Postępowanie karne nie kojarzy się zazwyczaj z naprawieniem szkody, ponieważ co to zasady o odszkodowanie można ubiegać się w procesie cywilnym. Jest jednak możliwość, aby składając zawiadomienie w przestępstwie – jednocześnie złożyć wniosek o naprawienie szkody. Będzie go rozpoznawał sąd karny, jeżeli dojdzie do procesu karnego i wniesienia aktu oskarżenia przeciw sprawcy przestępstwa gospodarczego. Jeżeli sąd karny skarze sprawcę za popełnienie przestępstwa, w tym samym wyroku może zobowiązać go do naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonego. Taki wyrok sądu karnego, który ma charakter wyroku skazującego, ale jednocześnie zobowiązującego sprawcy do naprawienia szkody, może być podstawą do prowadzenia egzekucji z majątku sprawcy przestępstwa – tak, jak każdy wyrok, który zapadł w sprawach cywilnych. Co więcej, może mieć bardzo duże znaczenie dla pokrzywdzonego. Od wniosku o naprawienie szkody nie trzeba uiszczać opłaty sądowej, którą trzeba opłacić, gdy wnosi się w pozew cywilny. Co więcej, taki wniosek o orzeczenie obowiązku naprawienia szkody jest zazwyczaj o wiele bardziej odformalizowany w porównaniu do pozwu cywilnego – który ma określone zasady i muszą one być spełnione, aby został uwzględniony przez sąd.
– Od października 2023 roku niewykonanie naprawienia szkody w wyniku orzeczenia w wyroku sądu karnego może być potraktowane jako popełnienie przez sprawcę kolejnego przestępstwa. To tym bardziej może zachęcić sprawcę do wypełnienia tego obowiązku – powiedział serwisowi eNewsroom.pl adwokat Łukasz Pilarczyk, partner w kancelarii Filipiak Babicz Legal, adiunkt w Zakładzie Prawa Karnego na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu. – To oznacza istotną przewagę orzeczenia o naprawieniu szkody, jakiego dokonuje sąd karny – w porównaniu do orzeczenia sądu cywilnego. Nie zawsze zatem, mimo że może się to wydawać paradoksalne, opłaca się kierować sprawę do sądu cywilnego – jeżeli chcemy uzyskać odszkodowanie. Czasami postępowanie karne może być bardziej skuteczną drogą uzyskanie odszkodowania. Dlatego też te kwestie warto skonsultować najpierw z profesjonalnym pełnomocnikiem – aby mógł doradzić, czy w danej sprawie rzeczywiście jest szansa na złożenie skutecznego zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa. Jeżeli tak jest, to może warto przemyśleć, czy w danej sprawie zamiast kierować pozew do sądu cywilnego – jak mogłoby się nam pierwotnie wydawać – jednak nie zainicjować sprawy karnej i tam ubiegać się o naprawienie szkody – podpowiada Pilarczyk.
