Kaskadowe zużycie drewna staje się coraz bardziej istotnym tematem w debacie na temat zrównoważonego rozwoju przemysłu drzewnego w Polsce. W obliczu rosnących wyzwań związanych z ograniczonymi zasobami naturalnymi, zmieniającymi się przepisami środowiskowymi oraz rosnącym popytem na surowce odnawialne, optymalizacja wykorzystania drewna zyskuje na znaczeniu. W tym kontekście kaskadowe zużycie drewna, polegające na wieloetapowym i możliwie najdłuższym wykorzystaniu tego surowca, odgrywa kluczową rolę dla kondycji przemysłu drzewnego w Polsce.
Czym jest kaskadowe zużycie drewna?
Kaskadowe zużycie drewna odnosi się do strategii maksymalnego wykorzystania drewna w różnych procesach produkcyjnych, zanim trafi ono do końcowego etapu, jakim jest spalanie w celach energetycznych. Innymi słowy, drewno powinno być używane w sposób, który pozwala na jak najdłuższą eksploatację jego wartości – najpierw jako surowiec do produkcji mebli, budownictwa czy wyrobów papierniczych, a dopiero w ostateczności jako paliwo.
Proces ten przebiega w kilku etapach:
- Produkcja i przetwarzanie – na przykład w branży budowlanej, papierniczej, podłogowej czy meblarskiej, gdzie drewno ma największą wartość.
- Recykling i ponowne wykorzystanie – kiedy produkty z drewna, np. meble, osiągają kres swojej użyteczności, można je przekształcić w inne wyroby, takie jak płyty wiórowe.
- Energetyczne wykorzystanie odpadów – dopiero na ostatnim etapie, odpady drewniane są używane do produkcji energii.
Jak wygląda kaskadowe zużycie drewna w praktyce, tłumaczy Paweł Wrona, v-ce prezes zarządu Barlinek S.A.: – Wzorcowym przykładem kaskadowego wykorzystania drewna jest nasza produkcja drewnianych podłóg warstwowych. Cały proces zaczyna się od surowca okrągłego, a kończy na wyrobie głęboko przetworzonym – desce barlineckiej. Bardzo ważne z punktu widzenia ochrony środowiska jest to, że ślad węglowy wynikający z transportu drewna jest zminimalizowany. Drewno, które raz wjechało do fabryki wyjeżdża z niej w postaci gotowego produktu. Co więcej, do wytworzenia ciepła i prądu w naszych instalacjach energetycznych używa się własnych produktów poprodukcyjnych. Energia elektryczna i cieplna jest więc ściśle skorelowana z kaskadowym procesem zużycia drewna.
Zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych
Zastosowanie zasady kaskadowego zużycia drewna to jedno z kluczowych działań w kontekście zrównoważonego rozwoju. Przemysł drzewny w Polsce opiera się na ograniczonych zasobach lasów, które muszą być zarządzane w sposób racjonalny. Dzięki kaskadowemu wykorzystaniu drewna możliwe jest maksymalne wydłużenie cyklu życia drewna, co prowadzi do zmniejszenia presji na środowisko oraz pozwala na zachowanie większych zasobów drzewnych.
Zwiększenie efektywności wykorzystania drewna, zarówno w produkcji, jak i poprzez recykling, co przyczynia się do ochrony lasów i zachowania bioróżnorodności. Ochrona lasów jest niezwykle istotna w Polsce, gdzie lasy zajmują ponad 30% powierzchni kraju i są kluczowe dla środowiska oraz klimatu.
Wzmocnienie gospodarki o obiegu zamkniętym
Kaskadowe zużycie drewna wpisuje się również w koncepcję gospodarki o obiegu zamkniętym, która promuje minimalizację odpadów i maksymalne wykorzystanie surowców. W przemyśle drzewnym zastosowanie tej koncepcji jest szczególnie istotne, ponieważ drewno jest surowcem odnawialnym, ale jego zasoby są ograniczone. W Polsce, gdzie przemysł drzewny odgrywa ważną rolę w gospodarce narodowej, wprowadzenie zasad gospodarki o obiegu zamkniętym pozwala na zwiększenie efektywności surowcowej oraz poprawę konkurencyjności tego sektora.
Dzięki recyklingowi oraz ponownemu przetwarzaniu drewna, przemysł drzewny może rozwijać się w sposób bardziej stabilny, ograniczając wahania podaży surowca wynikające z dostępności drewna w lasach. Stabilna podaż surowca jest korzystna zarówno dla przedsiębiorstw jak i konsumentów wyrobów drewnopochodnych.
Korzyści ekonomiczne dla polskiego przemysłu drzewnego
Kaskadowe zużycie drewna przynosi również istotne korzyści ekonomiczne. Pozwala na stworzenie nowych miejsc pracy w sektorze recyklingu, przetwarzania odpadów drzewnych oraz produkcji biopaliw. Ponadto zwiększa konkurencyjność polskiego przemysłu drzewnego na rynkach międzynarodowych, gdzie coraz większą wagę przywiązuje się do zrównoważonych praktyk produkcyjnych. W czasach rosnących wymagań ze strony konsumentów oraz regulacji środowiskowych, firmy stosujące kaskadowe zużycie drewna mogą zdobyć przewagę rynkową, oferując produkty wytwarzane w sposób bardziej ekologiczny.
Kaskadowe zużycie drewna jest nie tylko kluczowym elementem zrównoważonego rozwoju przemysłu drzewnego, ale również koniecznością w kontekście rosnącej presji na zasoby naturalne oraz zmieniających się regulacji środowiskowych. – Polska, jako kraj o znaczącym udziale przemysłu drzewnego w gospodarce, powinna aktywnie wspierać wdrażanie tej strategii, aby poprawić efektywność surowcową, zmniejszyć presję na lasy oraz zwiększyć konkurencyjność na rynkach międzynarodowych – mówi Michał Strzelecki, dyrektor Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Producentów Mebli. – Dzięki kaskadowemu zużyciu drewna możliwe jest zarówno zaspokojenie rosnącego popytu na drewno, jak i ochrona środowiska, co przynosi korzyści zarówno dla gospodarki, jak i przyszłych pokoleń.
Koalicja na Rzecz Polskiego Drewna to porozumienie, którego celem jest ochrona i wspieranie rozwoju polskiego przemysłu drzewnego oraz promowanie zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych. Koalicję tworzą organizacje i podmioty, które reprezentują przemysł meblarski, tartaczny, płytowy i papierniczy.