Wielkie zmiany w branży TSL trwają w najlepsze od początku 2020 r. i jak na razie nic nie zwiastuje ich końca. Nowy rok to nowe wyzwania, ale też szansa na rozwój. Choć wszyscy jesteśmy zmęczeni brakiem stabilizacji, to postarajmy się przekuć to w pozytywy, takie jak szansa na umocnienie firmy, czy szukanie nowych dróg na jej ulepszenie, szczególnie w kontekście nadchodzącego 2022 roku – zaznacza Katarzyna Syta, Prezes Zarządu KAES Logistics.
2021 to drugi rok zdominowany przez pandemię. Chociaż wszyscy już zaczęli się przyzwyczajać do nowej rzeczywistości, nie pozostaje ona bez wpływu na funkcjonowanie całej branży, co jest chociażby widoczne w ostatnim czasie, kiedy to pojawiły się problemy z transportem w okresie przedświątecznym. I choć wydaje się, że największe problemy związane z sytuacją pandemiczną przewoźnicy mają już za sobą, to coraz silniej uwidacznia się problem niedoboru pojazdów na rynku, co bezpośrednio wynika z szeroko omawianego problemu braku kierowców zawodowych. Jednak pandemia to nie jedyne znaczące wyzwanie, przed którym branża stanęła w tym roku.
Na skróty:
Brexit i niedobór zawodowych kierowców
Do samego końca nie było wiadomo na jakich zasadach od 01.01.2021r. będzie można świadczyć przewozy do Wielkiej Brytanii. Początki dla całej branży były trudne i towarzyszyły im poważne zakłócenia w przesyłkach drobnicowych. Wszechobecna pandemia i znaczący wzrost sprzedaży e-commerce jedynie potęgowały ten problem. Dlatego sam początek roku był bez wątpienia najbardziej stresującym czasem, później sytuacja zaczęła powoli ulegać stabilizacji. Pomimo to ciągle uczymy się tej nowej rzeczywistości – Brexit był tak znaczącą zmianą, że potrzeba czasu, aby można było mówić o jakimkolwiek płynnym funkcjonowaniu. Jedną z głównych bolączek nasilonych przez wyjście Wielkiej Brytanii z UE, jest niedobór pojazdów oraz kierowców zawodowych. Niestety sytuacja ta nie poprawia się na tyle, ile byśmy chcieli. Brytyjska Agencja Normalizacyjna ds. Kierowców i Pojazdów chcąc ratować sytuację, w pewnym momencie zwiększyła liczbę przeprowadzanych egzaminów zawodowych na prawo jazdy do 3 tys. tygodniowo. Nie zapominajmy, że wszystko zostało spowite przez widmo pandemii – pilny transport był wstrzymywany na granicy ze względu na pozytywny wynik testu kierowcy. To oczywiście wiązało się ze stratą pieniędzy oraz szybkim szukaniem osoby na zastępstwo. Ograniczenia związane z Brexitem dały znać o sobie również pod koniec roku, kiedy stały się jedną z cegiełek tworzących mur, który skutecznie opóźniał świąteczne dostawy.
Pakiet Mobilności i postępująca cyfryzacja
Oczywiście należy również wspomnieć o Pakiecie Mobilności. Jego postanowienia wchodzą w życie, zmieniając przy tym dotychczasowe realia branży transportowej. Pierwsze zmiany już na dobre zagościły w naszej rzeczywistości, jednak już niebawem musimy przygotować się na kolejne – nowe zmiany legislacyjne wchodzą w życie już w lutym 2022 roku za sprawą decyzji podjętej 14 lipca 2021 r. Efektem nowej dyrektywy może być jeszcze większe przyspieszenie cyfryzacji w transporcie. Pandemia uświadomiła nam potencjał drzemiący w nowych technologiach i usprawniła jej rozwój w całej branży TSL. Okazało się również, że rynek e-commerce rozwija się w ogromnym tempie na skutek lockdownu. Ten trend pozostanie z nami na dłużej, ponieważ po prostu się sprawdził, a także zwiększył poczucie bezpieczeństwa i wygody konsumentów. Bezpośrednio przełożyło się to na branżę przewozu towarów – wzrósł popyt na usługi kurierskie, a także na firmy przewozowe, które są w stanie współpracować z e-commerce. Cyfryzacja to jednak nie tylko zalety – to też niestety źródło zagrożeń. Jednym z najpoważniejszych jest konkurencja, czyli np. cyfrowa spedycja. Coraz więcej rozwiązań technologicznych sprawia, że tylko firmy odpowiednio szybko wdrażające nowe rozwiązania utrzymują się na rynku. 2021 rok to był ostatni dzwonek na wprowadzenie w przedsiębiorstwie transportowym procesu cyfryzacji. Zwlekanie mogło okazać się zgubne, bo zmiany legislacyjne wprowadzone przez Pakiet Mobilności już niedługo mogą sprawić, że odnalezienie się w gąszczu przepisów bez wsparcia nowych technologii będzie mocno utrudnione.
Nowe wyzwania
Zdecydowanie największym wyzwaniem w 2022 rok będzie wprowadzenie od 2 lutego postanowienia Pakietu Mobilności, odnośnie diet i ryczałtów noclegowych. Co oznacza to w praktyce? Po zmianie przepisów pracodawca nie będzie mógł zaliczać należności z tytułu podróży służbowej, takich jak dieta i ryczałt na poczet wynagrodzenia kierowcy, które otrzymuje za pracę za granicą – dlatego zarówno diety, jak i ryczałty będą wypłacane osobno. Ponadto, przewidziany został również tzw. dodatek wyrównawczy, który będzie stanowił różnicę, pomiędzy płacami w Polsce i za granicą. Konsekwencją tych zmian będzie znaczący wzrost kosztów po stronie polskich przewoźników. Poprawa warunków pracy kierowców i konieczność kierowania ich na zasłużony odpoczynek to idea, z którą w pełni się zgadzamy, ale nie możemy zapominać również o drugiej stronie – tak radykalne zmiany i idący za nimi wzrost kosztów, niesie za sobą wzrost stawek i utratę konkurencyjności. Te zmiany nie spowodują większych konsekwencji dla Francji czy Niemiec, jednak będą odczuwane przez przedsiębiorców z takich państw, jak właśnie Polska, Estonia, Litwa, Łotwa i Rumunia. W 2022 r. wprowadzone zostaną również kolejne zmiany związane z Brexitem. Od 1 stycznia towary pochodzenia zwierzęcego importowane do Wielkiej Brytanii będą podlegać kontroli sanitarnej i fitosanitarnej. Warto przy ty zaznaczyć, że Unia Europejska jest kluczowym eksporterem artykułów spożywczych, w tym produktów pochodzenia zwierzęcego, do Wielkiej Brytanii. Również od lipca 2022 r. pojawi się wymóg składania deklaracji bezpieczeństwa dla towarów eksportowanych z UE do Wielkiej Brytanii. Obecnie takie deklaracje obowiązują tylko na kierunku odwrotnym (z Wielkiej Brytanii do Polski). Jak widać, zmiany szykowane na 2022 r. będą znaczące i odczuwalne dla całej branży.
Wielki znak zapytania
Jak zmieni się rzeczywistość branży TSL po wprowadzeniu dalszych postanowień Pakietu Mobilności? Jak przedsiębiorstwa odnajdą się w nowych, coraz bardziej cyfrowych realiach? To jedne z wielu pytań, które możemy sobie teraz zadać, jednak nie znajdziemy na nie odpowiedzi. Pamiętajmy jednak żeby się nie zniechęcać – zmiany niosą za sobą wielki potencjał, który można wykorzystać. W tej sytuacji spróbujmy tak podejść do 2022 r. jak do okazji na rozwój i zysk. W tym czasie warto skupić się na swojej firmie, zadbać o jej przyszłość w branży TSL i przygotować się na nadchodzący rok.
Katarzyna Syta, Prezes Zarządu KAES Logistics
