W ciągu pół roku prawie o 1/5 wzrosła w Polsce liczba dłużników-milionerów. W Krajowym Rejestrze Długów jest obecnie wpisanych 865 przedsiębiorstw, z których każde ma na swoim koncie co najmniej milion złotych zadłużenia. Większość z nich to spółki prawa handlowego. Ich zaległości wobec wierzycieli i całej gospodarki wynoszą już ponad 1,7 mld zł. Wśród poszkodowanych są również jednoosobowe działalności gospodarcze.
Założenie firmy w Polsce nie nastręcza problemów. Dużo większym wyzwaniem jest utrzymanie się na rynku. Raport Global Entrepreneurship Monitor, przygotowany przez PARP oraz Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, ujawnia, że co drugi badany obawia się porażki związanej z prowadzeniem firmy. Główne bariery to wysokie koszty pracy i energii.
Ale nie tylko. Najnowsze dane Krajowego Rejestru Długów wskazują, że ryzyko biznesowe w dużej mierze potęgują też nierzetelni kontrahenci, którzy wstrzymują płatności za otrzymane towary lub usługi. Niektórym z nich udało się „wypracować” gigantyczne zaległości. Co gorsza, grono dłużników, z których każdy ma do spłaty co najmniej milion złotych, błyskawicznie się powiększa. W ciągu zaledwie sześciu miesięcy liczba takich firm wzrosła z 727 do 865. Łączna wartość ich zobowiązań wobec wierzycieli wynosi już 1,7 mld zł.
– Obserwujemy, że w pułapkę siedmiocyfrowych długów wpadają głównie większe podmioty. Dwie trzecie takich firm to spółki prawa handlowego. Zgromadziły w sumie ponad 1,3 miliarda złotych. To dlatego, że częściej niż mikro- czy małe firmy realizują wielomilionowe kontrakty. Za niektóre z nich nie są w stanie później zapłacić – wyjaśnia Adam Łącki, prezes Zarządu Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej i dodaje: – Mówiąc o dłużnikach nie wolno zapominać o poszkodowanych. Gros „milionerów” ma pojedyncze zobowiązanie finansowe wobec tylko jednego wierzyciela. Takich przedsiębiorstw w całej Polsce jest 242. Ale są też tacy, którzy zalegają wielu różnym kontrahentom, jak na przykład pewien multidłużnik, który nie zapłacił aż 25 partnerom biznesowym.
Miliony w spółkach i w dużych miastach
Analizując dane przez pryzmat branż, widać, że najwięcej nieuregulowanych zobowiązań mają firmy handlowe. Są winne wierzycielom 403,7 mln zł. Ale handel to również sektor z przeważającą liczbą dłużników-milionerów – 225 przedsiębiorstw. Drugie pod względem łącznego zadłużenia jest budownictwo – firmy budowlane muszą oddać wierzycielom 298,5 mln zł. Następne są przemysł (280,3 mln zł) oraz branża TSL (228,2 mln zł).
Najwięcej dłużników-milionerów działa w dużych miastach – liczących powyżej 300 tys. mieszkańców. 330 takich przedsiębiorców ma do spłacenia łącznie 714,9 mln zł. Z kolei najmniej takich dłużników (26 firm) można spotkać w miejscowościach do 5 tys. mieszkańców.
Zagłębiem „milionerów” jest – i tu nie będzie zaskoczenia – województwo mazowieckie, a stolicą Warszawa.
– Mazowsze i Warszawa to centra biznesowe kraju, przyciągające największe firmy i największe inwestycje. To tutaj koncentruje się spora część kontraktów o wysokiej wartości, co zwiększa ryzyko powstawania dużych zadłużeń. Obecnie w województwie mazowieckim działa 245 dłużników-milionerów, a ich zaległości przekraczają pół miliarda złotych. W samej Warszawie zadłużonych na miliony jest 173 przedsiębiorców, których łączne zobowiązania sięgają 388 mln zł – wymienia Adam Łącki.
Drugie pod względem zadłużenia jest województwo śląskie (210,8 mln zł), a trzecie wielkopolskie (179,1 mln zł). Natomiast wśród powiatów rekordowe zadłużenie wykazują powiat krakowski, gdzie przedsiębiorcy mają do spłaty blisko 13 mln zł, a następnie poznański z 11-milionowym zadłużeniem.
Mikrofirmy dostają rykoszetem
Ale milionowe długi, to nie jest problem wyłącznie dużych firm z wielkich miast. Na pieniądze od nich czekają bowiem również drobni przedsiębiorcy, dla których brak zapłaty jest ogromnym obciążeniem. Wielu z nich nie ma wystarczających rezerw finansowych, by przetrwać dłuższe okresy bez płatności od kontrahentów. A tym bardziej gdy w grę wchodzą siedmiocyfrowe kwoty.
– W gronie firm poszkodowanych przez „milionerów” jest 13 procent jednoosobowych działalności gospodarczych, a ich straty wynoszą prawie 100 milionów złotych. Dane KRD jednoznacznie pokazują, że prowadzenie biznesu to nie tylko zyski, ale również ryzyko transakcji z nieuczciwymi lub niewypłacalnymi klientami. Ważne, by małe firmy wiedziały, że mogą się przed tym zabezpieczyć, na przykład poprzez weryfikowanie kontrahentów przed nawiązaniem współpracy, stosowanie faktoringu jawnego, który skutecznie motywuje do zapłaty czy monitorowanie płatności. W ciągu ostatnich 9 lat współpracujące z nami mikrofirmy uniknęły w ten sposób nie tylko 2 miliardów złotych strat, ale też wiążącego się z tym bankructwa – zauważa Emanuel Nowak, ekspert firmy faktoringowej NFG.