W ciągu ostatnich dwóch lat rynek automatów paczkowych w Polsce przeszedł znaczącą transformację. Od 2021 roku liczba tych urządzeń wzrosła ponad dwukrotnie, do 38 000 maszyn w 2023 roku. Do rozwoju tego rynku znacząco przyczyniają się preferencje klientów. W przeprowadzonym przez firmę Colliers badaniu korzystanie z tych urządzeń zadeklarowali niemal wszyscy respondenci (99%). Zauważalny jest też spadek dominacji pioniera tego rynku, firmy InPost, co świadczy o zwiększającej się konkurencji i różnorodności dostawców. W 2024 roku liczba automatów paczkowych w Polsce może osiągnąć 45 000, jeszcze bardziej ułatwiając dostępność tej usługi dla szerokiego grona odbiorców.
Najgęstsza sieć
Dynamiczna ekspansja oferty automatów paczkowych najbardziej widoczna jest w województwach mazowieckim i śląskim. Liczba maszyn na Mazowszu wynosi 6 000, z kolei region Śląska wyróżnia się najwyższą gęstością tych urządzeń – aż 41 na 100 km². Wynik ten jest szczególnie wysoki, gdy porównamy go do całej Polski południowej, ze średnią ok. 19 automatów na 100 km², czy Polski północnej, gdzie wskaźnik ten wynosi zaledwie około 8 szt.
W ostatnich latach rynek automatów paczkowych uległ znacznej segmentacji. Jeszcze w grudniu 2021 roku dominującym graczem były Paczkomaty InPost, które stanowiły 92% wszystkich maszyn. Jednak do końca 2023 roku ich udział spadł do 57%, bo na rynku pojawili się nowi konkurenci, tacy jak DPD, Allegro, tandem DHL i AliExpress, Orlen i Poczta Polska.
– Wyniki przeprowadzonego przez Colliers badania ukazują, jak ekspansja automatów paczkowych odpowiada na zmieniające się potrzeby konsumentów – mówi Antoni Szwech, Starszy Analityk w Dziale Doradztwa i Badań Rynku, Colliers. – Rozwiązanie to przyjęło się w Polsce jako najbardziej wygodna i dostępna forma dostawy, wpływając obecnie na dalszy dynamiczny rozwój e-commerce w Polsce – dodaje.
Wygoda i elastyczność
Najnowsze dane z raportu Colliers z 2023 roku pt. „Automaty paczkowe 2.0: Rozwój, Innowacje, Przyszłość” rzucają nowe światło na preferencje Polaków w zakresie odbioru przesyłek. Niemal wszyscy badani (99%) deklarują korzystanie z maszyn paczkowych, co stanowi nieznaczny wzrost w porównaniu do 2021 roku (97%).
– Co ciekawe, ponad połowa respondentów w ogóle nie korzysta z punktów odbioru za pośrednictwem firm kurierskich, a niemal 70% zadeklarowało, że z usług kurierów korzysta rzadko lub wcale – podaje Antoni Szwech. – Zamiast tego znaczna część badanych (39%) deklaruje, że preferuje wyłącznie odbiór przesyłek z automatów paczkowych. Wśród głównych zalet tej formy odbioru respondenci wskazują możliwość odbioru przesyłki o dowolnej porze oraz szybkość doręczenia – dodaje.
Co i do jakich automatów zamawiamy najczęściej?
Respondenci w 2023 roku wskazali, że wśród produktów zamawianych przez nich do automatów wciąż dominują odzież i obuwie (kategorię tę wskazało 87% ankietowanych) oraz książki (80%). Co ciekawe, pomimo pojawienia się nowych graczy na rynku Paczkomaty InPost nadal cieszą się wśród klientów największą rozpoznawalnością (99,8%). Jednak na popularności zyskują także inne firmy, takie jak Allegro (83%), Orlen (75%) oraz DPD (68%) – większość nowych podmiotów na rynku odnotowała wzrost rozpoznawalności w porównaniu do 2021 roku.
Proekologiczne rozwiązania
Rosnąca świadomość ekologiczna oraz potrzeba wpisania automatów paczkowych w miejski krajobraz kształtują nowe kierunki rozwoju tego sektora. Liderzy rynku, firmy InPost, Allegro czy DPD, wprowadzają innowacyjne rozwiązania, by sprostać tym wyzwaniom. W 2021 roku InPost uruchomił pierwszy Paczkomat® zasilany energią słoneczną za pomocą paneli fotowoltaicznych. Allegro poszło krok dalej, dążąc do tego, aby wszystkie ich automaty One Box były zasilane energią z odnawialnych źródeł, a dodatkowo zostały wyposażone w czujniki jakości powietrza. DPD natomiast zainstalowało automaty bez ekranów i zasilane wbudowanymi bateriami, co jest kolejnym krokiem w kierunku redukcji śladu węglowego. Wszyscy ci operatorzy stawiają również na zwiększenie udziału pojazdów elektrycznych w swoich flotach. W trosce o lepsze wpisanie automatów w miejski krajobraz firma Allegro pokrywa ściany swoich One-Boxów roślinnością i zrezygnowała z umieszczania na nich reklam. Takie działania nie tylko poprawiają estetykę miast, ale również przyczyniają się do poprawy jakości życia mieszkańców.
Przyszłość rynku w Polsce
Obecnie 65% wszystkich paczkomatów InPost znajduje się w gminach miejskich. W przypadku innych operatorów wskaźnik ten wynosi od 80% do 90%. W miastach na każde 10 tys. mieszkańców przypada średnio niemal 14 automatów, podczas gdy w mniejszych ośrodkach miejskich i gminach wiejskich liczba ta wynosi około 6 maszyn na 10 tys. mieszkańców.
– To właśnie w mniejszych miejscowościach w 2024 roku prognozowana jest znacząca ekspansja automatów paczkowych. W całej Polsce do końca 2024 roku zasoby rynku automatów paczkowych mogą osiągnąć 45 tys. maszyn, co świadczy nie tylko o wciąż rosnącej popularności tej formy dostawy, ale także o adaptacji całej branży do zmieniających się potrzeb społecznych i środowiskowych – podsumowuje Antoni Szwech.
O badaniu
W badaniu przeprowadzonym przez Colliers udział wzięło niemal pół tysiąca osób – 58% kobiet i 42% mężczyzn, wśród których 74% to osoby z wyższym wykształceniem. 64% badanych to osoby zamieszkujące województwo mazowieckie, a taki sam odsetek respondentów wskazał na mieszkanie w miastach o populacji przekraczającej 500 tysięcy mieszkańców. To już druga edycja tego badania. Pierwszą firma Colliers przeprowadziła w grudniu 2021 roku na porównywalnej próbie uczestników.