Najnowsze badanie ChronPESEL.pl oraz Krajowy Rejestr Długów pokazuje, że prawie co piąty Polak (18 proc.) udostępnił swoje dane w ciągu ostatniego roku w zamian za dodatkowe korzyści oferowane przez firmy. Nie jest zaskoczeniem, że osoby starsze rzadziej i mniej chętnie dzielą się swoimi danymi – 11 proc. w grupie 65+, a w grupie dorosłych do 44. roku życia to nawet 25 proc. Z badania przeprowadzonego w zeszłym roku przez Future Mind i opublikowanego w raporcie „Młodzi vs Mobile. Wpatrzeni w ekran, czyli o młodych Polakach i technologii mobilnej” widzimy jednak, że grupa tzw. młodych dorosłych (15-35 lat) nie jest jednorodna. Najmłodsze osoby (15-20 lat) są mniej skłonne do udostępniania swoich danych w zamian za zniżki w porównaniu do swoich starszych kolegów (26-35 lat). Aż 28 proc. najmłodszych Polek i Polaków nie chciałaby w ogóle udostępniać swoich danych.
Firmy gromadzą dane, które mogą wykorzystać do targetowania reklam, personalizacji ofert czy nawet sprzedaży innym podmiotom. Konsumenci, dążąc do uzyskania jak największych korzyści, dzielą się swoimi danymi, ale często nie zdają sobie sprawy z potencjalnych zagrożeń. Choć obie strony odnoszą korzyści, to właśnie konsumenci ponoszą większe ryzyko. Długoterminowe konsekwencje udostępniania danych osobowych mogą być poważne. Raz udostępnione dane mogą krążyć w obiegu przez lata, narażając konsumentów na ataki phishingowe, kradzież tożsamości czy szantaż. W skrajnych przypadkach nagromadzone dane mogą wpływać na decyzje kredytowe, ubezpieczeniowe czy zawodowe, a według badania „Młodzi vs Mobile” aż 59 proc. Polaków w wieku 15-20 lat zachowuje jedynie podstawową ostrożność w ochronie swoich danych osobowych, natomiast 7 proc. badanych w tym wieku w ogóle nie przejmuje się kwestią ochrony danych.
Jesteśmy świadkami niepokojącego trendu w podejściu do ochrony własnych danych. Badanie z 2022 roku „Global Data Privacy: What Consumer Really Thinks” pokazuje, że na przestrzeni 10 lat (2012-2022) grupa osób, które niechętnie udostępniają dane i są w tym ostrożne zmniejszyła się z 31 proc. do 23 proc., a grupa osób nieprzykładających należytej uwagi do swojego bezpieczeństwa w Internecie wzrosła z 16 proc. do aż 31 proc..
Firmy posiadające aplikacje mobilne są głównymi beneficjentami tego zjawiska, oferując zniżki i promocje w zamian za dane osobowe. Jak pokazuje badanie „Młodzi vs Mobile” najmłodsi badani (15-20 lat), jeśli już dzielą się danymi, najchętniej wymieniają je za zniżki oferowane w aplikacjach mobilnych, a wykazując mniejsze zaufanie wobec banków czy producentów smartfonów. Obserwujemy tu zastanawiający paradoks, gdyż to właśnie instytucje bankowe, a nie retailerzy czy operatorzy usług rozrywkowych, inwestują w edukację swoich klientów i rynku na temat zagrożeń związanych z cyberbezpieczeństwem. Jednakże na wszystkich firmach spoczywa szczególna odpowiedzialność za ochronę danych swoich użytkowników.
Firma badawczo-doradcza Forrester stworzyła model Zero Trust dotyczący bezpieczeństwa informacji, który zakłada konieczność porzucenia podziału na zaufane sieci wewnętrzne i niezaufane sieci zewnętrzne. W modelu Zero Trust kluczowe są trzy zasady: weryfikacja i zabezpieczanie wszystkich zasobów niezależnie od ich lokalizacji, ograniczenie i ścisła kontrola dostępu dla wszystkich grup użytkowników, urządzeń, kanałów oraz modeli hostingu, a także rejestrowanie całego ruchu – zarówno zewnętrznego, jak i wewnętrznego. Transparentność i odpowiedzialne zarządzanie danymi są kluczowe, aby nie tylko chronić klientów, ale także budować zaufanie do marki.
Izabela Franke, Head of Advisory, Future Mind
