Polski Akt o Dostępności wejdzie w życie 28 czerwca 2025 roku. Od tego momentu produkty i usługi wprowadzane na rynek będą musiały spełniać wymogi określone w dokumencie i być dostosowane również do osób z niepełnosprawnościami. Ich wprowadzenie wpłynie także na działalność małych i średnich przedsiębiorstw, które powinny już teraz przygotować się na zmiany. Co to oznacza w praktyce?
Głównym celem ustawy jest zwiększenie dostępności produktów i usług dla osób
z niepełnosprawnościami oraz osób o szczególnych potrzebach. W Polsce przepisy te obejmą takie obszary jak:
- Komputery i terminale samoobsługowe (np. bankomaty, biletomaty).
- Usługi telekomunikacyjne.
- Handel elektroniczny.
- Transport publiczny.
- Bankowość detaliczna.
Nowe przepisy dotyczą m.in. rozwiązań samoobsługowych oraz e-commerce, co ma znaczenie zarówno dla firm działających stacjonarnie, jak i online. Urządzenia samoobsługowe, takie jak bankomaty, biletomaty czy kioski informacyjne, będą musiały spełniać standardy określone w ustawie. Muszą być one projektowane tak, by umożliwiać ich obsługę osobom niewidomym, niedosłyszącym czy z ograniczeniami ruchowymi. Oznacza to np., że powinny być wyposażone w funkcje audiowizualne, takie jak głosowe wskazówki lub ekrany z wysokim kontrastem.
Zmiany wynikające z ustawy wpłyną także na segment płatności. Jak podaje NBP, na koniec trzeciego kwartału 2024 r. na polskim rynku zainstalowanych było 1,4 mln terminali płatniczych, a liczba punktów handlowo-usługowych przystosowanych do przyjmowania płatności bezgotówkowych wyniosła 875,2 tys., tj. więcej o 2,3 tys. niż na koniec czerwca ubiegłego roku.
Skala przedsiębiorstw, których dotyczą zmiany, jest zatem imponująca. Praktycznie każdy z tych terminali płatniczych oraz punktów handlowo-usługowych będzie musiał zostać dostosowany do nowych wymogów, aby zapewnić pełną dostępność dla osób z niepełnosprawnościami. Przy tak ogromnej liczbie urządzeń konieczne jest podjęcie działań już teraz, aby uniknąć problemów związanych z brakiem zgodności w momencie wejścia przepisów w życie.
– Zapisy ustawy odnoszą się m.in. do terminali płatniczych, które będą musiały zapewniać dostępność dla osób z ograniczeniami. Oznacza to np. intuicyjne interfejsy, wyświetlacze o wyższym kontraście, dźwiękowe instrukcje obsługi, czy także możliwość obsługi terminala za pomocą alternatywnych metod, takich jak zdalne sterowanie – mówi Robert Andrukiewicz, członek zarządu Fiserv Polska S.A. właściciela marki PolCard
– Dla przedsiębiorców stacjonarnych może oznaczać to konieczność wymiany starszych urządzeń płatniczych na nowe, zgodne z wymaganiami ustawy. Oczywiście obowiązek przeprojektowania terminali leży po stronie producentów, a ich wymiana u przedsiębiorców po stronie firm takich jak nasza – dostawców rozwiązań płatniczych. Jest to wyzwanie, biorąc pod uwagę liczbę urządzeń na polskim rynku, ale warto pamiętać, że dostosowanie się do wymogów ogranicza wykluczenie i umożliwia obsługę wszystkich klientów – dodaje.
Producenci terminali już teraz opracowują specjalne rozwiązania typu nakładki na ekrany, wspomagające osoby niedowidzące w poruszaniu się po ekranie. Dla przedsiębiorców dobrym rozwiązaniem na drodze dostosowania terminali płatniczych do wymogów Polskiego Aktu o Dostępności może być wdrożenie terminali Androidowych, które w swojej ofercie posiada m.in. PolCard from Fiserv. Dzięki otwartemu systemowi terminale oparte na Androidzie z łatwością można zintegrować z dodatkowymi aplikacjami, które mogą ułatwiać obsługę urządzenia osobom z niepełnosprawnościami. Zmiany wspiera dodatkowo konieczność ustandaryzowania przez agentów rozliczeniowych rozwiązań na naszym rynku, w celu ułatwienia „podróży klienta” w procesie płatniczym.
E-commerce jeszcze bardziej dostępny
W przypadku stron internetowych, w tym platform e-commerce oraz aplikacji mobilnych dostępność oznacza konieczność dostosowania ich do standardów WCAG (Web Content Accessibility Guidelines). To zestaw międzynarodowych wytycznych opracowanych przez organizację W3C (World Wide Web Consortium), które określają standardy dostępności treści internetowych dla osób z różnymi niepełnosprawnościami. WCAG ma na celu ułatwienie korzystania z Internetu wszystkim użytkownikom, niezależnie od ich ograniczeń wzrokowych, słuchowych, ruchowych czy poznawczych.
– Dostosowanie obejmuje m.in. zapewnienie odpowiedniego kontrastu tekstu, czy kompatybilność platform internetowych z czytnikami ekranu. To oznacza, że wszystkie elementy strony, takie jak produkty, przyciski, formularze muszą być odpowiednio opisane, aby mogły zostać odczytane przez te technologie. Ponadto, wszelkie treści audiowizualne, takie jak filmowe instrukcje obsługi czy materiały promocyjne, powinny być uzupełnione o napisy lub audiodeskrypcję. Również obrazy, np. zdjęcia produktów, muszą mieć odpowiednie opisy alternatywne, aby osoby niewidome mogły dowiedzieć się, co przedstawia dany obrazek – tłumaczy Robert Andrukiewicz, członek zarządu Fiserv Polska S.A. właściciela marki PolCard.
Wprowadzenie tych modyfikacji z pewnością jest wyzwaniem, ale niesie ze sobą też pewne korzyści. Przede wszystkim przedsiębiorca, który dostosuje swoją platformę internetową
do wymogów ustawy, otwiera się na nową grupę klientów, która do tej pory mogła być wykluczona ze względu na swoje ograniczenia i brak stosownych ułatwień w przestrzeni cyfrowej. To z kolei przełoży się bezpośrednio na przychody przedsiębiorstwa. Dodatkowo dostępność staje się elementem poprawy budowania wizerunku, konkurencyjności i lojalności klientów.
Jak zacząć?
Przedsiębiorcy powinni zacząć od przeprowadzenia audytu obecnych rozwiązań pod kątem dostępności. Audyt ten powinien obejmować ocenę fizycznej infrastruktury, takiej jak terminale płatnicze czy urządzenia samoobsługowe – kasy, kioski, a także analizę stron internetowych i aplikacji mobilnych.
Następnie warto stworzyć plan działania i harmonogram. Między innymi zaplanować wymianę starszych terminale płatniczych na zgodne z wymaganiami ustawy. W tym celu przedsiębiorca może skontaktować się ze swoim dostawcą i omówić warunki wymiany urządzenia. Kolejnym krokiem jest przeszkolenie pracowników z obsługi nowych urządzeń i ich funkcji.
Warto również śledzić dostępne dotacje i programy wsparcia finansowego, które mogą pomóc w pokryciu kosztów dostosowania infrastruktury. Wczesne wdrożenie zmian pozwoli nie tylko spełnić wymogi prawne, ale także poprawić jakość obsługi klienta i zwiększyć konkurencyjność na rynku.