Przedłużająca się stagflacja w zachodniej Europie, w tym w Niemczech, może spotęgować pogorszenie koniunktury w Europie Środkowo-Wschodniej, prawdopodobnie wpychając większość gospodarek Europy Środkowo-Wschodniej w całoroczną recesję w 2023 r. i zwiększając presję inflacyjną. Ten scenariusz może zaważyć na profilach fiskalnych, zewnętrznych i monetarnych państw Europy Środkowo-Wschodniej. (…) Wynikające z tego ujemne odchylenie od bazowych prognoz wzrostu byłoby najwyższe dla Słowacji, a najniższe dla Polski, z większością gospodarek Europy Środkowo-Wschodniej w próbie, poza Rumunią, gdzie wzrost będzie nieznacznie powyżej zera, kurcząc się w ujęciu całorocznym, stwarzając trudne kompromisy i wyzwania dla decydentów.
Zdolność rządów Europy Środkowo-Wschodniej do zabezpieczenia i wykorzystania funduszy dostępnych w ramach różnych instrumentów UE
Zdaniem analitykó S&P Węgry i Polska są szczególnie narażone na ryzyko opóźnień w niektórych funduszach UE. KE tymczasowo zamroziła część transferów z UE na Węgry w ramach unijnego mechanizmu warunkującego praworządność. Uwolnienie tych środków uzależnione jest od pomyślnego wdrożenia konkretnych reform. Tymczasem w Polsce pierwsza wypłata środków RRF może zostać przesunięta na koniec tego roku lub nawet 2024 ze względu na nierozwiązane obawy KE dotyczące reformy polskiego sądownictwa. W obu przypadkach wydaje się, że opóźnienia były jednym z czynników wpływających na nastroje inwestorów zagranicznych, powodując wahania kursów walut i rentowności obligacji rządowych. Założeniem bazowym S&P jest to, że oba kraje i władze UE prawdopodobnie znajdą kompromis, odblokowując fundusze, biorąc pod uwagę nieodparte powody ekonomiczne i geopolityczne ku temu. To powiedziawszy, istotne i przedłużające się ograniczenie transferów z UE może zaważyć na wzroście, bilansie płatniczym i perspektywach budżetowych nie tylko w 2023 r., ale także w średnim okresie. Od dawna podkreślano, że to jeden z czynników pogarszających sytuację tych państw.
S&P prognozuje, że w 2023 r. Polska odnotuje deficyt fiskalny na poziomie blisko 6% PKB – najwyższy od ponad dekady, z wyłączeniem okresu pandemii w 2020 r. Czechy odnotują deficyt w wysokości około 4,4% PKB. W obu przypadkach zakładamy normalizację polityki fiskalnej od 2024 r. Inne kraje, takie jak Węgry, które mają wysokie zadłużenie i wysokie koszty finansowania, czy Bułgaria, która stosuje system izby walutowej i musi zachować konserwatyzm fiskalny, prawdopodobnie zachowają ostrożność fiskalną lub spróbują skonsolidować swoje deficyty budżetowe.
