Dane z najnowszego raportu ABSL Sektor Nowoczesnych Usług Biznesowych w Polsce 2023 potwierdzają zmianę obszarów wzrostu sektora. W ciągu roku w branży powstało 32 000 nowych miejsc pracy, zwiększając udział sektora w ogólnym zatrudnieniu w przedsiębiorstwach do 6,7 proc. Największe wzrosty odnotowano w zakresie usług wysokospecjalistycznych, co przełożyło się na wzrost wartości świadczonych usług. Ponad 85 proc. nowo stworzonych miejsc pracy dotyczy usług wymagających zaawansowanych kompetencji, najczęściej z zakresu technologii.
Polska pozostaje jednym z najatrakcyjniejszych na świecie rynków dla sektora usług biznesowych. Pomimo globalnych wyzwań, od 2019 r. przybyło w Polsce blisko 100 tys. miejsc pracy w branży. Obecnie liczba zatrudnionych przekroczyła 435 tys., co oznacza wzrost o 8 proc. w ujęciu rocznym. Tym samym udział sektora w ogólnym zatrudnieniu w sektorze przedsiębiorstw wzrósł z 6,2 proc. do 6,7 proc.
Najnowsze dane Związku Liderów Sektora Usług Biznesowych (ABSL) wskazują, że głównym motorem wzrostu stają się usługi wysokospecjalistyczne. W ubiegłym roku po raz pierwszy ich udział w rynku przekroczył 50 proc. W tym roku zwiększył się już do 57 proc. Ubiegły rok zakończył się również kolejnym rekordowym wzrostem wartości eksportu usług osiągając poziom 30 mld USD (wzrost o 13,7 proc. r/r). Wartość eksportu w przeliczeniu na pracownika przekroczyła 53 tys. USD, co oznacza wzrost o 21 proc. w stosunku do 2016 r. Nadwyżka eksportu w handlu usługami opartymi na wiedzy (KIBS), rośnie systematycznie od 2008 r.
– Od lat jako Związek Liderów Sektora Usług Biznesowych, dbamy, aby Polska odgrywała coraz silniejszą rolę na globalnym rynku. Międzynarodowe dane i analizy potwierdzają, że doskonale wykorzystujemy światowe trendy, które są kluczowe ze względu na bardzo wysoki poziom umiędzynarodowienia polskiego sektora. Nasze działania znajdują odzwierciedlenie w systematycznie rosnącej wartości eksportu usług. Już za poprzedni rok odnotowaliśmy rekordowe wskaźniki, a tegoroczny raport potwierdza, że tempo wzrostu eksportu zostało utrzymane. Po raz kolejny elastyczność i szybkość adaptacji do zmian pozwoliła na spektakularny wzrost sektora, w czym duży udział ma pozyskiwanie usług wysokospecjalistycznych obejmujących złożone procesy, a często też globalne role – mówi Janusz Dziurzyński, Prezes ABSL.
Technologiczny boom
Sektor nowoczesnych usług biznesowych w Polsce obejmuje łącznie ponad 1 800 centrów outsourcingu procesów biznesowych (BPO), usług wspólnych (SSC/GBS), IT oraz badawczo-rozwojowych (R&D). Udział centrów IT w sektorze wynosi obecnie ponad 45 proc. Jednocześnie usługi IT stanowią 50 proc. wśród nowych inwestycji, co znacząco przekłada się na wzrost usług wysokospecjalistycznych. Pandemia przyspieszyła rozwój sektora w kierunku IT z rosnącą rolą sztucznej inteligencji, robotyzacji i big data czy wręcz ocean data. To wszystko prowadzi do systematycznego wzrostu zapotrzebowania na specjalistów posiadających technologiczne kompetencje przyszłości. 74 proc. respondentów potwierdziło plany dotyczące wzrostu zatrudnienia w obszarze IT w perspektywie I kwartału 2024 r.
– Wzrost popytu na usługi wysokospecjalistyczne wymaga przede wszystkim zaawansowanych kompetencji technologicznych. To zaś implikuje konieczność strategicznego zarządzania talentami, w tym wdrażania programów obejmujących podwyższenie (upskilling) lub zmianę kwalifikacji (reskilling). I tutaj należy też zwrócić uwagę, że Polska na tle Europy posiada największy potencjał wzrostu w obszarze KIBS. Aby dorównać średniej europejskiej powinniśmy ciągle jeszcze stworzyć 250 000 miejsc pracy w usługach wymagających specjalistycznej wiedzy i to jest nasza bardzo duża przewaga konkurencyjna, która pozwala przyjmować optymistyczne scenariusze rozwoju sektora. Już dziś widać, że zmienia się obszar wzrostu. W perspektywie długoterminowej utrzymuje się dynamika wzrostu liczby nowych miejsc pracy, przy zdecydowanie szybszym zapotrzebowaniu na usługi wysokospecjalistyczne co przekłada się na wartość świadczonych usług – podkreśla Dariusz Kubacki, wiceprezes ABSL.
Kraków na pozycji lidera
W czerwcu br. centra nowoczesnych usług biznesowych były zlokalizowane w 87 miastach. W 18 miastach łączna liczba miejsc pracy w sektorze przekroczyła 1 000 osób, a w ośmiu 10 000. Kraków pozostaje liderem pod względem liczby zatrudnionych. Obecnie krakowskie centra zatrudniają blisko 98 000 osób, co stanowi 22,5 proc. pracowników sektora w Polsce. Na kolejnych miejscach pod względem liczby zatrudnionych jest Warszawa (95 300) oraz Wrocław (63 400). Największy wzrost zatrudnienia w minionym roku odnotowano w Poznaniu (19 proc.), Warszawie (13,6 proc.) oraz Trójmieście (12,6 proc.). Jednocześnie Kraków utrzymuje pozycję lidera w kategorii zasobów wysoko wykwalifikowanej kadry, kluczowej z perspektywy rozwoju sektora w oparciu o usługi wysokospecjalistyczne.
– W rozwoju sektora usług ważną rolę odgrywają krakowskie uczelnie, które stanowią zaplecze kadrowe doceniane przez zagranicznych inwestorów – zwraca uwagę Jerzy Muzyk, Zastępca Prezydenta Krakowa. I dodaje – W kontekście umiędzynarodowienia sektora, lokalizacja inwestycji musi być również oceniana w kategorii atrakcyjności zarówno dla inwestora, jak i pracowników, w tym pracowników zagranicznych. Warto więc przypomnieć, że Kraków został wyróżniony przez fDI Magazine jako jedno z dziesięciu topowych dużych europejskich miast przyszłości w kategoriach: przyjazność, kapitał ludzki i styl życia, potencjał gospodarczy, klasyfikacji łącznej oraz strategii pozyskiwania bezpośrednich inwestycji zagranicznych.
Dominują inwestycje amerykańskie
Liczba centrów (1250) w Polsce należących do firm zagranicznych wzrosła w ujęciu rocznym o 9,1 proc. Liczba zatrudnionych w nich pracowników osiągnęła poziom 363 900 i stanowi 83,6 proc. wszystkich zatrudnionych. W ciągu roku przybyło 47 centrów należących do zagranicznych inwestorów. Najwięcej nowych miejsc pracy stworzyły firmy z USA (26,6 proc.), UK (21 proc.) oraz Francji (12,1 proc.). Centra z kapitałem polskim stworzyły w ciągu roku 5,2 proc. wszystkich nowych etatów.