Zmiany w systemie RO e-transport: powszechna kontrola towarów wjeżdżających do Rumunii

System RO e-Transport służy do monitorowania przewozu towarów o podwyższonym ryzyku podatkowym na terenie Rumunii. Przepisy, które weszły w życie w styczniu 2024 r. poszerzyły zakres działania systemu, umożliwiając kontrolę wszystkich rodzajów towarów transportowanych przez teren kraju w ramach przewozów międzynarodowych.

Zmiany znalazły się w rozporządzeniu OUG 115/2023, za pośrednictwem którego rumuński ustawodawca wprowadził szereg zmian dotyczących systemu RO e-Transport. Nowe przepisy będą miały duży wpływ na drogowy przewóz towarów w tym kraju.

Monitoring na nowo

Kluczową zmianą jest objęcie kontrolą w ramach systemu RO e-Transport wszystkich towarów transportowanych przez teren Rumunii w ramach przewozów międzynarodowych.  Jej wdrożenie nakłada na organizatorów transportu nowe obowiązki związane z koniecznością zgłaszania danych dotyczących ładunków. Spoczywają one na:

• odbiorcy wpisanym w zgłoszeniu celnym przywozowym lub nadawcy wpisanym w zgłoszeniu celnym wywozowym w przypadku towarów podlegających operacjom przywozu/wywozu;
• beneficjencie w Rumunii, w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów;
• dostawcy w Rumunii, w przypadku wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów;
• prowadzącym skład celny, w przypadku towarów podlegających wewnątrzwspólnotowym transakcjom tranzytowym, zarówno w odniesieniu do towarów rozładowanych na terytorium Rumunii w celu składowania lub utworzenia nowej przesyłki z jednej lub większej liczby przesyłek towarów, jak i w odniesieniu do towarów załadowanych po składowaniu lub po utworzeniu nowej przesyłki na terytorium kraju z jednej lub większej liczby przesyłek.

Jakie dane trzeba zgłosić?

W systemie zgłasza się dane dotyczące nadawcy i beneficjenta, nazwy, cech, ilości i wartości przewożonych towarów, miejsc ich załadunku i rozładunku oraz szczegółów dotyczących użytych środków transportu.

– Na podstawie tych informacji system RO e-Transport wygeneruje unikalny kod dla przewożonych towarów, zwany kodem UIT, który musi być zostać udostępniony kierowcy – tłumaczy Lucica Kucharec, aplikantka radcowska w TC Kancelarii Prawnej.

Jakie przewozy będą kontrolowane?

Zmiany poszerzają zakres towarów podlegających kontroli, jednak nie wszystkie przewozy będą monitorowane przez system RO e-Transport. Dotyczy on wyłącznie pojazdów o maksymalnej dopuszczalnej masie co najmniej 2,5 tony, przewożących towary o łącznej masie brutto przekraczającej 500 kg lub o łącznej wartości co najmniej 10 tys. RON.

Monitoring towarów w praktyce

By kontrola towarów w systemie RO e-Transport mogła odbywać się sprawnie, przewoźnicy muszą zadbać o wyposażenie pojazdów w systemy umożliwiające bieżące zbieranie i przesyłanie informacji dotyczących położenia samochodu na całej trasie.

– Urządzenia muszą też pozwalać na rejestrację danych o nadawcy i odbiorcy, nazwie, cechach, ilości i wartości przewożonych towarów oraz miejscach załadunku i rozładunku. Równie istotna jest możliwość rejestrowania szczegółów dotyczących użytych środków transportu i wygenerowanego kod UIT. Kod ten musi zostać udostępniony kierowcy najpóźniej w momencie podstawienia pojazdu na drogowym przejściu granicznym w punkcie wjazdu do Rumunii, w miejscu przywozu lub w miejscu faktycznego wprowadzenia pojazdu do ruchu – mówi Lucica Kucharec, aplikantka radcowska w TC Kancelarii Prawnej.

Nowe obowiązki kierowców

Rozszerzenie katalogu monitorowanych towarów oznacza nowe obowiązki dla kierowców. W przypadku transportu drogowego towarów o wysokim ryzyku podatkowym oraz w ramach przewozu międzynarodowego, kierowca pojazdu jest zobowiązany do włączenia urządzenia pozycjonującego przed wjazdem na terytorium Rumunii. Może je wyłączyć dopiero po dostarczeniu towarów do zadeklarowanego miejsca dostawy lub po opuszczeniu terytorium kraju rozładunku.

– Dodatkowo, kierowca jest zobowiązany do przedkładania dokumentów transportowych i kodu UIT organom do tego upoważnionym na ich wniosek. Mogą go wystosować rumuńskie służby celne, organy skarbowe oraz funkcjonariusze i agenci rumuńskiej policji – wyjaśnia aplikantka radcowska TC Kancelarii Prawnej.

Kary grożące kierowcom za złamanie przepisów

Nowe przepisy obowiązują od początku 2024 roku, jednak kary za ich nieprzestrzeganie zaczną obowiązywać 1 lipca 2024 roku. Kierowcy mają więc kilka miesięcy na przystosowanie się do nowych realiów bez obaw o konsekwencje finansowe. Od lipca naruszenia wspomnianych wyżej obowiązków będą podlegać karze grzywny w wysokości od 5 do 10 tys. RON.

– Kara może zostać nałożona, jeśli kierowca naruszy obowiązek włączenia lub wyłączenia  urządzenia pozycjonującego w stosownym momencie. Grozi ona również, jeśli kierujący nie przedstawi dokumentów towarzyszących transportowi towarów monitorowanych przez system RO e-Transport, wraz z kodem UIT, na żądanie ANAF (rumuński urząd skarbowy), rumuńskiego organu celnego lub funkcjonariuszy policji – tłumaczy ekspertka TC Kancelarii Prawnej.

Wysokie grzywny dla osób prawnych

Ze znacznie wyższymi karami muszą liczyć się osoby prawne (m.in. odbiorcy, beneficjanci i dostawcy), które nie spełnią warunków określonych w nowych przepisach. W ich wypadku na karę złożyć się może grzywna w wysokości od 20 do nawet 100 tys. RON oraz konfiskata niezgłoszonych towarów wchodzących w skład ładunku. Katalog wykroczeń zagrożonych karą jest długi i obejmuje:

• naruszenie obowiązku zadeklarowania w systemie Ro e-Transport danych dotyczących międzynarodowego transportu towarów w sposób umożliwiający ich identyfikację za pomocą kodu UIT.
• stosowanie kodu UIT przez przewoźnika drogowego po upływie okresu ważności. Okres ważności kodu UIT wynosi pięć dni kalendarzowych lub 15 dni kalendarzowych w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów od daty zadeklarowanej jako rozpoczęcie transportu.
• rozładunek na terytorium Rumunii towarów będących przedmiotem wewnątrzwspólnotowych transakcji tranzytowych, z wyjątkiem towarów przeznaczonych do składowania lub utworzenia nowej przesyłki z jednej lub kilku przesyłek towarów.
• zgłoszenie w systemie RO e-Transport ilości innych niż rzeczywiste ilości w transporcie towarów.
• naruszenie obowiązku zapewnienia transferu aktualnych danych pozycjonowania pojazdu transportowego na całej trasie transportu towarów, monitorowanych przez system RO e-Transport.
• naruszenie obowiązku wyposażenia pojazdów transportowych w telekomunikacyjne urządzenia końcowe wykorzystujące technologie pozycjonowania satelitarnego i transmisji danych.
• niedostarczenie kierowcy otrzymanego kodu UIT,
• naruszenie obowiązku organizatora transportu lub odpowiednio przewoźnika w zakresie aktualizacji, w okresie ważności kodu UIT, informacji dotyczących identyfikacji pojazdu wykonującego przewóz drogowy w każdym przypadku, gdy ulegną one zmianie, przed jego ponownym dopuszczeniem do ruchu.
• naruszenie przez użytkowników systemu RO e-Transport obowiązku udostępnienia przewoźnikowi drogowemu kodu UIT odnoszącego się do przewożonych towarów, bezpośrednio lub za pośrednictwem organizatora transportu, w zależności od przypadku, najpóźniej w momencie przedstawienia pojazdu na drogowym przejściu granicznym przy wjeździe do Rumunii lub w miejscu przywozu, lub w momencie faktycznego dopuszczenia pojazdu do ruchu, w zależności od przypadku.
• modyfikacja danych zarejestrowanych w systemie RO e-Transport dotyczących przewozu towarów po podstawieniu pojazdu na drogowym przejściu granicznym przy wjeździe do Rumunii lub w miejscu przywozu, odpowiednio po faktycznym wprowadzeniu pojazdu do ruchu na drogach publicznych.
• naruszenie obowiązku zadeklarowania w systemie RO e-Transport danych transportowych dla wszystkich towarów przewożonych w przesyłce, jeżeli zawiera ona zarówno towary o wysokim ryzyku podatkowym, jak i inne towary nienależące do kategorii towarów o wysokim ryzyku podatkowym.