Rada UE wprowadziła zmiany w dotychczas obowiązujących sankcjach związanych z agresją Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. Tym razem uderzają one w Białoruś z uwagi na jej rosnące zaangażowanie w konflikt zbrojny na naszej wschodniej granicy. Zmiany dotyczą transportu konkretnych kategorii towarów z i do Białorusi oraz uwarunkowań wobec pojazdów, które mogą go wykonywać.
Szczególne kategorie transportu na cenzurowanym
Zgodnie z rozporządzeniem nr 2024/186, wydanym 29.06.2024 r., rozszerzeniu ulega zakaz wywozu produktów i technologii podwójnego zastosowania (towary przeznaczone do użytku cywilnego, którego w nieodpowiednich rękach mogą zostać wykorzystane np. do przeprowadzania ataków) oraz zaawansowanych towarów i technologii. Ponadto wprowadzono dalsze ograniczenia wywozowe dotyczące towarów, które mogłyby w szczególności przyczynić się do zwiększania potencjału przemysłowego Białorusi.
– Nowy pakiet w dużej mierze odzwierciedla obowiązujące dotychczas zakazy dotyczące transportu drogowego do Rosji – mówi Mateusz Pernak, prawnik w TC Kancelarii Prawnej. – Nie ogranicza się więc do towarów podwójnego zastosowania, zakazami objęte zostały również towary luksusowe i takie, które mogą się przyczynić do zwiększenia potencjału militarnego i technologicznego Białorusi, jak również towary i technologie nadające się do wykorzystania w m.in. w lotnictwie czy żegludze morskiej – tłumaczy ekspert.
Ograniczenia importu i użytku naczep
Sankcje nie dotyczą wyłącznie eksportu. Wprowadzono również szereg zakazów dotyczących importu z Białorusi, którymi objęte zostały m.in. komponenty nawigacji morskiej, produkty mineralne czy ropa naftowa. Uzupełniono również kwestię zakazu przewozu drogowego towarów z Białorusi na terytorium UE za pośrednictwem przyczep i naczep zarejestrowanych na Białorusi, także wtedy, gdy są one podpięte do pojazdu, który jest zarejestrowany poza Białorusią. Ponadto zakazano prowadzenia działalności w UE dla przedsiębiorstw transportu drogowego z udziałem przynajmniej 25 proc. kapitału białoruskiego.
Więzienie i wysokie kary pieniężne za złamanie sankcji
Katalog sankcji jest bardzo szeroki. Dla przewoźników, którzy w dalszym ciągu pozostają w relacjach handlowych z kontrahentami z Białorusi, konieczne więc będzie zapoznanie się z nowymi pakietami sankcyjnymi aby upewnić się, że żadne zakazy nie zostaną złamane. Konsekwencje, jakie czekają osoby naruszające wprowadzone przepisy są poważne.
– Grozić im może nawet kara pozbawienia wolności o minimalnym wymiarze 3 lat. Należy również pamiętać o sankcjach, które zostały przyjęte już wcześniej, takich jak np. lista sankcyjna prowadzona przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, publikowana na stronie gov.pl. Lista ta zawiera osoby i podmioty objęte sankcjami, a współpraca z nimi może skutkować nałożeniem kary pieniężnej w wysokości nawet 20 000 000 zł. Każdego kontrahenta należy więc weryfikować na liście sankcyjnej – przestrzega Mateusz Pernak z TC Kancelarii Prawnej.
Rozporządzenie Rady (UE) nr 2024/1865 wprowadza zmiany do Rozporządzenia Rady (WE) nr 765/2006, w którym znajdziemy pełny katalog nowo wprowadzonych sankcji wobec Białorusi. To właśnie to rozporządzenie ma największe znaczenie dla polskich przewoźników, chociaż nie można zapominać, że oprócz sankcji Unijnych, polskich przedsiębiorców dotyczą również sankcje krajowe.
Poruszanie się po Rozporządzeniu Rady (WE) nr 765/2006 ułatwiają użyte w nim kody nomenklatury scalonej (CN). To właśnie w ten sposób określone zostały towary, których zakazy dotyczą. Nowy pakiet sankcji na Białoruś obowiązuje od 01.07.2024 r.