzie każdy, od początkujących po doświadczonych ekspertów, znajdzie rzetelne informacje. Misją Akademii ESG jest stworzenie portalu, który połączy najważniejszych specjalistów z rynku z innymi interesariuszami procesów ESG. Portal dostarczy odpowiedzi na kluczowe pytania, wykorzystując szeroki wachlarz narzędzi: od bazy wiedzy i aktualności, po studia przypadków, pomagając ekspertom nadążać za dynamicznymi zmianami w świecie ESG.
Biznes future proof musi być gotowy na ESG
Dyskurs medialny w Polsce i za granicą krąży wokół dwóch skrajności. Z jednej strony wybrzmiewa naiwne założenie, że ESG nie jest kosztem, a jedynie szansą, z drugiej krótkowzroczne: „ESG jest batem na przedsiębiorców”. Na szczęście pomiędzy nimi klaruje się trzecia opcja: poznanie różnych perspektyw firm, które przecierają już szlaki. Portal Akademia ESG temu właśnie ma służyć – został stworzony jako mapa dla polskich przedsiębiorców i miejsce ożywionego, merytorycznego dialogu.
– Na pierwszy rzut oka wydaje się, że włączanie ESG do strategii może być przeszkodą w maksymalizacji zysków. Faktycznie, w krótkim okresie może się to wiązać ze zwiększonymi kosztami, ale należy je traktować jako inwestycję, która w długim okresie może przynieść istotne zyski. Firmy, które wdrożyły zielone polityki, mają lepszy dostęp do kapitału i dużych, często globalnych, kontrahentów, a także zyskują na wiarygodności w oczach inwestorów i pracowników, co może bezpośrednio przełożyć się na ich przychody. Dobre praktyki w zakresie raportowania ESG są wypracowywane na naszych oczach – zaznacza radca prawny Mateusz Zreda, partner w grupie Destrier, związanej z Akademią ESG.
– ESG nie jest tylko trendem, lecz fundamentem do utrzymania dotychczasowej pozycji rynkowej oraz tworzenia wartości na wielu poziomach. Wprowadzenie standardów wiązać się będzie również ze zmianą postrzegania firm – staną się tzw. organizacjami przyszłości. Nowe standardy są zdecydowanie największymi kamieniami milowymi stojącymi przed firmami w najbliższych latach – podkreśla Piotr Ostaszewski, Prezes Ekovoltis, partnera Akademii ESG.
Nie istnieje prosta, uniwersalna ścieżka zrównoważonego rozwoju – z co najmniej dwóch przyczyn. Po pierwsze państwa członkowskie UE borykają się z niejasnościami natury formalno-prawnej, po drugie każda branża wymaga nieco innego podejścia. Przedsiębiorcy muszą więc znaleźć własną drogę – złożoną i pełną wyborów, ale dzięki odpowiednim narzędziom i wiedzy prowadzącą we właściwym kierunku. Wgląd w bazę wiedzy na temat ESG, inspiracje z różnych branż, a w przyszłości także w praktyczne case studies, może okazać się na wagę złota.