ESG jest to akronim słów Environmental, Social, Governance, które stanowią główne filary i wskaźniki służące raportowaniu wyników niefinansowych przedsiębiorstw. ESG to nowy sposób zarządzania przedsiębiorstw, który dąży do uwzględniania wpływu działalności na środowisko naturalne (ze szczególnym uwzględnieniem ochrony środowiska i zasad zrównoważonego rozwoju), odpowiedzialność społeczną (relacje z interesariuszami, pracownikami oraz lokalną społecznością), a także na zorganizowanie i utrzymanie przez przedsiębiorcę właściwego ładu korporacyjnego.
Idea raportowania ESG wywodzi się z idei CSR (ang. Corporate Social Responsibility, społeczna odpowiedzialność biznesu) i związana jest z rozwojem świadomości, że działalność gospodarcza przedsiębiorców ma istotny wpływ na otoczenie. Przedsiębiorcy powinni podejmować działania mające na celu minimalizację negatywnego wpływu na środowisko. ESG stanowi kryterium oceny zrównoważonego rozwoju firm.
Obowiązek raportowania ESG
Od 2024 roku pierwsza grupa przedsiębiorstw została zobowiązana do raportowania ESG. Przedmiotowy obowiązek został uregulowany w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2464 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 537/2014, dyrektywy 2004/109/WE, dyrektywy 2006/43/WE oraz dyrektywy 2013/34/UE, która reguluje kwestie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD).
Dyrektywa dotycząca sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD) nakłada obowiązek ujawniania informacji pozafinansowych. Zakres tych ujawnień definiuje standard raportowania ESRS, wraz z prezentowanymi w nim wskaźnikami. Warto dodać, że obowiązek raportowania informacji niefinansowych jest również określony w art. 49b ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości.
Polityka środowiskowa
W odniesieniu do „Środowiska” przedsiębiorstwa pragnące budować wizerunek odpowiedzialnych społecznie, powinny skoncentrować się na opracowaniu i konsekwentnej realizacji polityki środowiskowej, której głównym celem będzie ochrona zasobów naturalnych. Weryfikacja wyników działalności przedsiębiorstwa powinna obejmować m.in.
- emisję gazów cieplarnianych,
- zużycie energii,
- ślad węglowy,
- odpady niebezpieczne,
- gospodarkę wodną,
- analizę ryzyk klimatycznych,
- wykorzystanie zasobów naturalnych,
- oraz gospodarkę o obiegu zamkniętym.
Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw
W odniesieniu do wymogu społecznej odpowiedzialności, przedsiębiorstwo powinno uwzględniać w polityce swojej firmy dobrostan pracowników, możliwości rozwoju i szkoleń, warunki BHP oraz rotację zatrudnienia. W aspekcie zewnętrznym należy brać pod uwagę relacje z interesariuszami oraz lokalną społecznością. Wszystko to powinno obywać się przy uwzględnieniu następujących kryteriów:
- wspieranie różnorodności,
- wyrównywanie szans kobiet i mężczyzn,
- przeciwdziałanie dyskryminacji w tym w zakresie wynagrodzeń,
- zapewnianie równowagi między życiem zawodowym, a prywatnym (work-life balance),
- przestrzeganie kodeksu pracy,
- dbałość o dane osobowe pracowników i klientów oraz bezpieczeństwo informacji.
Ład korporacyjny jako kluczowy element ESG
Ład korporacyjny, jako kolejny element ESG, powinien koncentrować się na ocenie sposobu zarządzania firmą, transparentności działań przy uwzględnieniu przestrzegania wymogów zgodności (compliance), strukturze organów przedsiębiorstwa, a także wypracowanych przez firmę praktyk antykorupcyjnych. Istotne jest również monitorowanie odpowiedzialności członków zarządu.
Korzyści z wdrożenia systemu zarządzania ESG
Opracowanie i wdrożenie prawidłowego systemu zarządzania ESG (Environmental, Social, Governance) może przynieść przedsiębiorstwom szereg korzyści, zarówno w krótkim jak i długim okresie. Poza budowaniem dobrej reputacji, firma może także uzyskać korzyści finansowe, takie jak wzrost wartości firmy w oczach inwestorów. Efektywne zarządzanie zasobami, usprawnienie łańcucha dostaw oraz ograniczenie emisji przyczyniają się do obniżenia kosztów prowadzenia biznesu. Warto dodać, że aktualnie można dostrzec rosnącą tendencję, że banki oraz instytucje finansowe jako kryterium udzielania pożyczek lub kredytów uwzględniają spełnianie przez firmy standardów ESG.
Dodatkowo, poprawa poprawa wizerunku i marki firmy jest istotną korzyścią związaną z reputacją. Konsumenci coraz częściej zwracają uwagę na zrównoważony rozwój dokonując wyboru usług i produktów. Raportowanie ESG staje się coraz bardziej powszechne, a brak działań w tym obszarze może prowadzić do trudności w przyszłości m.in. z prawidłową wyceną przedsiębiorstwa.
Autor: Radca Prawny Iga Bielecka, Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy