Segment odnawialnych źródeł energii w Polsce, a w szczególności fotowoltaika, przeżywa prawdziwy rozkwit. Moc instalacji PV w Polsce na koniec września 2024 r. wyniosła prawie 19,9 GW, a technologia ta staje się dostępna zarówno dla małych gospodarstw domowych, jak i dużych przedsiębiorstw. Jednak na horyzoncie polskiej energetyki pojawia się nowy element – plan budowy elektrowni atomowej. W debacie publicznej coraz częściej pojawia się pytanie, czy rozwój energii jądrowej stanie się konkurencją dla OZE, czy raczej ich uzupełnieniem. Jak obecność atomu wpłynie na przyszłość fotowoltaiki w Polsce?
Rozwój energetyki słonecznej w Polsce w 2024 roku to efekt kilku kluczowych czynników. Po pierwsze, wzrost świadomości społecznej dotyczącej ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju sprzyja inwestycjom w odnawialne źródła energii (OZE). Ponadto, ceny energii elektrycznej, które w ostatnich latach gwałtownie wzrosły, skłaniają gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa do szukania alternatywnych źródeł energii, a technologia solarna stanowi doskonałą odpowiedź na te potrzeby. Panele słoneczne, dzięki spadającym kosztom produkcji i instalacji, stały się bardziej dostępne niż kiedykolwiek. Z kolei regulacje, takie jak te wprowadzone przez Unię Europejską w ramach „zielonej rewolucji”, promują rozwój OZE, w tym fotowoltaiki, poprzez zachęty finansowe i normy związane z efektywnością energetyczną budynków
Instalacje PV mają również inne atuty, które przyciągają inwestorów. Dzięki systemowi opustów i ulgom podatkowym, inwestowanie w panele słoneczne staje się opłacalne już na etapie zakupu i instalacji. Ponadto, fotowoltaika w Polsce to nie tylko inwestycja w energię, ale także w bezpieczeństwo energetyczne. W obliczu kryzysów energetycznych i niestabilnych cen prądu, posiadanie własnej instalacji zapewnia większą niezależność i stabilność finansową. Dodatkowo, Polska stawia na rozwój infrastruktury związanej z przechowywaniem energii. Takie magazyny oferują możliwość przechowywania nadmiaru energii wytworzonej w słoneczne dni, co sprawia, że jej wykorzystanie staje się jeszcze bardziej efektywne.
Czy OZE będzie mieć miejsce obok atomu?
Równolegle z rozwojem sektora energii odnawialnej, w Polsce coraz głośniejsza staje się dyskusja o elektrowni atomowej. Jak to wpłynie na inwestycje w OZE? W praktyce może no stanowić doskonałe dopełnienie energetyki jądrowej, co widać w praktyce w wielu krajach, które postawiły na zróżnicowanie źródeł energii w ramach swoich strategii transformacji energetycznej. Łączenie odnawialnych źródeł energii z atomem pozwala na tworzenie stabilnych systemów energetycznych, które nie tylko zapewniają bezpieczeństwo dostaw energii, ale także umożliwiają osiągnięcie celów klimatycznych.
Przykładem takiej synergii jest Francja, gdzie energia jądrowa stanowi fundament krajowego miksu energetycznego, a jednocześnie kraj ten znacząco zwiększa inwestycje w OZE. W 2024 roku Francja kontynuuje rozwój farm wiatrowych i słonecznych, które wspierają stabilność systemu energetycznego, zwłaszcza w kontekście rosnącej zmienności produkcji z OZE. Udział OZE w układzie wytwórczym osiągnął tam już 25%, a fotowoltaika i energia wiatrowa są traktowane jako uzupełnienie dla stabilnych źródeł energii, jak atom, w celu zaspokojenia rosnącego zapotrzebowania na energię i zmniejszenia emisji CO2
Podobnie, Niemcy, choć są znane z polityki „Energiewende”, która kładzie duży nacisk na energię odnawialną, również widzą korzyści z integracji atomu z OZE. Pomimo decyzji o stopniowym wycofywaniu się z energetyki jądrowej, Niemcy wdrażają strategie, które pozwalają na stabilizację sieci energetycznej w oparciu o różnorodne źródła, w tym instalacje PV, a także gaz, który pełni funkcję stabilizującą w okresach, gdy produkcja z OZE jest niewystarczająca.
Choć energia ze źródeł odnawialnych będzie miała coraz większe znaczenie, nie stanie się głównym źródłem energii w Polsce, zwłaszcza ze względu na zmienność warunków klimatycznych. Rozwój energetyki jądrowej nie stanowi zagrożenia dla naszego biznesu, wręcz przeciwnie – może przynieść korzyści. Budowa elektrowni atomowych pomogłaby w stabilizacji cen energii, a tym samym pozytywnie wpłynęłaby na całą gospodarkę energetyczną, co z pewnością byłoby korzystne dla wszystkich uczestników rynku – komentuje Jakub Sadowski, prezes zarządu Sun-Profit, prostej spółki akcyjnej, budującej i zarządzającej portfelem farm fotowoltaicznych.
Przyszłość systemu energetycznego Polski
W Polsce, mimo że fotowoltaika rośnie w szybkim tempie, atom także staje się coraz bardziej realnym elementem przyszłego miksu energetycznego. Równoległy rozwój tych technologii, z rosnącym udziałem energii słonecznej może pozwolić na stworzenie systemu, który nie tylko zapewnia stabilne dostawy energii, ale także przyczynia się do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju. Współpraca OZE i energetyki jądrowej pomaga w zarządzaniu zmiennością produkcji energii, szczególnie w kontekście zmieniających się warunków atmosferycznych, co sprawia, że system energetyczny staje się bardziej elastyczny i odporny na zawirowania. W praktyce, połączenie tych dwóch źródeł energii daje krajom większą niezależność energetyczną, stabilność cenową i pozwala na lepszą integrację z europejskim rynkiem energii. To także istotny krok w kierunku realizacji ambitnych celów klimatycznych, zmniejszając uzależnienie od paliw kopalnych i poprawiając bilans emisji CO2.
Przewidywania wskazują na dalszy wzrost mocy zainstalowanej, która ma osiągnąć około 29 GW do 2030 roku, co stanowi znaczący postęp w transformacji energetycznej Polski. Obok tego rozwoju kluczowe staje się także zwiększenie liczby prosumentów, których liczba ma wynieść około 2 milionów. Dla fotowoltaiki istotne będą dalsze inwestycje w infrastrukturę, zwłaszcza w sieci energetyczne, które muszą nadążać za rosnącą liczbą instalacji.
W takim kontekście atom staje się bardziej szansą niż zagrożeniem. Wzrost znaczenia OZE w Polsce oraz rosnąca potrzeba zapewnienia stabilności sieci energetycznej otwierają przestrzeń dla rozwoju energetyki jądrowej, która może wspierać wytwarzanie energii na dużą skalę w czasie, gdy produkcja z OZE będzie zmieniać się w zależności od warunków pogodowych. Dzięki temu Polska ma szansę na stworzenie zrównoważonego i systemu energetycznego, który nie tylko odpowiada na potrzeby gospodarki, ale również spełnia wymogi ochrony środowiska.