2023 i 2024 rok to będzie czas poszukiwania oszczędności na rynku nieruchomości komercyjnych. Jednocześnie coraz szerzej wdrażane będą znane już możliwości efektywnego wykorzystania nieruchomości. Dobrze rokuje wzrost zainteresowania ekologicznymi rozwiązaniami na tym rynku. – uważają eksperci firmy doradczej Lege Advisors.
Aktualną sytuację geopolityczną oraz niekorzystne czynniki ekonomiczne (wysoka inflacja, rosnące stopy procentowe, rosnące ceny mediów i usług, zapoczątkowane w 2022 roku) z pewnością odczuje (już odczuwa) rynek nieruchomości komercyjnych. Powyższe czynniki przekładają się bezpośrednio na wzrost kosztów utrzymania nieruchomości poprzez podwyżki czynszów, indeksacje umów, rosnące opłaty eksploatacyjne.
Rynek nieruchomości coraz bardziej ekologiczny
– Rosnące koszty eksploatacyjne bardzo szybko uderzają w rynek nieruchomości komercyjnych. Ale w tym problemie widać jednocześnie szansę. Wyższe koszty już skłaniają inwestorów do wdrażania bardziej ekologicznych, oszczędnych rozwiązań, m.in. paneli fotowoltaicznych, racjonalnej gospodarki wodą, zastosowania oświetlenia LED, ładowarek do samochodów elektrycznych. – mówi Katarzyna Młynarczyk, ekspertka rynku nieruchomości firmy doradczej Lege Advisors.
Jej zdaniem, aktualnie w każdym sektorze rynku nieruchomości komercyjnych zauważana jest konieczność wdrażania rozwiązań pozwalających na ograniczenie negatywnego wpływu na środowisko. Jest to jeden z priorytetów branży na najbliższe miesiące i lata. Rozwiązania te idealnie wpisują się w strategię zrównoważonego rozwoju (ESG).
Sektor biurowy zmienia swoją rolę
W ostatnim czasie największe zmiany odnotowuje rynek biurowy. Wyzwaniem są i będą przede wszystkim rosnące ceny najmu, wysokie czynsze i opłaty eksploatacyjne. Inwestorzy będą poszukiwać tutaj optymalnych rozwiązań z obszaru inteligentnych budynków, które pozwalają na efektywniejsze zarządzanie źródłami energii. Rosnące koszty robocizny i materiałów budowlanych przyczyniły się do podniesienia kosztów aranżacji powierzchni biurowej. Aby zrównoważyć większe wydatki m.in. wydłużany jest okres zawierania umów najmu.
– Obserwujemy zmianę roli biur, które stały się nie tylko miejscem pracy, ale także ośrodkiem budowania i zacieśniania relacji pracowników. Biura są i będą miejscem aktywnych, kreatywnych spotkań zachęcającym do współpracy. Aranżowane są tak, by zapewnić wielofunkcyjną, a jednocześnie bardzo przyjazną przestrzeń dla pracowników. Ten trend z pewnością będzie kontynuowany. – przekonuje Magdalena Pudło, ekspertka ds. wycen nieruchomości firmy doradczej Lege Advisors.
Rynek magazynowy trzyma się dobrze
Ogólna, trudna sytuacja najmniej odbiła się na sektorze magazynowym, który jest w dość dobrej kondycji. Nadal powierzchnie magazynowe cieszą się dużym zainteresowaniem najemców. Polska dzięki swojej lokalizacji na mapie oraz rozwijającej się infrastrukturze, jest atrakcyjnym finansowo rynkiem w porównaniu z Europą Zachodnią. Jednym z trendów w sektorze logistycznym, który będziemy obserwować jest rozwój nearshoringu (przenoszenie operacji z odległych zakątków świata do Europy). To dzięki niemu popyt na powierzchnie magazynowe ma szanse pozostać na rekordowych poziomach. Jednak na rynku magazynowym również obserwujemy poszukiwanie oszczędności. A niepewność wynikająca z ogólnej sytuacji gospodarczej oraz ograniczone możliwości finansowania nowych inwestycji przyczyniły się do wzrostu stóp kapitalizacji.
– Poszukiwanie racjonalnych, efektywnych sposobów wykorzystania nieruchomości będzie prowadziło do dalszego skłaniania się inwestorów w kierunku nieruchomości typu mixed – use. Pozwalają one w ramach jednej przestrzeni łączyć kilka funkcji obiektów – mieszkaniowej, biurowej, handlowej i rozrywkowej. To zdecydowanie jeden z ważniejszych kierunków rozwoju sektora rynku nieruchomości w Polsce. – twierdzi Katarzyna Młynarczyk, ekspertka z firmy doradczej Lege Advisors.