Ranking polskich świątecznych tradycji w domach cieszy się ogromnym zainteresowaniem, jak wynika z analizy platformy edukacyjnej Preply. Zwycięzca może jednak zaskoczyć. Tego zwyczaju nie zobaczymy w żadnym amerykańskim filmie o świętach.
Na skróty:
Nie choinka i nie prezenty – oto nasza ulubiona tradycja w okresie świątecznym
Jak wynika z badania „Boże Narodzenie – zwyczaje, oczekiwania i plany” przygotowanego przez Preply, 97% Polaków obchodzi święta Bożego Narodzenia. Większość z nas traktuje je jako okazję do spędzenia czasu z rodziną. Tak też wyglądają plany aż 9 na 10 Polaków. Okazuje się, że lubimy pomarzyć o zagranicznej ucieczce w tropiki (do takiej wizji idealnych świąt przyznaje się niemal połowa ankietowanych), ale w rzeczywistości najchętniej udajemy się w odwiedziny do najbliższych.
Polacy zapytani o kultywowane w ich domach bożonarodzeniowe zwyczaje są całkiem zgodni. Niekwestionowanym zwycięzcą rankingu jest dzielenie się opłatkiem (czyli tradycja popularna niemal wyłącznie w naszym kraju). Wskazało je aż 85% osób między 18 a 65 rokiem życia, które wzięły udział w badaniu. Na drugie miejsce trafiło ubieranie choinki deklarowane przez 83% ankietowanych. Podium zamykają prezenty, które wręcza bliskim 78% zapytanych Polaków.
Nawet wśród młodych Polaków cieszą się popularnością tradycyjne święta
Nieco dalej na liście znalazły się zwyczaje bardziej duchowe i religijne. Według raportu Preply 64% Polaków pozostawia na stole dodatkowe nakrycie, a 60% umieszcza sianko pod obrusem. Zachowanie postu deklaruje 53% z nas, modlitwę przed kolacją 52%, uczęszczanie na pasterkę 41%, a co czwarty Polak wysyła kartki świąteczne.
Mimo że Polacy, zwłaszcza młodsze pokolenia, są otwarci na kulturę zachodnią, to w kwestii Bożego Narodzenia pozostają wierni lokalnym tradycjom. Wiele zwyczajów, jakie znają chociażby z zagranicznej popkultury, nie są tu powszechne (np. Christmas stockings czy Secret Santa). Owszem, Polacy noszą świąteczne sweterki, a 25% ankietowanych bardziej woli słuchać zagranicznych piosenek o Bożym Narodzeniu niż rodzimych kolęd, ale w kwestii obchodzenia Wigilii są dość konserwatywni – komentuje Sylvia Johnson, ekspertka ds. umiejętności językowych i międzykulturowych w Preply.
Na stole koniecznie muszą pojawić się pierogi, a w ogrodzie niezbędne są świecące światełka
Tradycyjnie prezentuje się również nasz stół wigilijny. Ponad połowa Polaków, którzy wzięli udział w badaniu, deklaruje, że przygotowuje na tę okazję 12 potraw, a 70% – że na ich stół trafiają wyłącznie klasyczne polskie przysmaki. Ze wszystkich dań najpopularniejsze są pierogi z kapustą i grzybami (79%), barszcz czerwony z uszkami (75%) i smażony karp (66%). Nieco dalej na liście znalazły się makowiec (57%), kompot z suszonych owoców (55%) i ryba po grecku (51%). Niemal co piąta osoba wplata w świąteczne menu dania pochodzące z innych krajów czy kultur.
Daleko nam też do amerykańskich wyścigów o tytuł najlepiej udekorowanego domu w sąsiedztwie – choć trzeba przyznać, że coraz częściej przystrojona choinka to dla nas za mało. Do zawieszania światełek na domu czy przystrajania ogrodu bożonarodzeniowymi ozdobami przyznaje się 62% badanych. Ponad połowa z nich twierdzi, że ta czynność sprawia im przyjemność i pozwala wczuć się zimową atmosferę.
75% Polaków nie potrafi sobie wyobrazić świąt bez obecności prezentów
Dla 3/4 respondentów nieodłącznym elementem świątecznej tradycji są prezenty. Najczęściej wybieranymi przez nich upominkami dla bliskich są kosmetyki i perfumy (71%). Na drugim miejscu znalazły się karty podarunkowe (69%), a dalej biżuteria i zegarki (65%), książki (64%), elektronika (61%) oraz akcesoria modowe (56%). 40% ankietowanych twierdzi, że dobrym pomysłem na prezent są materiały do nauki języka, takie jak książki, kursy online czy aplikacje.
Materiały edukacyjne to przykład prezentu praktycznego, który nie znudzi się tak jak bluzka i nie zużyje jak krem do twarzy. Z wyników badania można wywnioskować, że Polacy podchodzą do świątecznych prezentów całkiem rozsądnie. Takie praktyczne upominki zmniejszają ryzyko, że prezent nie przypadnie do gustu obdarowywanej osobie. Okazuje się, że co piątemu Polakowi zdarzyło się oddać lub sprzedać coś, co otrzymał pod choinkę – zauważa Sylvia Johnson z Preply.
Udany prezent gwiazdkowy? Po prostu gotówka!
Nie wszyscy są jednak zwolennikami wydawania pieniędzy w okresie świątecznym – nawet na te praktyczne upominki. Co czwarty respondent twierdzi, że najchętniej wcale nie kupowałby prezentów, a 32% uważa, że Boże Narodzenie to święto komercyjne. Dla ponad połowy Polaków gwiazdkowe upominki wiążą się ze sporym obciążeniem finansowym. 44% osób biorących udział w badaniu deklaruje, że szczególnie atrakcyjnym prezentem, jaki sami chcieliby znaleźć pod choinką, są pieniądze.
Jednocześnie 66% ankietowanych przyznaje, że czerpie przyjemność z kupowania prezentów. Mają swoje sposoby na zmniejszenie wydatków. 35% Polaków szuka upominków już w listopadzie, korzystając z promocji na Black Friday, a 13% decyduje się na zakup z odroczoną płatnością.
Metodologia:
W ankiecie online wzięło udział 1023 kobiet i mężczyzn w wieku 18-65. Badanie zostało przeprowadzone w listopadzie 2023 roku.
