19 listopada 2024 r. do Sejmu RP trafił rządowy projekt ustawy o zapewnieniu finansowania działań zmierzających do zwiększenia zdolności produkcji amunicji (RCL UD161); (druk sejmowy nr 839). Projekt dotyczy umożliwienia dokapitalizowania podmiotów polskiego przemysłu zbrojeniowego w celu realizacji przedsięwzięć związanych ze zwiększeniem zdolności produkcji amunicji. Fundusz Inwestycji Kapitałowych ma uzyskać ok. 3 mld zł, które będą przeznaczone dla spółek odpowiedzialnych za produkcję amunicji.
W uzasadnieniu projektodawcy wskazali, że „trwający konflikt zbrojny na terytorium Ukrainy, sposób prowadzenia działań operacyjnych oraz ilości sprzętu niezbędnego do prowadzenia skutecznych działań obronnych pokazał, iż posiadane możliwości polskiego przemysłu obronnego mogą nie być wystarczające w sytuacji narastania tego konfliktu, który może przenieść się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub kolejnych państw bezpośrednio graniczących z Rzeczpospolitą Polską” – informuje Dr n. pr. Marek Woch Ekspert Centrum Legislacji Federacji Przedsiebiorcy.pl.
Argumenty projektodawców za zwiększeniem zdolności produkcji amunicji
Zwiększenie zdolności produkcyjnych amunicji w Polsce. Główny argument opiera się na następujących kluczowych punktach:
- Konflikt na Ukrainie: Trwająca wojna na terytorium Ukrainy wykazała ogromne zapotrzebowanie na duże ilości amunicji, znacznie przekraczające zdolności produkcyjne poszczególnych państw.
- Strategiczna konieczność: Rozszerzenie produkcji amunicji w Polsce jest postrzegane jako kwestia bezpieczeństwa narodowego, zapewniająca krajowi zdolność do obrony
i wsparcia sojuszników w przypadku przyszłych konfliktów. - Implikacje ekonomiczne: Propozycja argumentuje, że poleganie wyłącznie na zagranicznych dostawcach amunicji może być ryzykowne i ekonomicznie nieefektywne.
- Alokacja finansowa: Projekt ustawy określa konkretny mechanizm finansowania, obejmujący znaczną inwestycję Ministerstwa Obrony Narodowej i wykorzystanie obligacji skarbowych.
Kluczowe punkty i implikacje:
- Ocena bezpośredniego zagrożenia: Dokument wyraźnie sytuuje konflikt na Ukrainie jako zagrożenie egzystencjalne, podkreślając pilną potrzebę wzmocnienia zdolności obronnych Polski.
- Ekonomiczny nacjonalizm: Propozycja promuje samowystarczalny przemysł obronny, zmniejszając zależność od zagranicznych dostawców i potencjalnie stymulując wzrost gospodarczy.
- Zaangażowanie finansowe: Proponowana alokacja środków finansowych świadczy o znacznym zaangażowaniu w tę inicjatywę, sygnalizując priorytet rządu w zakresie wydatków na obronność.
- Planowanie długoterminowe: Projekt ma na celu stworzenie zrównoważonej infrastruktury produkcji amunicji, zapewniając gotowość obronną Polski na lata.
Potencjalne pytania do dalszej analizy
- Wpływ na środowisko: Jakie będą skutki środowiskowe zwiększonej produkcji czy utylizacji amunicji?
- Broń strzelecka: Czy propozycja dotyczy głównie amunicji wielkokalibrowej, czy też obejmuje również produkcję broni strzeleckiej i amunicji?
- Nadzór cywilny: Jakie mechanizmy będą wdrożone, aby zapewnić przejrzystość i odpowiedzialność w zakresie alokacji i wykorzystania tych środków?
- Współpraca międzynarodowa: Czy inicjatywa jest zgodna z zobowiązaniami Polski w ramach Unii Europejskiej i NATO?
- Postęp technologiczny: Czy wspierane będą badania i rozwój zaawansowanych technologii amunicyjnych?
- Wpływ na polską gospodarkę: Czy sektor MŚP został wzięty pod uwagę, jeżeli chodzi o współpracę?[1].
Ogólna ocena projektu ustawy
Propozycja przedstawia argument za zwiększeniem zdolności produkcyjnych amunicji w Polsce. Adresuje pilny problem bezpieczeństwa i wyznacza jasną ścieżkę realizacji. Jednak kompleksowa ocena wymagałaby głębszej analizy w tym potencjalnych implikacji ekonomicznych, środowiskowych, społecznych czy międzynarodowych[2].
[1] Dr n. pr. Marek Woch – b. Zastępca Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców, Ekspert Centrum Legislacji Federacji Przedsiebiorcy.pl – Dlaczego Sekretarz Obrony Stanów Zjednoczonych Ameryki Lloyd J. Austin III odnosi się do strategii małych firm? Small Business Strategy, JANUARY 2023. https://media.defense.gov/2023/Jan/26/2003150429/-1/-1/0/SMALL-BUSINESS-STRATEGY.PDF
Niniejsza strategia dla małych przedsiębiorstw przedstawia plan obejmujący cały departament, mający na celu wykorzystanie siły małych, innowacyjnych i sprawnych amerykańskich firm oraz zwiększenie ich wkładu w misję obronną. Inicjatywy te usprawnią wysiłki w całym Departamencie Obrony, aby ułatwić małym firmom współpracę z Departamentem Obrony, dostosować działalność małych przedsiębiorstw w celu utrzymania i poszerzania różnorodnych i zmodernizowanych możliwości Departamentu oraz zmniejszyć bariery dla małych przedsiębiorstw, aby pomóc odwrócić spadkową tendencję małych przedsiębiorstw jako dostawców biznesowych. Małe przedsiębiorstwa zapewniają naszych najbardziej kreatywnych przedsiębiorców i najbardziej zaangażowanych pracowników, dlatego konieczne jest, abyśmy wyciągnęli do nich otwartą dłoń. Wdrażając tę strategię, zapewnimy, że małe przedsiębiorstwa w dalszym ciągu będą niezastąpionymi partnerami w misji ochrony naszego bezpieczeństwa narodowego.
[2] Zob. także: Dr n. pr. Marek Woch, Świadczenia rzeczowe w czasie pokoju – Militaryzacja przedsiębiorców
Co oznacza proponowana zmiana prawa? https://przedsiebiorcy.pl/militaryzacja-przedsiebiorcow/