W jednym z cyklicznych Barometrów Providenta zapytano Polaków o ich plany finansowe na 2024 rok – w ramach noworocznych postanowień aż 42,5 proc. z nich zamierzało więcej oszczędzać. Rok powoli dobiega końca. Z okazji obchodzonego 31 października Dnia Oszczędzania Provident Polska analizuje jak w praktyce wyglądają zwyczaje Polaków dotyczące gromadzenia środków finansowych.
– Na przełomie 2023 r. i 2024 r. mieliśmy duże plany. Jak wynika z Barometru Providenta, do wydatków, które Polacy zamierzali ograniczyć w 2024 r. należały jedzenie na mieście lub na wynos (wskazało tak 42,7 proc. planujących oszczędności), rozrywka i kultura (29,7 proc.) czy oszczędności w domu, takie jak rachunki (26,6 proc.). Z kolei co czwarty ankietowany chciał oszczędzić na wyjazdach urlopowych lub zakupach odzieżowych – zauważa Karolina Łuczak, Rzeczniczka Provident Polska.
Większość Polaków stara się odłożyć pewną część środków finansowych na koniec każdego miesiąca. Według badania Kantar, wykonanego na zlecenie IPF Group, właściciela Provident Polska, ponad 60 proc. respondentów oszczędza każdego miesiąca. Około 40 proc. robi to regularnie, jednak nie ma określonej kwoty, którą odkłada na później, natomiast co czwarty przeznacza na ten cel stałą sumę co miesiąc. Największą systematycznością wyróżniają się natomiast osoby w wieku 35-44 lat, z których aż 73,1 proc. oszczędza każdego miesiąca. Inną grupą, która charakteryzuje się regularnością w zarządzaniu budżetem, są mężczyźni – regularnie odkłada 67,4 proc. z nich w porównaniu do 54 proc. kobiet.
– W ostatnim czasie dużo mówi się o znaczeniu poduszki finansowej, która zabezpiecza nas w przypadku utraty głównego źródła dochodu czy pojawienia się nagłych, nieplanowanych wydatków. Minimalnie powinna ona wynosić równowartość 3-miesięcznych wydatków, a optymalnie 6-miesięcznych. Nasze badanie pokazało natomiast, że aż 49 proc. ankietowanych zgromadziło fundusze wystarczające właśnie na minimum sześć miesięcy, a 13 proc. na 3 miesiące, co pozytywnie świadczy o nawykach finansowych Polaków – mówi Karolina Łuczak. – Co ważne, Polacy są w oszczędzaniu coraz bardziej systematyczni, a liczba osób, które oszczędzają każdego miesiąca, stale rośnie – według tegorocznej edycji badania to już 60,6 proc. Polaków. Dwa lata temu była to nieco ponad połowa ankietowanych (50,6 proc.), a w 2023 r. 53,8 proc. – dodaje.
Jednocześnie, aż 14 proc. ankietowanych nie zebrało żadnych dodatkowych funduszy podczas ostatnich 12 miesięcy.
Byle do pierwszego
Czy Polacy mają z czego wygospodarować środki na przyszłość? Więcej niż co trzeci ankietowany podaje, że na koniec każdego miesiąca, po odliczeniu wydatków, wciąż ma na koncie sumę pieniędzy przekraczającą 20 proc. przychodów. Takiej odpowiedzi częściej udzielają mężczyźni (41,5 proc. wobec 32,6 proc. kobiet) i osoby regularnie oszczędzające. Jeśli chodzi o wiek badanych, najrzadziej deklarują tak osoby w wieku 45-54 lat, a najczęściej najmłodsi ankietowani. Jednocześnie, 45 proc. badanych dysponuje niewielką sumą, a niecałe 10 proc. respondentów deklaruje, że po uwzględnieniu wydatków nie zostają im żadne środki na koniec miesiąca.
– Dobre przyzwyczajenia w zakresie oszczędzania i zarządzania domowym budżetem są ze sobą ściśle związane. Osoby, które na koniec miesiąca mają wolne środki na koncie, częściej posiadają nawyk regularnego oszczędzania – aż 88 proc. badanych z dużą nadwyżką w budżecie oszczędza każdego miesiąca. Deklaruje tak również 54,9 proc. ankietowanych z niewielką nadwyżką – zauważa Karolina Łuczak. – Zaobserwowaliśmy także inną optymistyczną tendencję – stopniowo wzrasta liczba osób, które na koniec miesiąca mają na koncie ponad 20 proc. środków, którymi rozporządzali w danym okresie. W 2022 r. deklarowało tak 23,8 proc. badanych, w ubiegłym roku 33 proc., a w 2024 r. już 37 proc. – mówi Rzeczniczka Provident Polska.
Zdolność do oszczędzania często idzie w parze z wiedzą dotyczącą finansów. Niemal 70 proc. osób przekonanych o swojej znajomości produktów i usług finansowych, oszczędza każdego miesiąca. Z kolei wśród osób, które mają wątpliwości odnośnie swojej wiedzy, odsetek ten wyniósł niecałe 53 proc., co daje aż 17 pp. różnicy.
O badaniu:
Badanie przeprowadzone przez Kantar Polska techniką CAWI na próbie 500 Polaków z osobami w wieku 18-75 lat. Wywiady przeprowadzono na zlecenie International Personal Finance.