Polska ewoluuje w stronę świadomej i odpowiedzialnej konsumpcji alkoholu – wynika z najnowszych badań przeprowadzonych przez SW Research na zlecenie Związku Pracodawców Polski Przemysł Spirytusowy (ZP PPS). Od dwóch lat obserwujemy spadek spożycia napojów alkoholowych, w 2023 r. statystyczny Polak spożył 8,93 l alkoholu we wszystkich kategoriach: piwo, wino i mocne alkohole, co stanowi spadek o prawie 5 proc. w porównaniu do roku poprzedniego. Konsumpcja alkoholu w Polsce jest na poziomie średniej Unii Europejskiej.[1] Aż 73% respondentów twierdzi, że można prowadzić zdrowy tryb życia, nie rezygnując całkowicie z alkoholu. Kluczowa jest jednak odpowiedzialność i umiar.
W ramach kampanii „Jeśli % to tylko kulturalnie”, ZP PPS od lat propaguje ideę odpowiedzialności, a tegoroczne wyniki pokazują, że te działania mają realny wpływ na postawy społeczne. Aż 85% respondentów uważa, że alkohol można spożywać odpowiedzialnie, a co istotne, 69% twierdzi, że w ich otoczeniu alkohol pije się z umiarem.
Nowa kultura picia – od stereotypów do świadomych wyborów
Czy Polacy przestali ulegać stereotypom dotyczącym alkoholu? W przypadku imprez i spotkań towarzyskich, coraz więcej osób podchodzi do spożywania alkoholu w sposób odpowiedzialny. W badaniu przeprowadzonym we współpracy z ZP PPS, 29% respondentów przyznało, że stara się zachować pełną kontrolę nad ilością spożywanego alkoholu, by wiedzieć, kiedy powiedzieć „dość”. Z kolei 21% Polaków twierdzi, że prowadzi zrównoważony tryb życia, tzn. zwraca uwagę na dietę, aktywność fizyczną i kontroluje swój poziom stresu, ale mimo to od czasu do czasu sięga po alkohol z umiarem, traktując go jako dodatek do zabawy, a nie główny punkt spotkania. 10% Polaków sięga na imprezach po alkohol, jeśli inni też go spożywają, a 15% deklaruje, że niezależnie od sytuacji, unika trunków.
Jednak wciąż istnieje problem w postrzeganiu niektórych trunków. Polacy często błędnie oceniają zawartość alkoholu w napojach, skupiając się na procentach, a nie na objętości. Badania ZP PPS z 2016 i 2024 roku wykazały, że większość respondentów nie potrafi prawidłowo oszacować ilości czystego alkoholu w różnych trunkach. Piwo, uznawane za „codzienny” napój, w oczach 12% badanych nie jest nawet traktowane jako alkohol. To mylne przekonanie może prowadzić do spożywania alkoholu w większych ilościach, co pokazuje, że edukacja na ten temat jest nadal potrzebna.
Emilia Rabenda, prezes ZP PPS podkreśla: „Polacy często oceniają napoje alkoholowe na podstawie ich rodzaju, zapominając o zawartości alkoholu. 250 ml piwa zawiera tyle samo alkoholu, co kieliszek wódki, drink czy kieliszek wina. Każdy z tych napojów należy traktować odpowiedzialnie i spożywać z umiarem”.
Kobiety liderkami odpowiedzialnego podejścia do alkoholu
Ciekawe wyniki płyną z analizy różnic w podejściu do alkoholu między kobietami a mężczyznami. Kobiety częściej deklarują, że można dobrze bawić się bez alkoholu (78%) i postrzegają abstynencję jako coś „na topie”. Są również bardziej asertywne w odmawianiu napojów alkoholowych, co świadczy o ich większej świadomości w kontekście zdrowia i odpowiedzialności społecznej.
Magdalena Chorzewska, psycholożka, zauważa: „Kobiety często traktują alkohol bardziej świadomie. Zwracają uwagę na to, by nie dać się namówić na dodatkową kolejkę i wiedzą, że dobra zabawa nie musi oznaczać picia. To zjawisko obserwujemy coraz częściej, a kobiety stają się liderkami nowej kultury konsumpcji trunków”.
ZP PPS promuje nowe podejście edukacyjne
Związek Pracodawców Polski Przemysł Spirytusowy od lat pełni rolę lidera w kształtowaniu odpowiedzialnych postaw wobec alkoholu. Dzięki kampaniom edukacyjnym, takim jak „Jeśli % to tylko kulturalnie” czy „Alkohol. Zawsze odpowiedzialnie”, zmienia się sposób, w jaki Polacy myślą o alkoholu. Działania te nie tylko zwiększają świadomość,
ale również pomagają w promowaniu umiaru i zdrowego podejścia do trunków.
74% ankietowanych jest zdania, że edukacja na temat alkoholu jest ważniejsza niż wprowadzanie zakazów. To klucz do zmiany społecznej, a tym samym główna filozofia ZP PPS. Odpowiedzialna konsumpcja to świadomy wybór, a kultura zaczyna się od umiaru. Tylko dzięki ciągłej edukacji i podkreślaniu znaczenia odpowiedzialności możemy przeciwdziałać szkodliwym skutkom nadmiernego spożycia alkoholu.
Wnioski z badań: odpowiedzialność to nowa norma
Badania przeprowadzone na zlecenie ZP PPS jasno pokazują, że Polacy dążą do zrównoważonego podejścia do alkoholu. Aż 73% respondentów twierdzi, że można prowadzić zdrowy tryb życia, nie rezygnując całkowicie z alkoholu. Kluczowa jest jednak równowaga i umiar.
ZP PPS stawia na długoterminowe działania edukacyjne, które mają na celu budowanie społeczeństwa świadomych konsumentów i kształtowanie nowoczesnej kultury konsumpcji alkoholu w Polsce.
[1] Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom, Raport „Uzależnienia w Polsce” 2023.