Ponad połowa badanych firm wciąż doświadcza częściowych lub całkowitych braków kompetencyjnych i kadrowych w działach finansowych, co stanowi poważne wyzwanie dla rozwoju tej funkcji. Największą lukę kompetencyjną CFO dostrzegają w obszarze technologii i IT – wynika z badania przeprowadzonego przez KPMG w Polsce we współpracy z Klubem CFO. Chociaż zdecydowana większość firm wykorzystuje systemy klasy ERP to wciąż jedna na trzy organizacje tworzy dane zarządcze dostosowując manualnie dane księgowe. 49% ankietowanych CFO przyznaje, że największym potencjałem do automatyzacji w finansach jest obszar fakturowania. W kontekście zachodzących zmian legislacyjnych dot. czynników ESG niepokojący jest fakt, że 80% organizacji wciąż nie wdrożyło praktyk dotyczących zarządzania danymi klimatycznymi i raportowania ich w swojej organizacji.
Na skróty:
Dyrektorzy finansowi planują podwyżki cen
Wyniki tegorocznego badania KPMG w Polsce przeprowadzonego we współpracy z Klubem CFO wskazują, że jednym z najważniejszych wyzwań z perspektywy badanych dyrektorów finansowych jest utrzymanie płynności finansowej. Większość firm w pierwszej kolejności zwraca uwagę na efektywne zarządzanie kapitałem obrotowym oraz pozyskiwanie dodatkowego finansowania. Inflacja i ceny energii bezsprzecznie wpływają na decyzje strategiczne w zakresie polityki cenowej. 49% ankietowanych CFO przyznało, że rozważa nawet dziesięcioprocentowe podwyżki cen w 2024 roku. Natomiast jeden na dziesięciu ankietowanych planuje podwyżki przekraczające 10%. Utrzymanie cen na poziomie z 2023 roku zadeklarowało 39% badanych. Z kolei na rentowność i konkurencyjność firmy na rynku wpływa odpowiednia wysokość marż. W 2024 roku prawie dwie trzecie ankietowanych CFO zamierza utrzymać je na poziomie zbliżonym do tego z 2023 roku. Kolejne 27% przewiduje ich wzrost, a jedynie co dziesiąty ankietowany zadeklarował obniżkę. Jednocześnie liczbę etatów zamierza zwiększać 1/3 badanych firm.
Obszar technologii największa luką kompetencyjną pracowników działów finansowych
W obliczu współczesnych wyzwań biznesowych kluczowe staje się skuteczne zarządzanie ryzykiem oraz adaptacja do zmieniających się warunków rynkowych. Priorytetem jest także wspieranie i rozwijanie kompetencji pozwalających na efektywne wykorzystywanie zaawansowanej analizy danych oraz obsługę narzędzi finansowych opartych na nowych technologiach. Tymczasem niemal połowa badanych firm wciąż doświadcza częściowych braków kompetencyjnych i kadrowych w działach finansowych. 16% firm zmaga się z jednoznacznym deficytem kompetencji pracowników. Obszar technologii i IT został wskazany przez CFO jako największa luka kompetencyjna i jednocześnie priorytet rozwojowy. Aż 55% ankietowanych twierdzi, że w tym zakresie występują braki w umiejętnościach, a 61% uważa ten obszar za priorytet pod kątem podnoszenia kwalifikacji. Ankietowani dyrektorzy finansowi zgłaszają również trudności ze znalezieniem odpowiednio wykwalifikowanych pracowników. Dla 72% z nich wyzwaniem jest znalezienie odpowiednich kandydatów, a ponad połowa wskazała, że problematyczne jest również zatrzymanie ich w firmie.
Postęp technologiczny i cyfryzacja wymagają inwestycji w nowe narzędzia i systemy informatyczne, a także rozwijania umiejętności w dziedzinie finansów cyfrowych. Wyniki badania wskazują, że CFO największą lukę kompetencyjną widzą w zakresie nowych technologii i IT, co wytycza priorytetowy kierunek prac nad postępem. Budujące jest to, że automatyzacja funkcji finansowych w organizacjach rozpoczęła się i trwa, jak zadeklarowało 43% badanych, co potwierdza, że pozostajemy w procesie niezbędnych zmian – mówi Dagmara Wojnar, Partner Associate, Head of CFO Advisory w KPMG w Polsce.
Proces planowania finansowego trwa za długo zdaniem 43% CFO
O stopniu zaawansowania i jakości współpracy pomiędzy działem finansowym i pozostałymi jednostkami przedsiębiorstwa świadczy m.in. sposób gromadzenia, przetwarzania i wykorzystywania danych. Jedna trzecia badanych firm w Polsce praktykuje manualne dostosowywanie danych księgowych do potrzeb informacji zarządczej. Niewiele mniej, bo 29% organizacji, definiuje dane księgowe jako te same, co dane zarządcze. To wyższy odsetek odpowiedzi w porównaniu do wyników analogicznego badania z 2022 roku. Niewielka część ankietowanych CFO zadeklarowała, że w ich organizacjach funkcjonuje bardziej zaawansowany technologicznie system raportowania. Wykorzystywanie bazy danych (Data Mart), z której zasilane są predefiniowane raporty zadeklarowało 14% z nich, natomiast rozwiązań BI oraz predefiniowanych automatycznie raportów na bazie księgi głównej jedynie 12% respondentów.
W miarę postępu transformacji cyfrowej firmy zyskują dostęp do nowych modeli biznesowych, usprawniając obsługę klienta i wzmacniając swoją innowacyjność. Tymczasem aż 43% dyrektorów finansowych stwierdziło, że proces planowania finansowego w ich organizacjach trwa zdecydowanie za długo, natomiast kolejne 33% uważa, że wymaga on nieznacznego, ale jednak skrócenia. Tylko 16% CFO deklaruje, że proces ten można uznać za zautomatyzowany. Wyniki badania KPMG i Klubu CFO wskazują, że w badanych firmach najczęściej wykorzystywanymi (88% wskazań) systemami wspierającymi funkcje finansowe są rozwiązania klasy ERP. Prawie połowa ankietowanych CFO zadeklarowała używanie narzędzi wspierających budżetowanie innych niż Excel, takich jak Hyperion, SAP i Tagetik. Narzędzia klasy Robotic Process Automation są wykorzystywane z kolei przez 39% badanych organizacji. Największym potencjałem do automatyzacji zdaniem badanych dyrektorów finansowych charakteryzuje się obszar fakturowania (49% wskazań) oraz obsługa płatności, a także księgowość na które wskazało 45% badanych CFO.
Niepokojącym wydaje się jednak fakt, że nieco ponad połowa przedsiębiorstw wciąż nie zintegrowała systemów lub nie utworzyła wspólnego punktu dostępu do danych, a 14% z nich nie planuje wykonania takiego kroku w najbliższej przyszłości.
Największym wyzwaniem dla CFO staje się stworzenie nowej równowagi pomiędzy transformacją cyfrową a zapewnieniem organizacji i swoim zespołom właściwych i kompetentnych kadr. Technologia zwiększa wydajność i uzupełnia lukę wynikającą z niedoborów na rynku pracy. Jednocześnie jednak, wraz z pojawieniem się w zespołach przedstawicieli nowego pokolenia, rośnie potrzeba redefinicji CFO w roli lidera. Paradoksalnie, im więcej digitalizacji w domenie CFO, tym bardziej potrzebny jest jego humanizm i otwarcie na komunikację zarówno z partnerami biznesowymi, jak i z własnymi zespołami – mówi Bartosz Gayer, Opiekun merytoryczny Klubu CFO, Ican Institute.
80% badanych firm nie wdrożyło jeszcze żadnej formy raportowania ESG
Z badania KPMG w Polsce i Klubu CFO wynika, że aż 80% badanych firm wciąż nie wdrożyło praktyk dotyczących zarządzania danymi klimatycznymi i raportowania ich w swojej organizacji. Jedynie 35% respondentów zadeklarowało, że dopiero planuje włączenie sporządzania sprawozdań niefinansowych w standardowe procedury ich przedsiębiorstwa. Jednocześnie 39% badanych CFO przyznało, że aspekt ESG jest w ich organizacjach uwzględniany tylko wtedy, gdy jest to wymóg regulacyjny. Z drugiej strony 31% organizacji deklaruje, że przywiązują wagę do kwestii związanych ze zrównoważonym rozwojem, nawet w obliczu braku bezpośrednich obowiązków prawnych.
O RAPORCIE:
Raport KPMG w Polsce i Klubu CFO pt. Nowoczesny CFO w transformującej się firmie powstał na podstawie badania przeprowadzonego w październiku 2023 roku metodą wywiadu internetowego CAWI. Wzięło w nim udział 49 respondentów, którzy reprezentowali przedsiębiorstwa prowadzące działalność w sektorze produkcyjnym (43%), usługowym (39%) i handlowym (18%). Blisko połowa ankietowanych firm to podmioty zatrudniające 250-3000 osób, a wśród ankietowanych znaleźli się również CFO firm zatrudniających ponad 3000 pracowników. Roczne przychody badanych firm wynosiły: 100-500 mln zł (35%), powyżej 500 mln zł (45%).
