Połowa obywateli Ukrainy przebywających w Polsce przyjechała do naszego kraju z dziećmi, a 70% z nich wysłało pociechy do polskich szkół i przedszkoli – wynika z badania „Obywatele Ukrainy na polskim rynku pracy. Nowe wyzwania i perspektywy” przeprowadzonego przez Platformę Migracyjną EWL, Fundację EWL oraz Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego.
Badanie pokazało, że w stosunku do 2021 roku odsetek obywateli Ukrainy przebywających w Polsce z dziećmi wzrósł z 11% do 50%. Nie tylko uchodźcy wojenni przyjechali do Polski z dziećmi (66%), ale także mieszkający w Polsce migranci zarobkowi ściągnęli swoje dzieci do naszego kraju (40%).
Zdaniem autorów badania, elementy, które odegrały kluczową rolę w podjęciu decyzji o ściągnięciu swoich dzieci do naszego kraju wśród migrantów przedwojennych, to ułatwiony dostęp ukraińskich obywateli do opieki medycznej oraz edukacji w Polsce, umożliwiony tzw. ustawą specjalną.
W ciągu ostatniego półtora roku zaobserwowano pięciokrotny wzrost liczby obywateli Ukrainy przebywających w naszym kraju z dziećmi. Przerodziło się to w ogromne wyzwanie dla polskiego systemu edukacji oraz ochrony zdrowia. Niemniej jednak Polska poradziła sobie z tą sytuacją, przyjmując do szkół i przedszkoli ponad 180 tys. dzieci i młodzieży z Ukrainy, którzy przybyli do naszego kraju po wybuchu agresji rosyjskiej – komentuje wyniki badań Mariya Kuzenko, dyrektorka operacyjna Fundacji EWL.
Co trzeci obywatel Ukrainy w Polsce deklaruje, że jego dzieci korzystają wyłącznie z polskiego systemu edukacji. Z kolei 38% badanych przyznaje, że korzysta z obydwu systemów, a jedynie 27% respondentów — wyłącznie z ukraińskiego systemu kształcenia w trybie zdalnym. 
W przypadku uchodźców wojennych z Ukrainy podział ten jest bardzo wyrównany. Na ukraiński i polski system edukacji wskazało po 32% badanych, a na obydwa 34%. W przypadku migrantów przedwojennych odczuwalna jest przewaga polskiego systemu edukacji (32%) albo połączeniu systemów polskiego i ukraińskiego. Jedynie 22% osób, które przyjechały do Polski przed wybuchem wojny, deklaruje, że ich dzieci w Polsce korzystają wyłącznie z ukraińskiego systemu edukacji w trybie online.
Ukraińscy rodzice chętnie zapisują swoje dzieci do polskich szkół z powodu możliwości integracji i spędzenia czasu z polskimi rówieśnikami, a także ze względu na konieczność podjęcia przez rodziców pracy w tym czasie. Dlatego, tak istotne jest zagwarantowanie migrantom i uchodźcom jednoczesnej możliwości pracy, rozwoju i opieki nad dziećmi – dodaje Mariya Kuzenko.
39% obywateli Ukrainy pozytywnie ocenia kwestię zapewnienia opieki nad dziećmi w Polsce, co umożliwia im podjęcie pracy albo dokształcania się. Z kolei 40% uważa, że pomoc w tym zakresie jest niedostateczna. Zdaniem autorów badania, jest to wyraźny sygnał do działań, jeżeli polskiej gospodarce zależy na skutecznej aktywizacji zawodowej kobiet.
Badanie z obywatelami Ukrainy przebywającymi w Polsce zostało przeprowadzone w dniach 4–13 marca 2023 roku za pomocą wywiadów bezpośrednich F2F w kilkunastu miejscowościach Polski na próbie liczącej łącznie N=500 dorosłych obywateli Ukrainy, zarówno migrantów przedwojennych, jak i uchodźców wojennych z Ukrainy. Kwestionariusz badania został opracowany przez Platformę Migracyjną EWL oraz Studium Europy Wschodniej UW z wykorzystaniem części pytań zgłoszonych przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, Urząd do Spraw Cudzoziemców i Biuro Bezpieczeństwa Narodowego.
