Bezpieczeństwo przeciwpożarowe i monitoring bezpieczeństwa składowisk odpadów

Podział na strefy pożarowe kluczowy dla bezpieczeństwa składowisk odpadów: Zasady ochrony przeciwpożarowej i zarządzania ryzykiem pożarowym.

Podział na strefy pożarowe to kluczowy element zabezpieczenia składowisk odpadów przed pożarami. Każda strefa powinna być oddzielona pasami wolnego terenu lub specjalnymi elementami oddzielenia pożarowego. Wielkość stref jest różna i zależna od ilości magazynowanych odpadów oraz ich charakterystyki. Inne wymogi dotyczą odpadów stałych, a inne dla ciekłych. Istotne znaczenie ma również to, czy odpady są palne oraz czy są składowane w budynkach, czy na otwartych placach.

Metody składowania odpadów, a ochrona przeciwpożarowa

Sposób składowania odpadów odgrywa istotną rolę w planowaniu ochrony przeciwpożarowej. Odpady mogą być być składowane w różny sposób tj. w stosach, pryzmach, kontenerach stalowych i z tworzyw sztucznych, zbiornikach stacjonarnych lub przenośnych. W zależności od charakteru odpadów, składowiska muszą być wyposażone w różne systemy przeciwpożarowe. I tak np. składowiska ciekłych odpadów palnych wymagają automatycznych systemów oddymiających (jeśli składowane są w budynkach), a także stałych lub półstałych urządzeń gaśniczych wodnych lub pianowych, które mogą być uruchamiane automatycznie lub ręcznie, w zależności od dostępności stałej obsługi tych urządzeń lub zakładowej straży pożarnej.

Dodatkowo, składowiska muszą być wyposażone w systemy sygnalizacji pożarowej lub urządzenia alarmowe, które automatycznie powiadamiają odpowiednie służby ratunkowe lub jednostki ochrony przeciwpożarowej. Niezbędne jest również wyposażenie składowisk w odpowiedni sprzęt gaśniczy, dostosowany do rodzaju składowanych odpadów.

Wymagania dot. ćwiczeń przeciwpożarowych

Na terenie składowisk, w których występują strefy lub pomieszczenia zagrożone wybuchem, konieczne jest przeprowadzanie co najmniej raz w roku ćwiczeń przeciwpożarowych. Regularne (co najmniej coroczne) ćwiczenia są również wymagane na składowiskach, których powierzchnia strefy pożarowej przekracza 1000 metrów kwadratowych, a łączna powierzchnia wszystkich stref z odpadami przekracza 2000 metrów kwadratowych.

W przypadku składowania palnych odpadów ciekłych, ćwiczenia powinny być przeprowadzane, gdy objętość tych odpadów przekracza 10 metrów sześciennych, a ich temperatura zapłonu nie przekracza 60 stopni Celsjusza. Jeśli temperatura zapłonu jest wyższa, to obowiązkowe ćwiczenia przeciwpożarowe są wymagane w przypadku składowania ponad 60 metrów sześciennych palnych odpadów ciekłych.

Składowiska muszą mieć zapewniony dostęp do odpowiedniej ilości wody gaśniczej. Obejmuje to dostęp do wodociągu o wydajności odpowiedniej do rodzaju odpadów, a w przypadku, gdy wymagane przepływy nie są zapewnione, dodatkowy zapas wody do celów gaśniczych powinien być zgromadzony w zbiornikach przeciwpożarowych, przystosowanych do poboru wody przez pompy pożarnicze.

Zarządzanie składowiskiem odpadów

Składowiska odpadów powinny być wyposażone w wizyjny system kontroli. Monitoring powinien obejmować całą powierzchnię składowanych odpadów oraz drogi dojazdowe w miejscu składowania. Ponadto, monitoring powinien obejmować pas zewnętrzny otaczający składowanie, o szerokości co najmniej pięć metrów. Kamery powinny być stacjonarne typu dzień-noc i automatycznie dostrajać się do aktualnych warunków oświetleniowych. Wizyjny system kontroli miejsca magazynowania lub składowania odpadów powinien przechowywać zapis obrazu przez co najmniej jeden miesiąc od momentu jego zarejestrowania.

Obowiązki zarządzającego składowiskiem:

1. prowadzenie wizyjnego systemu kontroli miejsc magazynowania lub składowania odpadów,
2. udostępnienie utrwalonego obrazu lub jego kopii na żądanie uprawnionych organów takich jak: organy kontrolujące gospodarkę odpadami, sądy, prokuratura, Policja, Krajowa Administracja Skarbowa, Straż Graniczna, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Centralne Biura Antykorupcyjnego,
3. zapewnienie środków technicznych umożliwiających całodobowy zapis obrazu i identyfikację osób przebywających w monitorowanym obszarze,
4. właściwe przechowywanie i zabezpieczenie zapisu obrazu przed dostępem osób nieuprawnionych oraz jego utratą, w szczególności wskutek jego zniszczenia lub kradzieży.

W przypadku magazynowania lub składowania materiałów palnych, takich jak:

• paliwo alternatywne i odpady przeznaczone do jego produkcji,
• papier i tektura,
• tekstylia,
• odpady wielkogabarytowe (z wyłączeniem odpadów metali),
• tworzywa sztuczne, w tym folia, oraz opony i inne odpady z gumy,
• drewno i odpady drewnopochodne,
• odpady pochodzące z przetwarzania odpadów komunalnych (z wyłączeniem odpadów pochodzących z termicznego przetwarzania),
• odpady wielomateriałowe złożone z materiałów wymienionych w punktach 2, 3, 5 lub 6,
• zarządzający składowiskiem ma obowiązek zapewnić wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska dostęp do obrazu z wizyjnego systemu kontroli w czasie rzeczywistym za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Przerwy w rejestracji obrazu są dopuszczalne tylko na potrzeby prac konserwacyjnych i nie mogą przekroczyć łącznie 48 godzin w ciągu roku. O planowanej przerwie należy powiadomić wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska z co najmniej trzydniowym wyprzedzeniem. Zarządzający składowiskiem powinien również pamiętać o umieszczeniu informacji o monitoringu wizyjnym przy wejściu na teren składowiska.

Autor: Radca Prawny Przemysław Ostrzyżek, Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy