Polscy pracownicy typowych miejsc pracy oceniają działania swoich pracodawców w obszarze ESG o ponad 10 punktów procentowych gorzej niż ich europejscy koledzy. Dotyczy to zarówno kwestii środowiskowych, jak i społecznych oraz zarządczych. To wnioski, jakie płyną z globalnego badania typowych miejsc pracy przeprowadzonego przez Great Place To Work®. Równocześnie, także w Polsce, rośnie zainteresowanie kwestiami zrównoważonego rozwoju. Polscy pracodawcy muszą nie tylko zintensyfikować działania w ramach ESG, ale być może także przeanalizować przyczyny tak niskiej oceny swoich starań.
Regulacje dotyczące raportowania pozafinansowego ESG wkrótce obejmą niemal wszystkie firmy. Wyniki tych raportów będą miały znaczący wpływ na sytuację rynkową organizacji: od dostępu do kapitału, przez pozycję konkurencyjną, po utrzymanie utalentowanych pracowników i lojalność klientów. Tymczasem wydaje się, że wiele polskich firm ma jeszcze sporo w kwestiach ESG do zrobienia.
Zapracować na zaufanie swoich pracowników
Great Place To Work® przeprowadził w maju 2024 r. globalne badanie, które objęło tylko w samej Europie, łącznie z Polską, ponad 26 tysięcy pracowników typowych miejsc pracy. Czym różni się polski pracownik typowego miejsca pracy od swoich koleżanek i kolegów z innych europejskich krajów? Przede wszystkim jest znacznie bardziej sceptyczny i nieufny wobec swojego pracodawcy. Na pytanie o stopień zaufania wobec decyzji podejmowanych przez przełożonych 70 procent europejskich pracowników oceniło go jako duży i bardzo duży. W Polsce skłonnych zaufać pracodawcy w podobnym stopniu było tylko 53 procent. Nie zaskakuje więc fakt, że także ocena uczciwości i etyki podejmowanych przez firmę działań biznesowych wypadła u nas gorzej w porównaniu z Europą. Podczas gdy 60 procent europejskich pracowników jest przekonana o uczciwości firmy i stosowaniu się przez nią do zasad etyki w biznesie, w Polsce takiego zdania jest tylko 47 procent. Krytyczna ocena firmy pod kątem ogólnego zaufania do niej i przekonania o przestrzeganiu najwyższych standardów etycznych w biznesie może być kluczem do zrozumienia, dlaczego także działania ESG są bardziej krytycznie oceniane w Polsce przez pracowników.
Zrównoważony rozwój to nie tylko zielona transformacja
Kryteria zrównoważonego rozwoju w ujęciu ESG (Environmental, Social, Governance) nie skupiają się jedynie na ekologii, bo kwestie środowiskowe są tylko jednym z trzech filarów tej koncepcji. Niemniej pracownicy typowych miejsc pracy w Europie właśnie wobec działań swoich firm na rzecz ochrony środowiska wykazali największy sceptycyzm: jedynie 43 procent europejskich respondentów było skłonnych zgodzić się ze stwierdzeniem, że ich organizacja, podejmując decyzje biznesowe, bierze pod uwagę ich wpływ na środowisko. Wśród polskich pracowników ten odsetek był jeszcze niższy, bo tak zadeklarowało jedynie 36 procent. Nie jest wykluczone, że są to konsekwencje nadużywania przez wiele firm zielonego przekazu, zwłaszcza kiedy nie ma on odzwierciedlenia w rzeczywistych działaniach proekologicznych.
W badaniu Great Place To Work® pracownicy typowych miejsc pracy zostali zapytani także o kwestie społeczne, które w koncepcji ESG są bardzo mocno eksponowane jako niezbędny element zrównoważonego rozwoju firmy. Ze stwierdzeniem, że decyzje biznesowe firmy mają znacząco pozytywny wpływ na społeczeństwo zgodziło się 50 procent pracowników w Europie. Jeśli chodzi o opinie polskich pracowników, to i tu wykazali się oni większą rezerwą, bo za takim stwierdzeniem opowiedziało się 38 procent. Podobnie rozłożyły się głosy przy pytaniu o znacząco pozytywny wpływ działań firmy na dobrostan ludzi. Kiedy w Europie zgadza się z takim stwierdzeniem 50 procent pracowników, to w Polsce jest ich tylko 36 procent.
ESG to już nie trend, a kwestia wiarygodności współczesnej organizacji
Odpowiedzialność za środowisko, poszanowanie praw człowieka i równość w traktowaniu innych ludzi nabiera coraz większego znaczenia w życiu prywatnym wielu osób, które nie tylko oczekują, że pracodawcy będą podzielać te wartości, ale także chcą, aby ich decyzje miały realny wpływ na otoczenie. Z ostatniego raportu SEC Newgate ESG Monitor[1] wynika, że dla ponad 60 procent Polek i Polaków kwestie związane ze zrównoważonym rozwojem są ważne, a blisko 75 procent oczekuje, że firmy będą podejmowały działania mające pozytywny wpływ na otoczenie.
Coraz częściej także kadra kierownicza zdaje sobie sprawę, że uwzględnianie wszystkich obszarów ESG w zarządzaniu jest niezbędne, nawet jeśli firma bezpośrednio nie jest jeszcze objęta nadchodzącymi regulacjami w sprawie raportowania. Wyzwaniem dla pracodawców będzie nie tylko opracowanie rozwiązań skupiających się na relacjach społecznych i pracowniczych obejmujących takie aspekty, jak: warunki pracy i bezpieczeństwo, różnorodność, polityka włączania i równego traktowania, transparentność, etyka czy stosowanie zasad ładu korporacyjnego. Przy tak wysokim stopniu nieufności ze strony pracowników najważniejsze będzie przekonanie ich, że głoszona wizja i strategia firmy ma odzwierciedlenie w codziennej rzeczywistości. Chwilowo tylko 43 procent pracowników typowego miejsca pracy w Polsce jest skłonne polecić swoje miejsce pracy znajomym, a 25 procent jednoznacznie zadeklarowało, że zacznie aktywnie poszukiwać nowej pracy jeszcze w tym roku.
[1] SEC Newgate ESG Monitor: https://secnewgate.com/esg-monitor/reports/poland-report-2023/.