Projekt ustawy wdrażającej zmiany w prawie dewizowym, zaprezentowany przy okazji prac nad implementacją unijnego rozporządzenia MiCA, może znacząco wpłynąć na rynek kantorów internetowych w Polsce. Proponowane regulacje zakładają pełne objęcie działalności tych podmiotów nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego (KNF), poprzez wprowadzenie obowiązku uzyskania odpowiednich licencji lub wpisu do rejestrów instytucji płatniczych. Przedsiębiorcy, którzy nie dostosują się do nowych wymagań w ciągu trzech miesięcy od wejścia przepisów w życie, będą zmuszeni zaprzestać działalności. Nowelizacja wprowadza również surowe sankcje za naruszenia, w tym grzywny do 5 mln czy karę pozbawienia wolności do dwóch lat. Nowe przepisy zmierzają do uporządkowania rynku, eliminacji tzw. szarej strefy oraz zapewnienia większego bezpieczeństwa transakcji dla klientów. Jednocześnie wiążą się z istotnymi kosztami dla przedsiębiorców, co może wpłynąć na ceny usług oferowanych przez kantory internetowe a nawet upadek większości z nich – prognozuje Daria Karwan, radca prawny, kierownik Działu Prawnego Mennicy Skarbowej.
Dotychczas kantory internetowe działały częściowo w szarej strefie. W przeciwieństwie do kantorów stacjonarnych nie miały obowiązku uzyskiwania wpisu do rejestru działalności kantorowej prowadzonego i nadzorowanego przez Narodowy Bank Polski (NBP) oraz spełniania szeregu obowiązków np. prowadzenia odpowiedniej ewidencji. Inicjatorem zmian w Prawie Dewizowym było Ministerstwo Finansów, które w listopadzie wystąpiło z wnioskiem o pilne uregulowanie działalności tzw. internetowych kantorów walutowych, tłumacząc to brakiem nadzoru Komisji Nadzoru Finansowego (KNF), co według ministerstwa mogło narażać klientów na znaczne straty finansowe. Nowelizacja wprowadza istotne zmiany, takie jak zdefiniowanie bezgotówkowych krajowych i zagranicznych środków płatniczych oraz bezgotówkowej wymiany walut, co zostało ujęte w art. 2 ust. 18 a–c. Doprecyzowano również, że wymiana walut w formie bezgotówkowej może być realizowana wyłącznie za pośrednictwem rachunków płatniczych. Ponadto ustalono, iż działalność gospodarcza polegająca na bezgotówkowej wymianie walut może być prowadzona jedynie przez dostawcę usług płatniczych, który prowadzi dla klienta rachunek płatniczy.
W praktyce oznacza to, że kantory internetowe, aby dalej mogły legalnie prowadzić swoją działalność będą musiały uzyskać licencję krajowej instytucji płatniczej (KIP) bądź wpis do prowadzonego przez KNF rejestru małych instytucji płatniczych (MIP). Procedura – w zależności od wybranej opcji – jest mniej lub bardziej sformalizowana i czasochłonna. Podmioty, które nie dostosują się do nowych przepisów w przeciągu trzech miesięcy od ich wejścia w życie będą musiały zakończyć działalność. Pozwoli to na objęcie nadzorem KNF podmiotów do tej pory funkcjonujących w tzw. „szarej strefie”. Nowelizacja wprowadza również zmiany w ustawie o usługach płatniczych obejmujące przepisy karne stanowiące, iż „prowadzenie działalności w zakresie usługi bezgotówkowej wymiany walut z naruszeniem prawa dewizowego, podlega grzywnie do 5 mln zł albo karze pozbawienia wolności do lat dwóch albo obu tym karom łącznie”. Wprowadzenie takich sankcji ma na celu minimalizację ryzyka naruszeń i zwiększenia skuteczności regulacji.- komentuje Daria Karwan, radca prawny, kierownik Działu Prawnego Mennicy Skarbowej.
Projektowane zmiany będą miały dwojaki wpływ na klienta kantoru internetowego. Z jednej strony, korzystanie z usług podmiotów prowadzących działalność regulowaną i nadzorowaną przez KNF w zakresie ustawy o usługach płatniczych przyczyni się do bezpieczeństwa transakcji, co w konsekwencji pomoże zapobiec sytuacjom, w których kantory nie wywiązują się ze swoich zobowiązań finansowych. Z drugiej jednak strony spełnienie szeregu dodatkowych wymagań może wpłynąć na koszty usług, co ostatecznie przełoży się na portfel klienta, ponieważ firmy będą musiały pokryć koszty związane z dostosowaniem się do nowych regulacji, co może prowadzić do podwyżki prowizji za wymianę.
Oczywiście zyskają na tym także banki, które również prowadzą kantory wymiany walut. Można się spodziewać, że część osób korzystających do tej pory z niezależnych kantorów online będzie częściej korzystać z usług tych właśnie podmiotów sektora finansowego. Niektóre kantory internetowe, które już wcześniej spełniały wymagania regulacyjne, posiadając wpis do rejestru MIP lub KIP, będą przygotowane na nadchodzące zmiany. Inne natomiast, dopiero teraz rozpoczną proces dostosowywania swojej działalności do nowych wymogów, bądź zakończą prowadzenie działalności. dodaje Daria Karwan, radca prawny, kierownik Działu Prawnego Mennicy Skarbowej.
Wielu przedsiębiorców uważa, że nowe przepisy są zbyt restrykcyjne i mogą doprowadzić do eliminacji mniejszych firm z rynku. Pojawiają się również wątpliwości, czy nowe regulacje skutecznie zapobiegną problemom, z jakimi borykał się rynek (szczególnie po kontrowersjach związanych z działalnością Cinkciarz.pl). Wydaje się, że powyższe zmiany są próbą odpowiedzi na aktualne problemy, jednak nie brakuje również głosów, które wskazują na ryzyko zbyt daleko idącego ograniczenia konkurencji na rynku kantorów internetowych.