Rok 2020 przejdzie do historii z wielu względów. Mimo że był to wyjątkowo trudny okres dla wielu branż, biznesów i drobnych przedsiębiorców, okazał się niezwykle łaskawy dla e-handlu i rynku kurierskiego. Ostatnie miesiące pokazały, że spora część zakupów z offline przeniosła się do sieci, a pozytywne doświadczenia zakupowe nowych e-konsumentów wpłyną na zmianę ich zwyczajów zakupowych, zwiększając tym samym na stałe ogólny udział e-commerce w krajowym handlu detalicznym. Zmiany w e-handlu przyczyniły się też do rozwoju rynku usług kurierskich, ekspresowych i pocztowych.
Na skróty:
E-commerce i branża KEP rosną w siłę
Według danych z raportu Cushman&Wakefield, wartość rynku e-handlu w Polsce w roku 2019 r. wyniosła 51 mld zł. Zgodnie z przewidywaniami firmy konsultingowej OC&C wartość e-commerce miała wzrosnąć w ub.r. do 72 mld zł, w 2021 r. do 80 mld zł, a w 2024 r. do 118 mld zł. W wyniku kilkumiesięcznego lockdownu na początku 2020 roku, udział e-commerce’u w gospodarce wzrósł do rekordowych 11,9%.
Rynek e-commerce, jak się szacuje, przekroczył już barierę 50% udziału w całości rynku usług KEP (kurierskich, ekspresowych i pocztowych). Co więcej, to właśnie w tym segmencie odnotowuje się dynamiczne wzrosty, a więc ta proporcja będzie się nadal zmieniała właśnie w tym kierunku. W poprzednich latach dynamika wolumenów paczkowych związanych z handlem w internecie kształtowała się pomiędzy 15% a 20%.
W swoim ostatnim raporcie sprzed pandemii, Poczta Polska prognozowała, iż w 2020 roku w Polsce dostarczonych będzie 627 mln przesyłek, co stanowić miało wzrost o około 13% w stosunku do roku 2019. Nie mamy jeszcze, niestety, faktycznych danych za rok 2020, możemy jednak z całą pewnością stwierdzić, że sytuacja pandemii wydatnie zwiększyła przyrosty, które w spokojnym okresie prognozowała Poczta Polska.
Kluczowe wydarzenia ostatnich 12 miesięcy
Rok 2020 obfitował w wydarzenia, które na stałe zmienią oblicze wielu gałęzi gospodarki, w tym handlu i rynku kurierów, przesyłek ekspresowych i paczek.
O tym, że preferencje konsumentów w zakresie odbioru przesyłek wyraźnie przesuwają się w stronę odbioru paczek w punktach lub automatach paczkowych powiedziano w ostatnich miesiącach wystarczająco dużo. Warto jednak zwrócić uwagę na aspekty technologiczne, które umożliwiły – niemal w czasie rzeczywistym – odpowiedzieć na zmieniające się przyzwyczajenia konsumentów i rosnące oczekiwania rynku e-commerce
i retail – postępująca informatyzacja, wdrażanie nowych narzędzi i rozwiązań czy wreszcie ogólna redefinicja obszaru last mile. Platforma bliskapaczka.pl, należąca do Sendit Sp. z o.o. oferuje konsumentom i e-sklepom już blisko 36 tys. punktów odbiorczych w całej Polsce – w poprzednim roku liczba punktów wzrosła o prawie 20%. Dodatkowo, platforma dostarcza e-sklepom widget mapy, pozwalający na wyświetlenie w koszyku zakupowym jednej mapy, w nowym, uproszczonym i bardziej konwersyjnym modelu, w którym konsument może w jednym miejscu i jednym ruchem wybrać najwygodniejszy dla siebie punkt odbioru, niezależnie od sieci, do której on należy. Obserwując i wspierając rosnącą popularność punktów nadawczo-odbiorczych, stworzyliśmy dodatkowo usługę Smart-Points, łączącą przewoźników i sieci punktów, w tym w szczególności punkty sprzedaży detalicznej. Dzięki tej usłudze, kolejne sieci sklepów mogą uczestniczyć we wzrostach związanych z e-commerce, konsumenci zyskują wygodę odbioru i zwrotu przesyłki w wybranym przez siebie momencie w dobrze znanych sobie miejscach, a e-sklepy rozwijają satysfakcję i lojalność swoich klientów, wychodząc naprzeciw wspomnianym oczekiwaniom.
Kolejna kwestia, która wpłynie nie tylko na branżę kurierską, ale też TSL (transport, spedycja, logistyka) to zakończenie okresu przejściowego Brexitu, czyli procesu opuszczania przez Wielką Brytanię struktur Unii Europejskiej. Pierwsze skutki mogliśmy na bieżąco śledzić w mediach przed Świętami Bożego Narodzenia, kiedy to tysiące kierowców utknęło na granicach. Zatory w połączeniach lądowych to jedno, natomiast szerzej warto tę sytuację rozpatrywać w kategorii ogólnych problemów z transportem z i do Wielkiej Brytanii. Ważnym aspektem wyjścia UK z UE – zarówno dla branży, jak i konsumentów – jest informacja, że od 1 stycznia 2021 roku wszystkie przesyłki muszą przejść kontrolę celną. Oznacza to nie tylko dodatkowe procedury, wydłużony czas, ale też wyższe koszty.
Nie można pominąć ogłoszenia sprzedaży firmy InPost, która została wyceniona – według informacji podanych przez dziennik Rzeczpospolita[1] w dn. 21 stycznia br. – na około 7-8 mld euro. InPost – powiązany biznesowo z grupą Allegro – jest obecnie istotnym dostawcą usług kurierskich na polskim rynku. Firma jest operatorem Paczkomatów, których liczba w zeszłym roku przekroczyła 10 tys. w całym kraju. Eksperci zgodnie komentują, że jeśli dojdzie do sprzedaży operatora „paczkomatów”, będzie to ważna zmiana na rynku usług kurierskich, nie tylko w Polsce.
Wiosenny lockdown przebił przedświąteczne żniwa
W minionym roku, chyba po raz pierwszy w historii – to nie czwarty kwartał był najbardziej intensywny dla branży pod względem wolumenów paczek. Zazwyczaj, ostatni kwartał – z uwagi na przedświąteczne i wyprzedażowe szaleństwo zakupowe – notuje większe o około 13% (+/- 2%) obroty od średniej z pozostałych kwartałów. Jednak wiosenny lockdown i związane z tym m.in. zamknięcie galerii handlowych i sklepów stacjonarnych sprawiły, że „ciężar” zakupów przeniósł się do e-commerce. Jak wynika z porównania danych własnych Sendit Sp. z o.o., drugi kwartał 2020 roku był wyższy od zwyczajowo najwyższego w roku czwartego kwartału o około 12%. Wzrosty paczkowe są zauważalne szczególnie w okresie od marca do czerwca.
Był to wzmożony czas pracy dla kurierów, przewoźników, magazynierów – to dzięki nim obsługa zamówień odbyła się tak sprawnie i bez zatorów, dlatego uważam, że warto docenić wszystkich pracowników KEP i ich zaangażowanie.
Prognozy na 2021 rok
Rok 2021 będzie z pewnością rokiem e-commerce. Ponowne zamknięcie galerii handlowych i wprowadzone ograniczenia w funkcjonowaniu kolejnych branż sprzyjają przenoszeniu aktywności konsumentów do internetu i pozostawaniu tam na stałe. E-commerce, a tym samym rynek przesyłek, będzie doświadczać dynamicznych wzrostów, przebijając kolejne rekordy udziałów w ogólnym handlu detalicznym. Za tym scenariuszem przemawia np. benchmark z Wielkiej Brytanii, gdzie udział e-commerce w handlu wynosi około 27% – mamy więc w Polsce przestrzeń na dalszy rozwój, a nawet podwojenie obrotów w e-handlu.
Patrząc na zmiany społeczne, które są pochodną pandemii, ale pozostaną z nami na dłużej – można przewidywać, że konsumenci – w trosce o własne bezpieczeństwo, wygodę i z przyzwyczajenia, będą coraz częściej i chętnie korzystać z usług bez wychodzenia z domu. Zachodzące zmiany zauważamy też na platformie Sendit.pl – w minionym roku liczba użytkowników zwiększyła się o 31% w porównaniu do 2019 roku.
Dla e-commerce i branży kurierskiej oznacza to rozwój rozwiązań umożliwiających obsługę bezkontaktowych dostaw i zwrotów lub realizację zamówień bez konieczności wizyt w oddziałach firm. W Sendit.pl rozwijamy ofertę szybkich integracji dla e-commerce, które optymalizują koszty organizacji logistyki w e-sklepie już na wczesnym etapie rozwoju, dając zaawansowane i sprawdzone narzędzia do obsługi e-logistyki.
Kolejnym zjawiskiem, któremu warto się przyjrzeć będzie obsługa zamówień artykułów spożywczych – w przypadku rozwiązań dla biznesu, DPD prowadzi pilotażowy projekt DPD Food na terenie aglomeracji warszawskiej, a Lodówkomaty InPost są, póki co, dostępne wyłącznie w dwóch miastach – Warszawie i Krakowie. Kolejne miesiące lub lata to rozwój usług dedykowanych dla branży FMCG. Warto także wspomnieć przy tej okazji o ekspansji Frisco, które weszło ze swoją ofertą do Wrocławia czy o rozwoju sklepów samoobsługowych na terenie całej Polski.
Niezmiennie ważnym trendem – nie tylko w naszej branży, ale globalnie będzie zwrot w stronę ekologii, zielonego transportu czy postępujące zmiany technologiczne i digitalizacja. Jestem ciekawy, co jeszcze przyniosą nadchodzące miesiące.
Wojciech Kliber, Wiceprezes Zarządu Sendit Sp. z o.o.
[1] https://cyfrowa.rp.pl/biznes/57871-wysoka-wycena-inpostu-pieniadze-na-ekspansje-zagraniczna
