Spółka B-Act S.A. podpisała memorandum o współpracy z Engineering Services Limited Liability Partnership – firmą inżynierską z Kazachstanu, świadczącą usługi w sektorze budowlanym: usługi nadzoru technicznego, geodezji, topografii, zarządzania projektami, audytu finansowego i technicznego oraz usług projektowych. Obie strony są zdecydowane na rozpoczęcie współpracy i współdziałanie przy złożonych projektach infrastrukturalnych. Kazachstan to ciekawy i trakcyjny rynek, na którym w najbliższych latach ma powstać m.in. ponad 1300 km nowych linii kolejowych.
Trwa też budowa nowego centrum transportowo-logistycznego „Zhetigen” o przepustowości do 500 tys. kontenerów rocznie i całkowitym obrocie towarowym na poziomie 5 mln ton. Celem projektu jest zwiększenie przepływu ładunków z krajami Azji Środkowej i Chinami ze względu na bliskość granicy z ChRL. Rozbudowywane są już istniejące strefy przemysłowe „Kairat” i „Damu”.
– Mamy dwa aspekty, które przyczyniły się do decyzji o wejściu na kazachski rynek. Po pierwsze w tym kraju coraz większą rolę odgrywają i są powszechniej stosowane przepisy regulujące zawieranie umów w sektorze budowlanym oparte na zasadach wypracowanych przez FIDIC (Międzynarodową Federację Inżynierów Konsultantów). Zgodnie z nimi opieramy inwestycję na wzajemnych obowiązkach i relacjach zamawiającego jako inwestora, wykonawcy jako realizującego budowę oraz inżyniera kontraktu jako administratora przedsięwzięcia. W tym układzie wszyscy mamy te same prawa i obowiązki i razem z naszym kazachskim partnerem chcemy upowszechniać te zasady – podkreśla A. Białachowski, prezes zarządu spółki B-Act SA. – Drugim, nie mniej istotnym aspektem jest coraz częstsze oczekiwanie inwestorów, że firmy zaangażowane w realizację bardzo dużych projektów inwestycyjnych będą miały – bezpośrednio lub przez odpowiednie partnerstwo – doświadczenie w realizacji różnych przedsięwzięć na terenie Unii Europejskiej. To następstwo podpisanej w ubiegłym roku umowy o strategicznym partnerstwie między Kazachstanem a Unią Europejską – podsumowuje Miron Klomfas, dyrektor generalny spółki B-Act.
Zacieśnienie wzajemnych relacji obserwujemy od kilku lat. Ta środkowo-azjatycka republika jest ważnym elementem transkaspijskiego międzynarodowego szlaku transportowego, który umożliwia transport ładunków z Azji do Europy. Odkąd Kazachstan stanowi ważny element inicjatywy TRACECA (Transport Corridor Europe – Caucasus – Asia), stał się nagle bliższy Europie. Dzięki współdziałaniu wielu państw powstał bezpieczny szlak logistyczny, który pozwala na omijanie Rosji. Trasa do Kazachstanu – lub dalej: do Chin – prowadzi przez Słowację, Węgry i Rumunię, do portu w Warnie. Stamtąd szlak wiedzie promem do gruzińskiego Batumi i dalej do Azerbejdżanu, do kaspijskiego portu Alyat, położonego na południe od Baku. Kolejnym etapem podróży jest port Kuryk w Kazachstanie, skąd trasa biegnie w głąb Kazachstanu lub do terminalu Chorgos na granicy z Chinami[1].
Ale nie chodzi tylko o Chiny. Porozumienie portowe, podpisane w maju między Indiami a Iranem, dotyczące rozwoju i obsługi irańskiego portu Chabahar otworzy dodatkowo możliwości na rozwój relacji handlowych z Indiami[2]. Nie mniej ważnych dla Europy.
Kazachstan: sezam z krytycznymi minerałami
W Kazachstanie, według najnowszych, szacunkowych danych Banku Światowego, wydobywa się już 19 z 34 surowców krytycznych ważnych dla gospodarki Unii Europejskiej. Kolejne złoża, m.in. kobaltu, wolframu i litu, można zacząć eksploatować po wykonaniu niezbędnych inwestycji w infrastrukturę. Eksperci Banku Światowego szacują, że w tym azjatyckim kraju na odkrycie czeka jeszcze ponad 5 tysięcy niezbadanych złóż surowców naturalnych o wartości ponad 46 bilionów dolarów. Do 2029 r. Kazachstan planuje zwiększyć wydobycie surowców mineralnych o 40%.
Już dziś kraj ten cieszy się zainteresowaniem inwestorów poszukujących bezpiecznych przystani inwestycyjnych. Do końca 2022 r. napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych brutto do Kazachstanu wyniósł 28 miliardów dolarów, co oznacza wzrost o 17,7% w porównaniu z 2021 r. (23,8 miliarda dolarów). Zaangażowanie zagranicznych inwestorów koncentruje się na wydobyciu, przemyśle, szeroko rozumianych usługach, rolnictwie i nieruchomościach.
– Dla nas Kazachstan jest przyczółkiem do budowania szerszej obecności na rynkach środkowoazjatyckich. Bynajmniej nie dlatego, że wspomniany region będzie odgrywał coraz większą rolę w globalnym łańcuchu dostaw z racji dogodnego położenia tranzytowego, to byłoby zbytnie uproszczenie. Dużo ważniejszy jest potencjał gospodarczy i demograficzny Kazachstanu, Uzbekistanu, Turkmenistanu czy Tadżykistanu – zwrócił uwagę M. Klomfas.
Opublikowany w listopadzie 2023 r. raport „Kierunek: Wschód. Aktualne trendy i atrakcyjne kierunki ekspansji zagranicznej w obliczu zawirowań geopolitycznych”, przygotowany przez PwC i PFR TFI we współpracy z KUK, zaliczył Kazachstan do grupy najbardziej atrakcyjnych krajów dla polskich inwestycji zagranicznych.
[1] A. Ołdak, Udany test nowego szlaku tranzytowego do Azji. Omija Rosję, https://www.wnp.pl/logistyka/udany-test-nowego-szlaku-tranzytowego-do-azji-omija-rosje,771185.html.
[2] News.Az, Azerbaijan to emerge as key transport hub from India-Iran port deal – Indian experts, https://news.az/news/-azerbaijan-to-emerge-as-key-transport-hub-from-india-iran-port-deal–%E2%80%93-indian-experts–, dostęp: 3.06.2024 r.
