Według ostatnich danych fundacji GrowSpace na bazie statystyk Komendy Głównej Policji, z roku na rok rośnie ilość podjętych oraz skutecznych prób samobójczych wśród niepełnoletnich.
– Statystyka nie oddaje w stu procentach skali problemu. Nie wszystkie próby samobójcze są rejestrowane przez systemy policyjne. Na psychiatryczne oddziały dziecięce trafiają rocznie setki młodych ludzi po próbach samobójczych lub z tendencjami destrukcyjnymi. System wymaga głębokiej zmiany – mówi prezes Okręgowej Rady Lekarskiej w Szczecinie Michał Bulsa.
- W 2023 roku polska policja zarejestrować miała 2139 prób samobójczych wśród dzieci i młodzieży, z czego 146 zakończyło się zgonem. W aż ośmiu województwach zanotowano wzrost wobec roku 2022. W województwie zachodniopomorskim udanych prób samobójczych w roku 2023 było 10. Więcej niż w roku 2022.
Nie tylko psychiatrzy, ale i pediatrzy i lekarze POZ powinni być wrażliwi na młodzież w kryzysie psychicznym
Każdy wzrost, jaki odnotowywany jest w statystykach w temacie suicydalnym jest martwiący. Ta liczba sukcesywnie z roku na rok rośnie.
– To alarm, który powinien być zauważony przez rządzących w Polsce, kondycja psychiczna młodych ludzi jest bardzo zła i bez nowych inicjatyw oraz szerszego zgłębienia tego tematu nie będzie szans na lepsze statystyki w najbliższych latach – przyznaje dr n. med. Piotr Podwalski, lekarz psychiatra.
Wiadomo, że w najbliższych miesiącach psychiatria dziecięca zostanie wsparta dodatkowymi środkami z budżetu Państwa. Dofinansowany zostanie także Dziecięcy Telefon Zaufania.
– Potrzeba jest reforma ochrony zdrowia dzieci i młodzieży w Polsce. Należy zwiększyć finansowanie tej dziedziny medycyny. Kolejna sprawa to przygotowanie miejsc, gdzie młodzi ludzie będą mogli przetrwać kryzys i wrócić do dobrostanu psychicznego. W takim miejscu powinien być dostępny lekarzy psychiatra. Nie możemy także ignorować tematu działania „z poziomu zero”. Działania u źródeł i psychoedukacja dzieci i młodzieży powinna być możliwie szeroka – dodaje ekspert Okręgowej Izby Lekarskiej w Szczecinie.
Dr n. med. Piotr Podwalski zauważa także, że analiza kryzysu suicydalnego wśród młodych ludzi to problem z którym powinni walczyć nie tylko psychiatry, ale i całe środowisko medyczne. Ważna jest tu rola lekarzy POZ oraz pediatrów.
– Identyfikacja kryzysu psychologicznego może być wykonana przez każdego profesjonalistę medycznego. Myślę, że może się zdarzyć, że osoby w kryzysie, częściej i szybciej trafią do lekarzy POZ lub lekarzy rodzinnych i tam mogą trzymać szybką pomoc. Dostępność do lekarzy psychiatrów jest ograniczona. Może się zdarzyć, że pediatra zabezpieczy pacjenta przed popełnieniem próby samobójczej – mówi dr n. med. Piotr Podwalski, lekarz psychiatra.
„Śniadanie bez telewizora i telefonu egzotyką większą niż daleka wycieczka”
Co leży u źródła problemów? Psychiatrzy nie mają wątpliwości, że żyjemy w bardzo trudnych czasach dla dzieci i młodzieży. Odczuwają oni presję zewnętrzną, ale i silną presję wewnętrzną. Jeżeli dziecko o dużej wrażliwości będzie mieć problemy natury rówieśniczej czy rodzicielskiej, jego poczucie własnej wartości może być na tyle niskie, że w jego głowie pojawią się rozwiązania destrukcyjne.
– W dzisiejszych czasach wymogi wobec dziecka stają się nieadekwatne do jego możliwości poznawczych. Każde dziecko w mniemaniu rodzica jest idealne. Dziecko ma więc wbudowany narcystyczny model ideału, ale nie zawsze jest w stanie temu oczekiwaniu sprostać. Dzieci coraz częściej nie mogą być zwykłymi dziećmi. Mają być geniuszami – mówi dr n. med. Ryszard Kamiński, specjalista psychologii klinicznej. – Kiedy okazuje się, że dziecko nie jest w stanie sprostać oczekiwaniom, to rodzi się w nim myśl, że nie jest wystarczająco dobre. Ta myśl może urosnąć do rozmiarów daleko idącej nieakceptacji samego siebie – dodaje.
– Chciałbym skierować swój komentarz do rodziców, w każdym przypadku to ognisko domowe jest pierwszym miejscem gdzie możemy wychwycić i czasem zażegnać problem na bardzo wczesnym etapie, bądź intensywnie rozpocząć poszukiwanie wsparcia. Nie jest to obowiązek, który można po prostu odhaczyć, zadając standardowe pytania zamknięte, na które uzyska się jedyną słuszną odpowiedź: dobrze. Tempo życia, bogacenie społeczeństwa, wysokie oczekiwania niestety spowodowały, że to nie oryginalne ubranie tylko osobista rozmowa staje się prawdziwym luksusem, a śniadanie bez telewizora i telefonu egzotyką większą niż daleka wycieczka. Postanowienie na każdy dzień roku 2024: rozmawiać, to nie zawsze się uda, ale trzeba próbować – dodaje lek. Aleksander Matysiak, lekarz rezydent, sekretarz Okręgowej Rady Lekarskiej w Szczecinie.
