Współpraca z podmiotami zagranicznymi wiąże się z konsekwencjami podatkowymi, w szczególności dotyczącymi miejsca opodatkowania wykonywanych czynności, podatku u źródła, stałego miejsca wykonywania działalności na potrzeby VAT. Podatnicy mogą prowadzić działalność w ramach różnych modeli, a każdy z nich wymaga oddzielnej analizy, ponieważ nawet drobna zmiana okoliczności faktycznych może powodować istotne zmiany w zakresie opodatkowania. Jedną z takich spraw zajął się Naczelny Sąd Administracyjny, który rozstrzygnął, że wynajmowane biuro jest wystarczające do uznania, że powstała zagraniczna placówka (wyrok z 01.02.2022 r. sygn. II FSK 1314/19).
Na skróty:
Czego dotyczyła sprawa?
Podatnik będący osobą fizyczną, prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym według stawki 19% posiadał na terytorium Polski centrum interesów gospodarczych takich jak dom i inwestycje w postaci mieszkania. Także w Polsce występowały powiazania rodzinne – to tu mieszkała żona oraz studiująca córka. W związku z uzyskaniem kontraktu na usługi doradcze na terytorium Luksemburga podatnik był zobowiązany zgodnie z odrębnymi przepisami dotyczącymi zatrudnienia w Luksemburgu do wynajęcia tam mieszkania i zameldowania w nim. W związku ze świadczoną pracą podatnik ma zamiar przebywać w Luksemburgu ponad 200 dni w roku. Ponadto nie będzie on świadczył usług z wynajmowanego mieszkania, a także nie będzie miał innych klientów niż kontrahent, który zaoferował mu współpracę. Innymi słowy wnioskodawca w omawianej sprawie będzie pracował u jednego kontrahenta, świadcząc usługi z jego siedziby.
W związku z powyższym podatnik wystąpił w trybie wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej o potwierdzenie, czy w opisanej sytuacji w Luksemburgu powstaje „zakład” w rozumieniu konwencji z dnia 14 czerwca 1995 r. między Rzecząpospolitą Polską, a Wielkim Księstwem Luksemburga w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, a także Konwencji modelowej w sprawie podatków od dochodu i od majątku.
W ocenie podatnika powinien być on opodatkowany w Polsce, ponieważ zyski pochodzą z działalności gospodarczej, a centrum interesów życiowych i gospodarczych znajduje się na terytorium Polski. Zatem w jego ocenie powinna znaleźć zastosowanie 19% stawka podatku liniowego.
Stanowisko fiskusa
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał jednak stanowisko podatnika za nieprawidłowe. W jego ocenie dochód podatnika z działalności gospodarczej prowadzonej na terenie Luksemburga za pośrednictwem położonego tam zakładu podlega opodatkowaniu w tym kraju. Dyrektor KIS potwierdził co prawda, że w jego ocenie, w związku ze świadczonymi usługami, podatnik będzie posiadać miejsce zamieszkania na terytorium Polski do celów podatkowych (z uwagi na obecność rodziny w Polsce, a także centrum interesów gospodarczych jak dom czy mieszkanie). Jednak organ uznał, że podatnik będzie działał przez stałą placówkę (zakład) na terytorium Luksemburga i w konsekwencji dochód osiągany za pośrednictwem tego zakładu powinien zostać opodatkowany zarówno w Luksemburgu jak i w Polsce. Decydującym kryterium było posiadanie przez podatnika mieszkania na terytorium Luksemburga.
Wyrok NSA
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 1 lutego 2022 r. sygn. II FSK 1314/19 oddalił skargę kasacyjną i przyznał ostatecznie rację organowi podatkowemu. NSA wskazał, że w myśl modelowej konwencji OECD „placówka” obejmuje każde pomieszczenie, środki lub urządzenia wykorzystywane do prowadzenia działalności przedsiębiorstwa, niezależnie od tego, czy są wykorzystywane wyłącznie w tym celu. Co zaś szczególnie istotne placówka, jako miejsce działalności gospodarczej, może istnieć również wtedy, gdy nie ma żadnych pomieszczeń lub gdy nie są one wymagane do prowadzenia działalności przedsiębiorstwa, wystarczy posiadanie pewnej przestrzeni do własnej dyspozycji. W konsekwencji posiadanie przez podatnika mieszkania na terytorium innego kraju, gdzie świadczy on usługi wskazuje na powstanie na terytorium tego kraju zakładu. Ponadto NSA odwołał się do sytuacji typowych wolnych zawodów jak prawnik czy architekt, w przypadku których wynajęty lokal ma walor placówki. Dodatkowo sąd stwierdził, że pomiędzy pojęciem zakładu, a stałej placówki nie istnieje istotna różnica. Mimo zastosowania niewłaściwego przepisu organ podatkowy doszedł do trafnego wniosku, że dochód osiągnięty w Luksemburgu podlega tam opodatkowaniu. Zastosowanie art. 7 jak i art. 14 u.p.o. musiało prowadzić do wniosku, że uzyskany przez skarżącego dochód z tytułu działalności prowadzonej na terenie Luksemburga podlega opodatkowaniu w tym państwie.
Autor: Robert Nogacki, Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku, doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców oraz zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi.
