Z danych GUS wynika, że na koniec września 2023 roku cudzoziemcy stanowili 6,5% osób wykonujących pracę w Polsce. Zatrudnianie obcokrajowców pozwala rozwiązać problem braków kadrowych, które w ostatnich latach spędzają przedsiębiorcom sen z powiek. Dowiedz się, co zrobić, aby legalnie zatrudnić obywatela innego kraju.
Na skróty:
Zezwolenie na pracę w Polsce – kiedy jest potrzebne?
Obowiązki pracodawcy w związku z zatrudnieniem pracownika z innego państwa wynikają z obywatelstwa.
-
Obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej, państw EOG (Norwegii, Islandii i Liechtensteinu oraz Szwajcarii) – mogą wykonywać pracę na terenie naszego kraju bez zezwolenia na pracę. Jeśli przekroczy ona czas 3 miesięcy, konieczne jest wówczas zgłoszenie tego faktu we właściwym urzędzie wojewódzkim.
-
Obywatele Ukrainy, Białorusi, Armenii, Gruzji oraz Mołdawii korzystają z uproszczonego trybu legalizacji zatrudnienia, co oznacza, że mogą pracować na podstawie zarejestrowanego oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy.
-
Obywatele innych państw muszą uzyskać zezwolenie na pracę.
Legalizacja pobytu – jakie dokumenty pozwalają na przebywanie i pracę na terenie Polski?
Procedura legalizacji zatrudnienia cudzoziemca może zostać uruchomiona jedynie wtedy, kiedy posiada on prawo do przebywania na terytorium Polski. Może być regulowane w ramach ruchu bezwizowego (obowiązuje wyłącznie dla wybranych krajów), na podstawie wizy Schengen, krajowej wizy typu D lub karty pobytu. Do wykonywania pracy w Polsce uprawnia też obcokrajowca zezwolenie na pobyt czasowy. Istnieje ponadto możliwość ubiegania się o wydanie wizy pracowniczej. W tej sytuacji jednak pracownik musi przedłożyć aktualne oświadczenie o powierzeniu pracy lub zezwolenie na pracę.
Ale uwaga! Nie każda wiza umożliwia cudzoziemcowi zatrudnienie i legalizację pobytu w Polsce. Przykładem jest np. wiza turystyczna, która nie uprawnia do pracy na terenie naszego kraju. Ponieważ wspomniana legalizacja wiąże się z szeregiem formalności, pracodawcy często decydują się na skorzystanie z usług firm zewnętrznych. Kompleksowe wsparcie w procesie rekrutacyjnym oraz szybką i sprawną legalizację zatrudnienia cudzoziemców oferuje Qlevel.
Warto także wspomnieć, że od 24 lutego 2022 roku obywatele Ukrainy, którzy nie posiadają dokumentów pobytowych i przebywają na terenie Polski w związku z konfliktem zbrojnym, mają możliwość legalnego pobytu w naszym kraju do 30 września 2025 roku. Objęcie obywateli Ukrainy takim przepisem potwierdza status UKR nadawany podczas rejestracji pobytu w urzędzie miasta lub gminy.
Legalizacja zatrudnienia cudzoziemców spoza UE – jak przebiega?
Jak przebiega legalizacja zatrudnienia cudzoziemców spoza Unii Europejskiej i krajów EOG? Proces można przeprowadzić w ramach dwóch procedur:
-
oświadczeniowej – zatrudnienie obcokrajowca legalizuje oświadczenie o powierzeniu mu pracy;
-
zezwoleniowej – zatrudnienie osoby spoza UE odbywa się w oparciu o zezwolenie na pracę.
Pierwsza procedura jest krótsza i mniej czasochłonna. Jest powszechnie stosowana dla obywateli Ukrainy, którzy po 24 lutego 2022 zaczęli masowo napływać do Polski w związku z konfliktem zbrojnym. W tym przypadku pracodawca jest zobowiązany złożyć w urzędzie pracy wniosek o zarejestrowanie oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi. Urząd ma 7 dni na rejestrację wniosku i legalizację pracy w Polsce. Na tej podstawie obcokrajowiec może świadczyć pracę na rzecz danego pracodawcy przez 6 miesięcy.
Nieco dłuższa jest procedura zezwoleniowa, w ramach której legalizacja zatrudnienia przebiega wieloetapowo. Pierwszym jest tzw. test rynku pracy, który obejmuje zgłoszenie przez pracodawcę oferty zatrudnienia do urzędu pracy właściwego ze względu na lokalizację firmy. Następnie, w przypadku braku chętnych z kraju, składa się wniosek do Urzędu Wojewódzkiego o pozwolenie na zatrudnienie obcokrajowca. Czas oczekiwania na decyzję wynosi od 2 do 4 tygodni. W przypadku pozytywnego rozpatrzenia sprawy cudzoziemiec może świadczyć pracę na rzecz danego pracodawcy przez okres 3 lat.
Napływ obywateli z innych krajów stworzył nowe perspektywy dla pracodawców. W przypadku braków kadrowych mogą oni w wielu przypadkach liczyć na wsparcie cudzoziemców. Zanim jednak to nastąpi, konieczna jest legalizacja pobytu osoby spoza UE. Przedsiębiorca jest zobowiązany dopełnić formalności związane z legalizacją zatrudnienia cudzoziemca.
