Wdrażanie zrównoważonego rozwoju wspierają rządowe dotacje – takiego zdania jest 61% firm ankietowanych w badaniu EY Sustainable Value Study. Wynika z niego, że polskie firmy pragmatycznie podchodzą do wdrażania działań na rzecz klimatu: 58% respondentów stara się ograniczyć zużycie energii a 42% – przechodzić na odnawialne źródła. Badanie pokazało, że największy wpływ na proklimatyczne działania polskich przedsiębiorstw mają inwestorzy – przyspieszenie działań zadeklarowało 68% organizacji pod ich presją. Klienci wywarli wpływ na 48% firm, a pracownicy na 46%.
Wprowadzenie przez Unię Europejską dyrektywy o sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD) to jedna z największych zmian w raportowaniu korporacyjnym. Dyrektywa objęła około 49 tys. przedsiębiorstw w Europie a w Polsce będzie dotyczyła około 3,5 tys. firm w 2026 r.
Firmy muszą w sprawozdaniu zrównoważonego rozwoju ujawnić istotne informacje o modelach biznesowych, strategii i łańcuchach wartości, których wcześniej często nie publikowały. Nowe zasady sprawozdawczości zwiększają przejrzystość, spójność i porównywalność danych, ale są też wyzwaniem dla organizacji. To m.in. dlatego, że wdrożenie procesu raportowania ESG wymaga połączenia wielu elementów organizacyjnych: planowania biznesowego, danych czy ładu korporacyjnego.
Badanie Sustainable Value Study przeprowadzone przez EY pokazuje, że nowe zasady raportowania budują zaufanie wśród szeregu interesariuszy a zwłaszcza wśród inwestorów, choć równolegle sygnalizują oni, że jest spora przestrzeń do poprawy w tym obszarze. Praktycznie wszyscy inwestorzy (99%) wykorzystują informacje dotyczące ESG w swoim procesie decyzyjnym, choć 76% uważa, że firmy nie dostarczają im wystarczająco dużo dokładnych danych.
Efektywne zarządzanie kwestiami zrównoważonego rozwoju, w tym gromadzenie, analizowanie oraz ujawnianie danych ESG, to dla przedsiębiorstw nie tylko szansa na konkurowanie na rynku, w trudnych i bardzo zmiennych warunkach gospodarczych, ale też zarządzanie szansami i ryzykami biznesowymi powiązanymi ze zrównoważonym rozwojem – mówi Aleksandra Stanek-Kowalczyk, Partnerka EY Polska, Consulting Sustainability Leader.
Wdrożenie raportowania ESG umożliwia głęboką transformację firmy. By te działania wspierać i urealnić ich realizację, Unia Europejska i organy rządowe przygotowały system zachęt.
Przedsiębiorcy widzą w nich dużą wartość. Zdaniem 61% badanych firm, dotacje rządowe przyspieszają wdrażanie zrównoważonego rozwoju. Zaledwie 11% było przeciwnego zdania.
Wiodące organizacje wykorzystują regulacje w zakresie zrównoważonego rozwoju, aby zyskać przewagę konkurencyjną. Tylko 28% polskich firm traktuje regulacje i wymogi dotyczące sprawozdawczości jako przeszkody dla inicjatyw w zakresie zrównoważonego rozwoju, równolegle, jedynie niespełna 1/3 (32%) uważa, że ograniczają zdolność do koncentrowania się na przyszłości i strategii.
Zrównoważony rozwój jest nie tylko tymczasową modą, ale stwarza przedsiębiorstwom realne okazje do zrealizowania długoterminowych zysków. Nowe regulacje pozwalają na pozyskanie danych, które nie były dotychczas zbierane przez przedsiębiorstwa, a których analiza pozwoli na ewentualne korekty strategii biznesowych. Zasady ESG powinny być zintegrowane ze strategią korporacyjną firmy, co prowadzi do maksymalizacji korzyści biznesowych – uważa Jarosław Wajer, Partner EY Polska, EY Industrials & Energy CESA Leader, Sustainability CESA Leader.
Działania na rzecz klimatu
Polskie firmy pragmatycznie podchodzą do wdrażania działań na rzecz klimatu. Przede wszystkim starają się ograniczyć zużycie energii i robią to częściej niż kraje w regionie CESA (region Europy Środkowo-Wschodniej i Azji Centralnej) – takie działania zadeklarowało odpowiednio 58% i 55% respondentów. Odpowiednio 42% i 46% badanych wskazała wśród podejmowanych działań przechodzenie na odnawialne źródła energii. Menedżerowie mają świadomość, że realizacja celów klimatycznych wymaga nowych kwalifikacji, dlatego inwestują w talenty – choć w Polsce ten trend jest słabszy niż w regionie (48% vs. 53%).
W ramach działań na rzecz klimatu, firmy zmieniają swoje produkty i usługi (38%) lub tworzą nowe (34%), mniej emisyjne. Prawie 1/3 wymyśla nowe linie biznesowe, które pozwolą wykorzystać możliwości rynkowe związane ze zmianami klimatycznymi, a 30% wdraża zasady gospodarki obiegu zamkniętego (GOZ). Tyle samo zapewnia swoim klientom narzędzia umożliwiające modyfikację ich zachowań w celu ograniczenia emisji.
Kolejne kroki
Poważnym wyzwaniem i pierwszym zadaniem w lepszym integrowaniu zrównoważonego rozwoju z ogólną strategią biznesową jest dla polskich przedsiębiorstw opracowanie strategii rozwoju i nowego modelu biznesowego, uwzględniającego czynniki ESG. Tak odpowiedziało 41% respondentów w Polsce i 37% w regionie CESA. Potem, zdaniem 37% w Polsce i w CESA, potrzebna jest optymalizacja łańcuchów dostaw. Konieczne jest także stworzenie mapy drogowej wdrażania nowych technologii (36% i 39% w CESA), innowacje produktowe i usługowe (29% i 39% odpowiednio). Zarządzanie ryzykiem wskazało 35% Polaków, a ¼ zwracała uwagę na alokację kapitału i zasobów.
Utrudnienia wewnątrz i poza organizacją
Największym problemem polskich firm jest uzyskanie poparcia wszystkich grup interesariuszy niezbędnych do osiągnięcia ambicji klimatycznych: inwestorów, zarządu i pracowników, dostawców i partnerów, klientów, regulatorów – mówiło o tym 42% respondentów. A 36% miało trudności w znalezieniu równowagi pomiędzy skutkami finansowymi i niefinansowymi podczas oceny inicjatyw związanych ze zmianami klimatu.
Badanie EY wykazało, że inwestorzy odgrywają kluczową rolę w stymulowaniu proklimatycznych działań polskich przedsiębiorstw – aż 68% organizacji zadeklarowało przyspieszenie tych działań pod ich presją.. Klienci wywarli wpływ na 48% firm, a pracownicy na 46%. Na drugim biegunie są czynniki hamujące inicjatywy ESG. Respondenci wskazali tu organizacje pozarządowe (8%) i – w mniejszym stopniu – inwestorów (4%).
Firmy muszą zwiększyć wysiłki na rzecz rozwoju strategii zrównoważonego rozwoju, aby przyczynić się do realizacji globalnych celów Porozumienia Paryskiego. Ryzyko tymczasowego przekroczenia granicy 1,5°C globalnego ocieplenia w tym roku wzrasta, co podkreśla wagę działań proklimatycznych. Czołowe organizacje z badania EY efektywnie wykorzystują zmieniające się wymagania regulacyjne i polityczne jako atut, minimalizując emisje oraz maksymalizując wartość, wynikającą z ich zrównoważonych wysiłków. Firmy, które potrafią elastycznie dostosować się do wyzwań klimatycznych, nie tylko minimalizują ryzyko, ale również zyskują konkurencyjną przewagę i budują trwałą wartość dla swoich interesariuszy.
O badaniu
W polskiej części światowego badania EY Sustainable Value Study wzięło udział 75 firm. Największa grupa (24%) to sektor zaawansowanej produkcji i mobilności (AM&M) oraz energetyka. Poza tym respondenci pochodzili z sektora finansowego, telekomunikacji i mediów, produktów konsumenckich, a także ochrony zdrowia i dobrostanu, nieruchomości, budownictwa i hotelarstwa. Ponad połowa to członkowie zarządu, w tym ¼ to dyrektorzy finansowi, a 13% to prezesi zarządu oraz CSO. Przychody 79% badanych przedsiębiorstw były większe niż miliard USD, pozostałych 21% były w przedziale 500 mln USD – 1 mld USD. Badanie w regionie CESA objęło 250 firm.