Fotowoltaika, pomimo niekorzystnych zmian prawnych dotyczących rozliczenia wytworzonego prądu, zyskuje coraz większą popularność wśród przedsiębiorców. Dotyczy to także tzw. farm fotowoltaiki, czyli specjalnie zaprojektowanych terenów, na których zamontowane są liczne panele fotowoltaiczne, służące do produkcji energii elektrycznej na dużą skalę. Czy takie farmy są opłacalne? O tym decyduje często kwestia podatku od nieruchomości.
Panele na dachu budynku
W przypadku paneli fotowoltaicznych montowanych na dachach budynków ukształtowało się już jednolite orzecznictwo, że takie obiekty budowlane nie stanowią budowli w rozumieniu prawa budowlanego. Warto tu przytoczyć wyrok NSA z 18 grudnia 2018 r., sygn. akt II FSK 1275/18 „panel fotowoltaiczny nie stanowi budowli w rozumieniu u.p.o.l. , ani nie został on przez ustawodawcę wymieniony wprost w przepisach Prawa budowlanego (do którego odwołuje się ustawa u.p.o.l.), ani też nie sposób uznać, że panel fotowoltaiczny stanowi z częścią budowlaną całość techniczno-użytkową”. W tym zakresie istotne jest rozróżnienie pomiędzy budowlą, a urządzeniem technicznym.
Farmy fotowoltaiki
W przypadku farm fotowoltaiki sytuacja jest już trochę inna. Zasadniczo same panele jako zaawansowany technicznie element półprzewodnikowy (zazwyczaj krzemowy), w którym następuje konwersja energii promieniowania słonecznego w energię elektryczną w wyniku zjawiska fotowoltaicznego, nie podlegają podatkowi od nieruchomości, ponieważ zgodnie z wcześniej przywołanym orzecznictwem nie stanowią budowli. Jednakże stalowe elementy konstrukcji zamocowane w gruncie i służące do podtrzymywania paneli stanowią już budowlę i podlegają podatkowi (tak np. w wyroku WSA w Szczecinie z dnia 11 września 2019 r. sygn. akt I SA/Sz 239/19). Dlatego podatnicy w ewidencji środków trwałych powinni wyodrębnić część związaną z panelami od części konstrukcyjnej. Niestety wyroki sądów administracyjnych w tych sprawach nie wskazują co należy dokładnie rozumieć jako konstrukcja pod panele.
Grunt pod farmę
Kolejną kwestią związaną z opodatkowaniem fotowoltaiki podatkiem od nieruchomości jest opodatkowanie gruntu, na którym stoi instalacja. Często panele są montowane na użytkach rolnych. Podatnicy w takim przypadku starali się uzasadniać, że samo postawienie farmy fotowoltaicznej na takim gruncie nie zmienia jego przeznaczenia i dalej może być wykorzystywany do prowadzenia produkcji rolnej, a w konsekwencji objęty podatkiem rolnym, który jest niższy niż podatek od nieruchomości. Takiego stanowiska nie podzielają sądy administracyjne. Przykładowo WSA w Warszawie w wyroku z dnia 7 maja 2019 r. sygn. akt III SA/Wa 1932/18 wskazał, że nawet jednoczesne prowadzenie na danym terenie działalności rolniczej i gospodarczej – daje pierwszeństwo opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.
Idąc dalej, kolejne pytanie jakie może się pojawić to czy całą działkę zajętą na farmę fotowoltaiki należy uwzględnić w podatku od nieruchomości czy tylko część zajętą pod farm. Pierwsza myśl jest taka, że podatkiem powinna być objęta tylko część działki zajęta na prowadzenie działalności gospodarczej (farmę). Jednak orzeczenia sądów administracyjnych są odmienne. WSA w Szczecinie w wyroku z dnia 28 kwietnia 2021 r. sygn. akt I SA/Sz 216/21, wskazał, że za powierzchnie zajętą na prowadzenie działalności gospodarczej należy uznać nie tylko tę część gruntu, która jest zajęta przez kotwy, pale, ewentualnie płytę betonową, ale cały teren przysłonięty panelami fotowoltaicznymi oraz innymi urządzeniami niezbędnymi do ich prawidłowego funkcjonowania, a więc także pozostałą część działki gruntu, zarządzanej i utrzymywanej przez Spółkę w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w postaci farmy fotowoltaicznej w celu pozyskiwania energii elektrycznej.
Stacje transformatorowe
W praktyce wiele sporów toczy się wokół opodatkowania stacji transformatorowych podatkiem od nieruchomości. Takie stacje stanowią część elektrowni fotowoltaicznych i często znajdują się na fundamentach lub słupach. Opodatkowaniu, podobnie jak w przypadku paneli, podlegają jedynie konstrukcyjne elementy takie jak fundamenty, części budowlane maszyn itp. (wyroki NSA w sprawach II FSK 3184/13 oraz II FSK 1522/13). Zatem sama stacja transformatorowa, jako urządzenie techniczne nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.
Autor: Robert Nogacki, partner zarządzający Kancelarii Prawnej Skarbiec specjalizującej się w doradztwie prawnym, podatkowym oraz strategicznym dla przedsiębiorców