W miniony piątek (16 sierpnia) z Bazy Vandenberg w Kalifornii wystartowała rakieta Falcon 9 firmy SpaceX. Wyniosła na orbitę ładunek złożony z wielu satelitów, a w tym polskiego Eagle Eye. Nie była to jednak jedyna polska technologia w tym locie. Na pokładzie Transportera 11 na orbitę poleciał także satelita Φ-sat-2 zbudowany przez Europejską Agencję Kosmiczną. KP Labs, polska firma specjalizująca się w technologiach sztucznej inteligencji dla sektora kosmicznego, opracowała algorytmy niezbędne do przetwarzania danych na pokładzie satelity.
Φ-sat-2 to nanosatelita Eueropejskiej Agencji Kosmicznej klasy 6U, który dzięki zaawansowanej technologii sztucznej inteligencji (AI) przetestuje nowe rozwiązania w dziedzinie obserwacji Ziemi i przetwarzania danych kosmicznych. Mierzący zaledwie 22 x 10 x 33 cm Φ-sat-2, jest wyposażony w wielospektralny instrument obrazujący Ziemię w siedmiu różnych pasmach widma elektromagnetycznego, od światła widzialnego po bliską podczerwień. Innowacyjność konstrukcji polega na implementacji algorytmów sztucznej inteligencji (AI), które na pokładzie satelity analizują i przetwarzają dane, a tym samym optymalizują proces przesyłania tylko użytecznych danych na Ziemię.
Jednym z kluczowych zadań Φ-sat-2 jest przetwarzanie zdjęć satelitarnych na potrzeby działań ratunkowych, np. po powodziach czy trzęsieniach ziemi. AI na pokładzie Φ-sat-2 umożliwia także autonomiczne wykrywanie i klasyfikację jednostek morskich, co może być użyteczne w monitorowaniu działalności, takich jak nielegalne połowy. Ponadto, satelita wykorzystuje AI do głębokiej kompresji obrazów, co zwiększa efektywność transmisji danych, a także wspiera wykrywanie zanieczyszczeń morskich oraz monitorowanie pożarów na Ziemi.
KP Labs opracowało aplikację do wykrywania chmur na potrzeby misji Φsat-2. Aplikacja ta wstępnie przetwarza obrazy satelitarne, identyfikując i usuwając obszary pokryte chmurami, co pozwala na przesyłanie do dalszej analizy jedynie precyzyjnych i wartościowych danych. To rozwiązanie jest kluczowe dla misji, ponieważ chmury mogą zasłaniać istotne cechy na obrazach, utrudniając analizę zmian środowiskowych. Dzięki temu procesowi eliminacji niepotrzebnych danych, aplikacja optymalizuje wykorzystanie zasobów satelity i poprawia jakość zbieranych informacji, co zwiększa dokładność i efektywność kolejnych aplikacji AI na pokładzie, prowadząc do bardziej wiarygodnych i terminowych analiz.
„Nasze uczestnictwo w misji Φsat-2 jest dowodem naszych bogatych kompetencji w przetwarzaniu danych na pokładzie satelitów. Od 2023 roku stworzone przez nas technologie zostały pięć razy wysłane w kosmos, co umacnia naszą pozycję wśród liderów polskiego sektora kosmicznego. Dodatkowo nasze jednostki oraz algorytmy przetwarzania danych są aktualnie wdrażane w kilku kolejnych misjach. Trzeba jednak zaznaczyć, iż praca nad Φsat-2 była dla nas szczególnie ważna, jako że był to jeden z pierwszych projektów, w które się zaangażowaliśmy. Jesteśmy dumni z udziału w tej misji i z niecierpliwością czekamy na jej wyniki.”
mówi Michał Zachara, Wiceprezes zarządu KP Labs, podkreśla znaczenie wkładu firmy:
Wykorzystanie tej technologii w misji satelitarnej ESA to efekt nieocenionej pracy zespołu KP Labs. Firma z Gliwic testuje już swoje rozwiązania w lotach orbitalnych – między innymi 11 listopada 2023 roku na orbicie umieściła satelitę Intutution-1. Na jego pokładzie znajduje się zaprojektowana przez KP Labs jednostka przetwarzania danych (DPU) Leopard. Wykorzystuje ona algorytmy uczenia maszynowego i sztucznej inteligencji do autonomicznego przetwarzania danych bezpośrednio na orbicie. Leopard DPU jest zdolny do wykonywania aż trzech bilionów operacji na sekundę, co znacząco przyspiesza proces analizy danych.
Misja Φ-sat-2 została opracowana przez ESA we współpracy z Open Cosmos jako głównym wykonawcą. Konsorcjum przemysłowe obejmuje także firmy Ubotica, CGI, CEiiA, GEO-K, KP Labs oraz SIMERA.
