W obliczu narastającej presji życia codziennego Polacy zmagają się z różnorodnymi formami stresu, którego źródła i skutki różnią się w zależności od wieku i płci. Najnowszy raport przygotowany przez Zentiva Polska – właściciela marki Persen, wskazuje, że aż 86% kobiet odczuwa stres przynajmniej kilka razy w miesiącu, co jest wynikiem o 10 punktów procentowych wyższym niż w przypadku mężczyzn. Wyniki badania wskazują także na wyraźne różnice pokoleniowe: młodsze osoby mierzą się głównie z presją relacji i kariery, podczas gdy starsze pokolenia martwią się o zdrowie i sytuację finansową. Jak jeszcze się różnimy?
Stres pokoleniowy
Z badań Zentiva Polska[1] – właściciela marki Persen, wynika, że aż 81% Polaków odczuwa stres przynajmniej kilka razy w miesiącu, a 67% badanych przyznaje, że poziom stresu wzrósł w ciągu ostatnich dwóch lat. Co ciekawe, różnice są widoczne w podejściu do stresu między różnymi grupami wiekowymi.
W najmłodszej grupie wiekowej (18–24 lata) 41% respondentów przyznaje, że codziennie odczuwa stres. Jeszcze więcej osób boryka się z codziennym stresem w wieku 25–34 lata (47% respondentów). Jak jest w przypadku osób w grupie 35–44 lata? Tu poziom codziennego stresu nieco spada, do 41%. W kolejnej grupie wiekowej (45–59) stres codzienny zgłasza mniejszy odsetek badanych – 30%. W najstarszej grupie (60 lat i więcej) odsetek osób doświadczających codziennego stresu spada do 14%.
Jak widać, stres to nieodłączny element naszego życia. Co więc stresuje poszczególne grupy wiekowe? Wśród osób 18-24 lata na pierwszy plan wysuwają się obawy dotyczące relacji rodzinnych/ z bliskimi (43%), ważnych wydarzeń lub zmian w życiu osobistym (38%), a także – po 30% – pracy zawodowej i sytuacji finansowej. Natomiast w nieco starszej grupie (25- 34 lata) głównym powodem stresu jest praca zawodowa (41%), sytuacja finansowa (37%) oraz relacje z bliskimi (34%).
35–44 lata: Sytuacja finansowa staje się najważniejszym źródłem stresu (48%). Kolejne powody to życie w ciągłym biegu (38%) i praca zawodowa (35%). 45–59 lat: To kolejna grupa, dla której praca zawodowa (44%) i sytuacja finansowa (39%) to główne źródło stresu. Na tym etapie życia zdrowie również staje się jednym z głównych stresorów (38%).
Najstarsi respondenci stresują się najczęściej zdrowiem (53%), relacjami rodzinnymi (31%) i sytuacją finansową (30%).
Wyniki badania stanowią wartościowy przegląd zarówno stresorów doświadczanych przez Polaków, jak i natężenie tychże stresorów. Najwięcej wyzwań i wynikającego z nich stresu mają młodsze grupy wiekowe, seniorzy doświadczają, w porównaniu z młodszymi grupami, zdecydowanie mniej stresu. Jest to zgodne z wizją wieku okołoemerytalnego jako spokojniejszego czasu, pozbawionego typowej dla młodszych grup gonitwy… i jako taki jest ten wynik swego rodzaju obietnicą, że nadchodzi w życiu czas większego spokoju – wskazuje dr Rafał Albiński, psycholog i psychoterapeuta współpracujący z marką Persen
Częstotliwość stresu, a płeć
Różnice widać również na przykładzie płci. Kobiety częściej doświadczają stresu niż mężczyźni. 86% kobiet przyznaje, że przynajmniej kilka razy w miesiącu odczuwa stres, co jest wynikiem o 10 punktów procentowych wyższym niż w przypadku mężczyzn.
Podobnie jest w sytuacji, gdy mówimy o jego wzroście w ostatnich latach. Kobiety częściej zauważają wzrost stresu w ciągu ostatnich dwóch lat (74%) niż mężczyźni (59%). Z kolei 19% kobiet i 30% mężczyzn deklaruje, że ich poziom stresu pozostał bez zmian.
Interesujący jest również fakt, jak mały odsetek przedstawicieli obu płci wskazał na zmniejszenie odczuwanego stresu w porównaniu do wcześniejszego okresu (odpowiednio 7% i 11%).
Kobiety najczęściej wskazują sytuację finansową (42%) jako główny powód stresu, zaraz za tym znajdują się relacje rodzinne i z bliskimi (39%), a także zdrowie (33%).
W przypadku mężczyzn na pierwszym miejscu jest zdrowie (41%). Kolejnymi źródłami stresu są praca zawodowa (36%) oraz sytuacja finansowa (31%).
Analizując różnice pomiędzy płciami warto zwrócić uwagę na to jak poszczególne grupy odczuwają wpływ stresu na zdrowie. Kobiety częściej deklarują, iż stres bardzo silnie oddziałuje na ich zdrowie (24% w porównaniu do 16% mężczyzn). Ten wynik może odzwierciedlać różnice w sposobie radzenia sobie z emocjami pomiędzy płciami. Kobiety, z racji społecznie przypisywanych ról, mogą częściej być odpowiedzialne za zarządzanie wieloma obowiązkami naraz (w tym związanymi z prowadzeniem gospodarstwa domowego czy opieką nad dziećmi), co zwiększa odczuwane obciążenie psychiczne. Z kolei mężczyźni, z powodu norm kulturowych, mogą rzadziej przyznawać się do doświadczania stresu lub jego silnego wpływu, co nie znaczy jednak, że są na niego mniej narażeni – podsumowuje dr Rafał Albiński, psycholog i psychoterapeuta współpracujący z marką Persen
Niezależnie od wieku i płci ważne jest, aby podejmować aktywnie kroki w kierunku lepszego zrozumienia i zarządzania sytuacjami stresowymi.
[1] Badanie zrealizowane w dniach 26-29 września 2024 r. przez firmę Opinia24 techniką ankiety internetowej (CAWI) na reprezentatywnej próbie 1000 Polaków w wieku 18+.
