Administracja Donalda Trumpa najpierw zamroziła niemal wszystkie programy pomocy zagranicznej, w tym dla Kijowa, a następnie wstrzymała programy oferujące wsparcie ukraińskim imigrantom. Tymczasem, wbrew stereotypom, Ukraińcy nie traktują Stanów Zjednoczonych jako wymarzonego kierunku emigracji, zresztą na tej liście są też inne regiony świata. Według badania Grupy Progres, tylko 5% Ukraińców, którzy planują wyjazd z Polski, rozważa podróż do USA i dłuższy pobyt zarobkowy w tym kraju. Znacznie więcej wskazuje kraje Unii Europejskiej, a wśród miejsc całkowicie odrzucanych znajdują się głównie kraje muzułmańskie i afrykańskie.
Gdy w 1980 roku amerykańskie Biuro Spisu Ludności zaczęło zbierać dane na temat pochodzenia etnicznego, około 730 056 osób zadeklarowało ukraińskie korzenie. Według szacunków American Community Survey (ACS) całkowita populacja ukraińska w USA przekroczyła milion – w 2020 r. wynosiła 1 015 209 osób. Po wybuchu wojny za naszą wschodnią granicą do Stanów przyjechali kolejni Ukraińcy – od lutego 2022 do marca 2024 r. w sumie 187 000 osób przebywało za oceanem na podstawie program Uniting for Ukraine, a 350 000 osób na podstawie tzw. tymczasowego statusu TPS. ACS podaje, że Ukraińcy najliczniej zamieszkują stany tj. Nowy Jork (140 637), Kalifornia (114 146) i Pensylwania (97 421). Duże skupiska tej społeczności odnotowano też w New Jersey, na Florydzie, w stanie Waszyngton i Illinois – w każdym z tych stanów mieszka co najmniej 50 000 osób ukraińskiego pochodzenia.
– Ukraińcy mieszkający w Stanach Zjednoczonych i ci, którzy migrują do USA, różnią się od tych osiedlających się w Polsce pod względem celów migracyjnych i doświadczeń zawodowych – mówi Cezary Maciołek, prezes Grupy Progres. – W Stanach Zjednoczonych ukraińska społeczność częściej decyduje się na długoterminową adaptację, stawiając na rozwój kariery zawodowej, naukę języka, a co za tym idzie wyższe dochody i lepsze warunki życia. Z kolei migranci w Polsce, choć cenią bliskość kulturową, częściej traktują nasz kraj jako tymczasowy przystanek, nie decydując się na długotrwałą emigrację – dodaje Cezary Maciołek.
Kim są Ukraińcy w USA, co robią i ile zarabiają?
Średni wiek osób urodzonych na Ukrainie, które osiedliły się w Stanach Zjednoczonych, to ok. 46 lat i jest wyższy od osób pochodzenia ukraińskiego mieszkających w USA (ok. 44 lata). Obie grupy wyróżniają się wysokim poziomem wykształcenia – ponad połowa z nich posiada tytuł licencjata lub wyższy. Zdecydowanie częściej niż przeciętni Amerykanie, pracują w zawodach związanych ze sprzedażą, usługami, nauką i sztuką (odpowiednio 52,7% i 48,0% w porównaniu do 39,9% populacji USA). Są natomiast mniej reprezentowani w zawodach związanych z produkcją, transportem i logistyką.
Ukraińcy w USA nie tylko chętnie podejmują pracę, ale także osiągają wyższe dochody niż średnia amerykańska. Średni dochód gospodarstwa domowego osób deklarujących pochodzenie ukraińskie wynosił 81 603 dolary rocznie. To o 13 000 dolarów więcej niż w przypadku osób urodzonych na Ukrainie, które przyleciały za Atlantyk i o około 16 000 dolarów więcej niż przeciętny dochód gospodarstw domowych w USA.
Amerykański sen dla Ukraińców to Europa
Mimo że w Stanach Zjednoczonych mieszka już ponad milion osób ukraińskiego pochodzenia, to nie widać trendu masowej migracji do tego kraju. Co więcej, USA zdecydowanie przegrywają z państwami europejskimi. Z najnowszego badania Grupy Progres wynika, że Stany Zjednoczone jako kierunek migracji zarobkowej wskazuje jedynie 5% Ukraińców przebywających obecnie nad Wisłą i myślących o opuszczeniu Polski.
Ukraińcy stosunkowo rzadko wybierają też kraje muzułmańskie oraz afrykańskie jako cel migracji. Aż 62% z nich deklaruje, że na liście kierunków, których na pewno nie biorą pod uwagę jako miejsce do pracy i życia są państwa o dominującej kulturze islamskiej, takie jak Arabia Saudyjska, Iran, Pakistan, Turcja czy Zjednoczone Emiraty Arabskie. Jeszcze większy odsetek planujących migrację (67%) unika krajów afrykańskich, np. Nigerii, Egiptu, Sudanu czy Republiki Południowej Afryki.
– Główne powody niechęci zamieszkania w tych regionach to odmienne normy kulturowe, systemy prawne, ograniczona dostępność stabilnych miejsc pracy, niższy standard życia oraz kwestie bezpieczeństwa związane z konfliktami i niestabilnością polityczną w wielu państwach – mówi Cezary Maciołek, prezes Grupy Progres. – Wybory migracyjne Ukraińców raczej są pragmatyczne – zamiast stawiać na odległe destynacje, częściej wybierają kraje europejskie, które są im bliższe kulturowo i oferują lepsze warunki życia oraz możliwości integracji. Jeśli już chcą wyjechać poza nasz kontynent, to stawiają na kierunki anglojęzyczne – USA, Kanadę czy Australię. Przyciąga ich tam rozwinięta gospodarka, szerokie możliwości zatrudnienia, poziom wynagrodzeń oraz systemy opieki społecznej i zdrowotnej. Chociaż w przypadku tych destynacji nie można raczej mówić o exodusie. „Amerykański sen” Ukraińców spełnia się przede wszystkim w Europie – podsumowuje Cezary Maciołek.
***
Badanie Grupy Progres „Plany życiowe Ukraińców 2025” zostało zrealizowane na reprezentatywnej grupie N=1500. W drugiej stycznia 2025 r. Respondentami byli pełnoletni Ukraińcy (kobiety i mężczyźni) mieszkający w Polsce. W ramach badania ilościowego posłużono się ankietą internetową (CAWI) oraz badaniem DAR.
W informacji wykorzystano też dane amerykańskiego Biura Spisu Ludności z lat 1980-2020, w tym dane ankiety American Community Survey z 2020 r.