Zapewnienie cyberbezpieczeństwa to aktualnie jedno z największych wyzwań stojących przed będącymi fundamentem polskiej gospodarki podmiotami z sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). Każdy przedsiębiorca, który prowadzi firmę posiada katalog poufnych, cyfrowych informacji. Są to m.in. dane dotyczące kont bankowych klientów i partnerów biznesowych, a także szczegóły realizowanych projektów bądź specyfikacje kupowanych lub produkowanych towarów.
Hakerzy mają świadomość wagi, jaką z perspektywy działalności firm stanowią tego typu informacje. Dlatego nawet najmniejsze przedsiębiorstwa mogą stać się celem cyberprzestępców, a MŚP są dla hakerów bardzo atrakcyjne z uwagi na słabsze zabezpieczenia, brak budżetu i specjalistów dedykowanych bezpieczeństwu tego obszaru. Jak pokazują dane przedsiębiorcy są świadomi potencjalnego zagrożenia.
Rzeczywistość cyberbezpieczeństwa MŚP w Polsce
Pandemia koronawirusa spowodowała szereg zmian w życiu społeczno-gospodarczym. W przypadku przedsiębiorstw jedną z nich jest zdolność do adaptacji w nowych warunkach, w tym przede wszystkim otwartość na korzystanie z nowoczesnych technologii. Ograniczenia wynikające z pandemii przyspieszyły procesy transformacyjne, także w działalności małych i średnich przedsiębiorstw. Coraz powszechniejsza stała się praca w modelu zdalnym bądź hybrydowym. Coraz bardziej dynamicznie rozwija się także e-commerce. Według szacunków PwC w 2020 roku kanał online stanowił 14 proc. udziału w wartości sprzedaży detalicznej w Polsce, a w 2026 roku wartość brutto polskiego rynku handlu e-commerce ma wynieść 162 mld zł. Między innymi te czynniki powodują, że Internet jest dla coraz większej liczby firm pierwszym obszarem działania. Przedsiębiorstwa z wielu branż coraz częściej sięgają w codziennej pracy po nowoczesne technologie. Rzeczywistość online rozwija się dynamicznie, a kwestie cyberbezpieczeństwa urastają do jednego z kluczowych wyzwań w kontekście funkcjonowania i rozwoju firm. Obecnie w Polsce istnieje ponad dwa miliony podmiotów z sektora małych i średnich przedsiębiorstw, które tworzą ok. 6,75 mln miejsc pracy. Generują one niemal połowę PKB Polski (49,1 proc.).
– Pandemiczne realia spowodowały wśród przedsiębiorców wzrost świadomości nt. cyberzagrożeń oraz upowszechnienie przekonania o możliwości bycia ofiarą ataku hakerów. Stale wrastająca skala incydentów z obszaru cyberbezpieczeństwa oznacza, że niemal każda firma znajduje się w orbicie działań przestępców i jest narażona na włamania do systemu bądź próby przejęcia danych – komentuje Aleksander Kostuch, ekspert Stormshield.
Jak pokazują kolejne raporty coraz więcej małych organizacji pada ofiarą cyberataków, których celem są krytyczne dla ich funkcjonowania dane. Wyniki raportu z badań nad bezpieczeństwem cyfrowym małych i średnich firm, przeprowadzonego przez Agencję Unii Europejskiej ds. Cyberbezpieczeństwa (ENISA), wskazują, że 85 proc. ankietowanych zgadza się, że zagrożenia cyberbezpieczeństwa mogą mieć negatywny wpływ na ich firmy. Z kolei 57 proc. uważa, że w ich wyniku mogą zniknąć z rynku. Ponad jedna trzecia z 250 ankietowanych MŚP wskazała, że w ciągu ostatnich pięciu lat doświadczyła incydentu z zakresu cyberbezpieczeństwa. Badania wskazały główne wyzwania, które dotyczą firm z sektora MŚP. Są to m.in. nieodpowiednia ochrona wrażliwych i mających kluczowe znaczenie dla firmy informacji; brak budżetu na wdrażanie środków cyberbezpieczeństwa; brak dostępu do fachowej wiedzy i personelu czy upowszechnienie modelu pracy zdalnej.
– Małe i średnie firmy są nawet bardziej atrakcyjne dla hakerów, ponieważ – w porównaniu z korporacjami – mają słabsze zabezpieczenia. Tym bardziej, że pandemia zmusiła firmy do przejścia na tryb pracy zdalnej. Mniejszym firmom praca zdalna stwarza jeszcze więcej problemów. Dlatego większa świadomość potencjalnych zagrożeń jest niezwykle istotna, gdyż realnie wpływa na decyzje przedsiębiorców o rozpoczęciu inwestycji w cyfryzację i bezpieczeństwo w ich firmach – wyjaśnia ekspert Stormshield.
Z kolei z przeprowadzonego na zlecenie Volkswagen Banku badania ośrodka IPSOS wynika, że rośnie świadomość zagrożeń związanych z atakami hakerskimi. Tylko 5 proc. ankietowanych zapytanych o poziom poziomu bezpieczeństwa w swojej organizacji stwierdziło, że „nie są zabezpieczeni oraz nie przywiązują do tego dużej wagi”. Z kolei aż 73 proc. uznało, że jest zabezpieczona, ale planuje doskonalenie w tych kwestiach. Potwierdza to również wzrost sprzedaży rozwiązań dedykowanych zabezpieczeń MŚP w kontekście cyberbezpieczeństwa.
Jak zwiększać poziom cyberbezpieczeństwa MŚP?
Zlecenia ENISA w zakresie cyberbezpieczeństwa małych i średnich przedsiębiorstw koncentrują się wokół trzech kategorii. Pierwszą z nich są ludzie. To właśnie pracownicy są najsłabszym ogniwem i odgrywają kluczową rolę dla bezpieczeństwa organizacji. Dlatego konieczne jest stałe podnoszenie ich świadomości i kompetencji w zakresie cyberbezpieczeństwa oraz ochrony danych. Dobrym rozwiązaniem będzie cykl szkoleń podnoszących kompetencje osób w firmie. Kolejnym istotnym czynnikiem jest wdrożenie i przestrzeganie polityki bezpieczeństwa, w tym procedur dotyczących audytów, sposobów reakcji na określone incydenty czy proces tworzenia bezpiecznych haseł. Ostatnim, ale równie istotnym z punktu widzenia bezpieczeństwa firmy, jest aspekt techniczny obejmujący ochronę punktu styku firmowej sieci z Internetem (narzędzia UTM) i oprogramowanie antywirusowe.
Przedsiębiorcy, którzy poważnie myślą o cyberbezpieczeństwie, nie powinni bazować na pojedynczych rozwiązaniach. Oprócz popularnego antywirusa, konieczne jest sięgnięcie po dodatkowe zabezpieczenia, chociażby w postaci wielofunkcyjnej platformy UTM. Połączenie obu typów rozwiązań w ramach organizacji pozwoli powstrzymać coraz bardziej zaawansowane ataki.
– Rozwiązania klasy UTM i Next Generation Firewall w przypadku małych i średnich firm sprawdzają się idealnie – łączą maksymalne zabezpieczenie przed wirusami, malware czy cyberatakami z prostotą wdrożenia i obsługi. Najprościej mówiąc, urządzenie UTM to wielofunkcyjna bramka bezpieczeństwa styku sieci z Internetem, które zapewnia kompletną ochronę sieci – tłumaczy Aleksander Kostuch, ekspert Stormshield. – Jego funkcjonalności obejmują firewall, system wykrywania i blokowania włamań IPS, VPN, system antywirusowy i antyspamowy, system filtrowania dostępu do stron internetowych, kontrolę aplikacji i urządzeń mobilnych oraz raportowania. Dzięki swoim wielu warstwom zabezpieczeń, takie rozwiązanie skutecznie chroni użytkowników przed szerokim spektrum zagrożeń. I choć UTM już od lat stanowi jedno z najważniejszych zabezpieczeń dla małych i średnich organizacji, to w dobie pracy zdalnej i rosnącego zagrożenia staje się – dzięki wspomnianej uniwersalności – rozwiązaniem właściwie nie do zastąpienia – podsumowuje.
